خرفه (فرفخ)
خرفه (فرفخ) نحوه استفاده : مانند سایر سبزیجان خواص خوراک () دارد اما سبزی () حضرت فاطمه بوده است. شیوه های درمانی هم دارد که در ذیل به آن اشاره خواهد شد : خواص : قطع كننده خونريزي و چرك میباشد، گياهي است يك ساله كه وحشي آن خزنده، با ساقه هاي خوابيده كمي قرمز و با برگهاي دايره اي گوشتي كه دور گلهاي كوچك زرد رنگ آن ظاهر مي شوند. نوع پرورشي آن با برگهاي ضخيم گوشتي سرخ رنگ كه بلندي آن 40 ـ 10 سانتي متر است، برگهاي آن گوشتي كلفت با كركهاي كوتاه، تخم آن سياه كوچك. وحشي آن معمولا ًدر مناطق معتدله دنيا همه جا و در نواحي سايه دار مرطوب در مزارع و بوستانها و حاشيه درياچه ها مي رويد. در ايران معمولاً كاشته مي شود، ولي به طور وحشي نيز در مناطق شمالي ايران در اطراف رشت، لاهيجان، اطراف تهران، تفرش، اراك و ساير نواحي مي رويد. تكثير آن از طريق كاشت بذر آن صورت مي گيرد و بذر آن را به طور مستقيم در مزرعه اصلي در ماه هاي ارديبهشت تا تيرماه مي كارند. خاك مزرعه بايد غني باشد و چون احتياج به آب زياد دارد آبياري آن بايد مرتباً صورت گيرد. خرفه از نظر طبيعت طبق نظر حكماي طب () سنتي خيلي سرد و تر و داراي نيروي قابضه است و مدر است و معتقدند كه برگ و ساقه آن مسكن صفرا () است و آن را قمع مي كند و حرارت خون () و كبد و معده () را تسكين مي دهد و براي تسكين حدت تبهاي گرم و صفراوي و تسكين عطش و كنترل ترشح ادرار در مورد بيماري ديابت و رفع سردرد هاي گرم مفيد است و خونريزي از هر عضوي را قطع مي كند و همچنين در مواردي كه چرك از سينه آيد قطع مي كند و براي خرد كردن سنگ مثانه و ازدياد ترشح بول مفيد است، يعني مدر است و براي سرفه و سوزش مجراي ادرار و مثانه و روده ها و بواسير و همچنين تسكين حرارت رحم و سوزش و درد آن مفيد است. تخم آن ضد كرم كدو است و عصاره ساقه و برگ آن براي بيماريهاي كبد و بيماريهاي كمي ويتامين c بسيار مفيد است، البته كمتر از شاهي. زيرا در خرفه تا حد 25 گرم در 100 گرم برگ ويتامينc دارد و به عنوان رژيم غذايي اشخاص مبتلا به اسكوروي تجويز مي شود. مقدار خوراك از آب برگ ساقه آن 40 گرم كه با 8 گرم نبات يا شكر مخلوط كرده و خورده مي شود. اگر آن را پخته و با كمي پياز و روغن سرخ كرده و بخورند براي قطع اسهال صفراوي و تقويت روده ها و تبهاي گرم بسيار نافع است به خصوص در فصل هاي گرم سال و براي اشخاص گرم مزاج. اگر برگ و ساقه آن را مانند سالاد و با سركه بخورند براي درد كليه بسيار نافع است. جويدن برگ آن به مقدار كم، كندي دندان () را رفع مي كند(كه از خوردن ميوه ترش و يا علت ديگري ايجاد شده باشد)و زياد جويدن آن كندي دندان () ايجاد مي كند. از عصاره آن براي التهابهاي گرم چشم با ماليدن در محل ملتهب استفاده مي شود. ضماد برگ و ساقه آن با روغن گل سرخ براي تسكين سردردهاي گرم و ورمهاي گرم نافع است و با آرد جو براي جرب نافع است.