کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

خا کهای شور و سدیمی4   تشکیل خاک های شور و سدیمی و اصلاح آنها چکیده مقاله حاضر خلاصه ای است از وضعیت عمومی خاک های مبتلا به نمک و عوامل موثر در تشکیل و اصلاح آنها که در آن روابط متقابل شوری،ابیاری، زه کشی و گیاه ان زراعی مورد بحث قرار می گیرد. و بر خاک های شور_ به دلیل اهمیت شان_ تاکید شده است. مقدمه امروزه  ازدیاد جمعیت جهان سبب افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی می شود. در بسیاری از نقاط جهان با تولید محصولات کشاورزی به دلیل کمبود منابع آب با شوری خاک به شدت کاهش یافته است. به خاطر عدم شستشوی املاح محلول از ناحیه ریشه، شوری یک مشکل عمده در مناطق خشک و نیمه خشک است و یکی از عمده ترین دلایل محدود کننده تولید محصولات غذایی به شمار می رود. مناطق بیابانی و نیمه بیابانی بیش از یک سوم سطح کره زمین  را فرا گرفته است و هرساله حدود شش میلیون هکتار از اراضی حاصلخیز مجاور این مناطق  نیز به بیابان تبدیل می شود. این اراضی که عهده دار تولید مواد غذایی چهارده درصد از جمعیت جهان است، در اثر انجام مراحل شور شدن و بیابانی شدن قدرت تولید خود را از دست می دهند. بیش از چهار میلیون کیلومتر مربع(چهارصد میلیون هکتار) از اراضی قابل کشت جهان با مشکل ازدیاد اصلاح محلول در خاک مواجه هستند. چنانچه در مورد این اراضی مدیریت صحیح اعمال شود، افزایش قابلیت تولید محصولات کشاورزی در آنها بسیار قابل توجه است. صدها میلیون هکتار اراضی در جهان وجود دارد که در حال حاضر مناسب کشاورزی نیستند ولی چنانچه شوری زائد این خاک ها با به کار گیری روش های مناسب اصلاح شود، می توانند حاصلخیز باشند.رایج ترین روشهای اصلاح خاک های شور عبارت است از:1-شستشوی اصلاح توسط ابیاری و زهکشی 2- استفاده از گیاه ان مقاوم به شوری استفاده از مواد بسازی خاک ، شخم مناسب، مقدار آب کافی، کاهش تبخیر از سطح خاک از طریق شخم به موقع استفاده صحیح و به موقع و مناسب کود و کنترل بیماریها و آفتهای زراعی همگی از جمله  روش های موثری هستند که در خاک های مبتلا به نمک در نقاط مختلف جهان مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه تحقیقات و سرمایه گذاری بیشتر و نیز توجه به خطر این مشکل و راه حل آن ضروری است. شوری خاک در مناطق تحت ابیاری و نیز مناطقی که تحت ابیاری نیستند، استفاده از اراضی را به منظور کشاورزی با مشکل روبرو  می سازد. از ابتدای قرون حاضر دانشمند دریافتند که رشد گیاه در شرایط شوری یا قلیائیت کاهش می یابد. عموماً پذیرفته شده است که املاح محلول در آب بالاخص املاح سدیم عامل اصلی کاهش قابلیت تولید خاک های مبتلا به نمک هستند. شناسایی دقیق وگسترش انواع مختلف خاک های مبتلا به نمک در یک کشور می تواند در برنامه ریزی تولید مواد غذایی نقش موثری داشته باشدگروه بندی خاک های مبتلا به نمک بر طبق اصول واحد این اجازه می دهد تا بتوان آنها را با یکدیگر مقایسه کرد و در نهایت از کلیه تجربیات حاصله در اصلاح و کابرد این گونه خاک ها در کشورهای مختلف استفاده سودمند کرد. فشار روزافزون تقاضا بر روی منابع اراضی محدود در جهان که از دهه 1960 آغاز شده است، این ضرورت را ایجآب میکند تا خاک های زراعی را از تخریب حفاظت کرده و قدرت تولید ازدست رفته برخی خاک های دیگر را نیز بازسازی کنیم به عنوان یک مرجع اختصاصی برای خاک های شور و قلیایی انجمن بین المللی خاک شناسی در سال 1964 اقدام به تاسیس کمیته تخصصی خاک های مبتلا به نمک کرد. هدف اصلی این کمیته شناسایی و مطالعه گسترش خاک های مبتلا به نمک در سراسر جهان است.      منبع: مرکز مقالات کشاورزی