کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

  اسپند  Peganum harmala     نام علمی:Peganum harmala        نام انگلیسی:Syrianrue        نام فارسی:       اسپند    نام محلی:       اسپند تاک   مقدمه :   این جنس 5تا6 گونه چند ساله پرشاخ و برگ دارد . گونه های این جنس در نواحی خشک ،مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری ونیم کره بخصوص در نواحی مدیترانه تا مرکز و شرق آسیا پراکنده می باشند اسفند معمولی که بو دار است گیاه مخصوص مراتع و مناطق صحرایی است که امکان کشت و کار آن وجود دارد . دانه اسفند امروزه هنوز در بین ملل آسیایی مورد توجه قرار دارد چه به لحاظ ضد عفونی و چه مصونیت از چشم بد .اسفند گیاهی دائمی با برگهای انبوه و تقسیم شده به قسمتهای باریک است . گل های سفید مایل به سبز و رگه دار به عرض و طول خطوط 5/2 سانتی متر در بهار و تابستان تولید می گردند میوه اسفند کپسول خشک و گرد ی است که محتوی تعدادی بذر قهوه ای متمایل به سیاه می باشد . ارتفاع اسفند به 45 تا 60 سانتی متر می رسد از میوه ها ،بذرها و روغن آن استفاده می شود و جنبه دارویی ،تجملاتی و اقتصادی دارد . اسفند در برابر یخبندان مقاوم و تا15- درجه سانتی گراد مقاومت می کند . اسفند گیاهی تلخ ،تند وزننده و ادار آور است که محرک سیستم هضم می باشد و مشهور به تقویت کننده قوای باء می باشد . میوه و بذر رسیده اسفند را خشک نموده و مورد استفاده ی دم کرده ،مرهم و دود کردن می رسانند. اسفند نیاز به خاک خوب زه کشی شده خشک وفقیر و محلهای     آفتابی دارد ازدیاد اسفند بوسیله کشت بذر در اواخر بهار یا تقسیم غیر جنسی در اواخر بهار می باشد .  خصوصیات بوتانیکی : گیاهی است علفی ،پایا به ارتفاع 30تا40 سانتی متر و حتی بیشتر که به حالت خود رو در بسیاری از اراضی بایر شمال آفریقا ، منطقه مدیترانه ، ترکیه ،سوریه و ایران می روید . پراکندگی آن در آسیا تا تبت ادامه دارد . در بعضی نواحی بایر ایران ،تا جاییکه که شوره ی زمین زیاد نباشد دیده می شودبه طوری که تدریجاً که زمین دارای شوری زیاد می گردد ،از وفور و پراکندگی آن کاسته می شود . از مشخصات این گیاه آن است که ظاهری بوته مانند،پر برگ به رنگ سبز است و برگهای با تقسمات باریک ،دراز و نامنظم دارد . گلهای درشت و زیبایی دارد که دارای 5 کاسبرگ باریک و 5 گلبرگ به رنگ سفید مایل به سبز است . میوه اش پوشینه ،کروی ،محتوی دانه های متعدد و سیاه رنگ می باشد . قسمت مورد استفاده آن دانه گیاه است پراکنش جغرافیای : این گیاه در بسیاری از نواحی بایر و حاشیه های کویر ایران ،راه تهران به قم ،اصفهان ،قزوین ،گیلان ، اطراف کرج ، نواحی بیابانی بین اردکان ویزد ،مهریز ،سیستان و بلوچستان ،خراسان می روید . ترکیبات شیمیایی: دانه اسفند دارای آلکالوئیدهایی نظیر هارمین  Harmine  ،هارمالین Harmaline  و هارمالولHarmalol است. -هارمالین Harmaline به فرمول 13H14N2O C  وبه وزن مولکولی 26/214 است. هارمالین بصورت بلورهای منشوری دو هرمی ارتوروبیک ویا ذرات قرصی شکل در حلال متانول ویا بلورهای 8وجهی رومبیک در حلال متانول بدست   می آید . در گرمای 229 تا 331 در جه ذوب می شود به مقدار بسیار کم در آب ، الکل و اتر ولی بطور کامل در الکل خیلی گرم و اسیدهای رقیق حل می گردد. هارمالین از نظر درمانی دارای اثر نیرودهنده سیستم مرکزی اعصاب و ماده ای سمی است ، مقدار کشنده ی آن در موش صحرایی 120 میلیگرم بر حسب هر کیلوگرم وزن جانورمی باشد. -هارمالول Harmalol  به فرمولC12H12N25O و به وزن مولکولی 24/200 است و از دانه اسفند توسطGobel بعداً توسط Fischerf  استخراج گردید.تری هیدرات آن بصورت بلورهای سوزنی شکل قرمز رنگ با 3 مولکول آب متبلور می گردد و به سهولت در آب ، استن ، کلروفرم و هیدروکسید های قلیائی حل می شود ولی در کربنات ها غیر محلول است . محلولهای آن ،  رنگ زرد با تلائو سبز دارند. -هارمین آلکالوئیدی به فرمولC13H12N2O  و به وزن مولکولی 25/212  است از دانه اسفند توسطGobel و محققین دیگر استخراج گردید . هارمین به صورت بلورهای منشوری باریک ارتورومبیک در متانول بدست می آید . نقطه ذوب آن گرمای 261 است که  تجزیه  می شود ودر آب ، الکل ، کلرو فرم و اتربه مقادیر جزئی حل می گردد. مصارف دارویی : دردفع ترشح شیر ، افزایش ترشح شیر ،درمان روماتیسم ، افزایش قدرت جنسی تاًثیر گذار است. دانه این گیاه در طبابت های قدیم اعراب به عنوان خواب آور ،معرق ، ضد ورم ،قاعده آور مصرف  می شده است. هنوز هم در طب عوام کم بیش مورد استفاده می گیرد.دانه اسپند اثر سمی دارد.تصفیه کنندۀ خون  ، باد شکن ، ضد کرم ، شیر آور ،  ترک اعتیاد ، تسکین درد دهان می باشد. از عصاره اپند جهت ازبین بردن میکروب ها استفاده می کنند.   قسمت مورد استفادۀ آن بذور و ریشه می باشد. تکثیر: با کاشتن دانه یا قلمه زدن تکثیر می یابد.