ضماد برگ و ساقه آن به تنهايي براي تسكين حرارت اعضا و سوختگي آتش مفيد است و اگر بر معده () و كبد گذارند براي تسكين حرارت آنها مفيد است و اگر با حنا تهيه شود و بر كف دست و پا گذارده شود براي حرارت و پيسي هاي دست و پا در صورت تكرار مفيد خواهد بود. ضماد ريشه آن براي زگيل قوي تر از ضماد گياه است. اشتها را كاهش مي دهد و اسراف در خوردن آن نور چشم را نقصان مي دهد. اين قبيل افراد سرد مزاج اگر بخواهند بخورند بايد با نعناع و كرفس باشد، مقدار خوراك از آب آن تا 100 گرم است. خاصيت تخم خرفه مانند آب خرفه است و گرد برگ و ساقه خشك آن براي زخمهاي دهان اطفال و زخمهاي نظاير آن نافع است و گرد آن براي طحال و معده () اشخاص سرد مزاج مضر است. اگر بيست گرم برگ خشك آن را كوبيده با شكر و جلپ بخورند براي تبها و سرفه هاي گرم بسيار نافع است، مقدار خوراك گرد آن تا 20 گرم است. مشابه آن در اكثر موارد فوق اسفرزه است. در مورد خواص خرفه در مدارك فني منتشره در مغرب زمين چنين آمده است: خرفه در چين و هندوچين مصارف دارويي وسيعي دارد. از خرفه به عنوان خنك كننده، نرم كننده، جبران كننده كمي ويتامينC و نيروبخش، التيام دهنده زخم و محلل ورم استفاده مي شود. در مدارك زيادي خرفه به عنوان مدر معرفي شده است، ولي بررسي هاي دقيق تر حكما نشان مي دهد كه: 1 ـ در مورد اشخاص سالم و اشخاصي كه كليه نرمال دارند، اثر مدر دارد. 2ـ در مورد اشخاص با كليه هاي ناراحت نيز در مواردي تا حدودي مدر است از جمله در مورد نفري تيس (يا ورم كليه) و پي لي تيس (ورم كاليس كليه) تا حدودي مدر است. در ده مدرك از مدارك طب () سنتي معتبر آمده است كه مصرف خرفه براي معالجه خوني نافع است. چي يو معتقد است كه خرفه براي سه نوع اسهال خوني كه در اثر باكتري ايجاد شده مفيد است ولي در مورد اسهال خوني آميبي يا آموبيك ديسانتري بي اثر است. اليو معتقد است كه مصرف جوشانده خرفه كه كاملاًخوب پخته شده و آب آن گرفته شده باشد براي معالجه اسهال خوني باسيلي يا باسيلري ديسانتري بدون هيچ عوارض جانبي مفيد است. خواص ديگر استعمال داخلي خرفه: براي اسهال مفيد است به عنوان ضد كرم براي معالجه اوكسيوريس يا كرمهاي سفيد مفيد است و مسهل ملايم است براي بچه ها مسهل است تصفيه كننده خون () است، تب () بر و ضد سم است. در استعمال خارجي: شيره گياه يا له شده گياه براي تحليل ورم و تومور و التيام زخمهاي شديد سوختگي، بواسير بيماريهاي پوستي، تحليل آبسه، گزيدگي نيش حشرات، عقرب گزيدگي مفيد است. در موارد نيش حشرات و جانوران مصرف داخلي آن هم مؤثر است ولي البته در مورد زنان حامله نبايد مصرف شود. تحقيقات جديد دانشمندان نشان داده است كه در خرفه ماده شيميايي بسيار جالب به نام اسيد چرب امگا 3 وجود دارد. اين همان چربي معروفي است كه در روغن ماهي يافت مي شود و عامل مؤثري براي كاهش كلسترول و فشار خون () است و از اين نظر كه اين گياه را در رديف گياهان ارزشمند ضد سرطان و ضد فشار خون () قرار مي دهد و به علاوه داراي مقدار قابل ملاحظه اي ويتامين c است كه آن هم از ضد اكسيد كننده ها است و ضد عوامل سرطان زا است. خواص خرفه از نظر احادیث : بر روی زمین سبزی () خوردنی شریفتر از آن نیست و سبزی () خوردنی حضرت فاطمه (ع) است و عقل را زیاد میکند                 منبع : مرکز مقالات کشاورزی