زئولیت ومصارف عمده آن در کشاورزی و باغات
زئولیت ومصارف عمده آن در کشاورزی و باغاتكاربرد زئوليت طبيعي (كلينوپتيلوليت) در كشاورزي و باغات زئوليت ها بطور فزاينده اي در موارد مختلف از قبيل صنعت، كشاورزي، حفاظت محيط زيست و حتي پزشكي مورد استفاده واقع شده است. ذخاير عظيمي از آن در كشور هاي مختلف از قبيل آمريكا، روسيه، ژاپن، ايتالي، آفريقاي جنوبي، هانگري و بلغارستان وجود دارد كه پتانسيل توليد دارند. در سال 2001 مصرف زئوليت 5/3 ميليون تن گزارش شده است كه 18% آن بر آمده از منابع طبيعي بوده و مابقي تريبي بوده است.   بيش از 40 نوع زئوليت از طرف محققان مختلف گزارش گرديده كه رايج ترين آن در كشاورزي كلينوپتيلوليت مي باشد، و اين به خاطر درصد بالاي جذب، تبادل يوني بالا، كاتاليزگر بودن و ظرفيت پسابش آن بوده است. بنابر اين از آن به عنوان ترويج دهنده ي رشد گياه و بهبود دهنده ي خاصيت كود هاي شيميايي استفاده مي شود. زئوليت نيتروژن با ارزش آنه را در خود جذب نموده و كيفيت آنها را بهبود مي بخشد، همچنين از آنها مي توان به عنوان الك مولكولي يا وسيله ي فيلتراسيون استفاده نمود.   زئوليت ها وظايف زيادي دارند؛ مثل تبادل يون، فيلتراسيون، گند زدايي يا بو زدايي، الك شيميايي، تصفيه ي آب و جذب گاز. بنابر اين در كشاورزي كاربرد بيشماري دارد. از اين قبيل است: سله شكني، پايا سازي خاك، تشكيل مواد، خوشرنگ كردن محصولات با خاصيت ضد فساد، فلور زدايي زباله هاي صنعتي، تثبيت فسفات، خنثي سازي زباله هاي اسيدي، پاكسازي فاضلاب ها و ... .   زئوليت كلينوپتيلوليت به راحتي آمونياك و ساير گازهاي سمي را از آب و هوا مي گيرد و مي تواند به راحتي در آب پخش شود بدون اينكه ضرري براي آن داشته باشد.   زئوليت قادر است بالاتر از 65% وزن خود آب جذب نمايد، اين به خاطر تخلخل ساختار كريستالي آن است كه در دوران كمبود رطوبت، آن را بصورت طولاني مدت در خود نگه داشته در اختيار ريشه قرار مي دهد. برخلاف ساير اصلاح كننده هاي خاك (نظير آهك) زئوليت سريعا در خاك تجزيه نمي شود. بلكه در خاك مانده (بصورت تجزي نشده) و مواد مغذي آن را بهبود مي بخشد بنابراين در اثر ذخيره ي آن مواد در بخش ريشه نياز خاك به آب و ساير كود ها را بطور قابل ملاحظه اي كاهش مي دهد.   مزيت هاي مصرف   زئوليت در كشاورزي باعث اصلاح تاثير كود هاي شيميايي مي شود و بهتر است با ساير كودهاي شيميايي تركيب گردد. در اين صورت باعث رشد بهتر گياه و در نتيجه باعث افزايش بازده محصول مي كردد.   زئوليت بطور موفقيت آميز در سطح گسترده اي از مزارع غلات، سبزيجات، باغات انگور و ساير ميوه جات استفاده شده است. مصرف زئوليت باعث جذب مواد ارزشمندي از قبيل نيتروژن(N)، پتاسيم (K)، كلسيم، منيزيم و ساير عناصر در بخش ريشه مي شود و در مواقع نياز آن را در اختيار گياه قرار مي دهد.   مقدار بيشتري از كود هاي شيميايي معمولا در اثر تبخير يا تراوش، در اختيار ريشه قرار نمي گيرد و اين در خاك هاي ماسه اي بسيار مشهود است. بنابراين يكي از مزيت هاي زئوليت در آنگونه خاك ها جلوگيري از هدر رفتن مواد مغذي آنها و در نتيجه باعث افزايش رشد گياه است. حال به جايگاه زئوليت در كشاورزي و مزيت هاي آن كه در بالا مقدمتا آورده شد، فهرست وار اشاره مي شود:   - افزايش نسبت خاكدانه هاي مقاوم در آب. - كوتاه شدن زمان تخمير كودهاي دامي به ميزان 4 تا 5 برابر. - پاستوريزاسيون كودهاي آلي، كمپوست ودامي و نيز از بين بردن عناصر سمي و قارچي موجود در آنها. - افزايش توليد و مرغوبيت محصولات كشاورزي. - جلوگيري از سوختگي ريشه گياهان و بهبود رشد ريشه و گياه. - جلوگيري از شستشوي ازت خاك در اثر آبياري و باران. - جلوگيري از شستشوي كودهاي شيميايي و دامي در اثر آبياري وباران و افزايش بهره و بازده آنها. - جلوگيري ازفرسودگي وهدر رفتن خاك به سبب قابليت بالاي جذب آب و رطوبت. - جذب رطوبت هاي موجود در هوا و خاك و آزاد سازي تدريجي آن به خاك. - كاهش و صرفه جويي بسيار زياد در مصرف آب. - بهبود تهويه مطلوب خاك و تامين اكسيژن مصرفي. - از بين بردن عناصر سمي موجود در خاك و آب از جمله سديم، سرب و كادميوم. - بهبود كيفيت فيزيكي و شيميايي خاك. - بهبود شرايط سيستم اكولوژيك.   - تقويت يسيار مطلوب خاكهاي كشاورزي تحت كاشت گياهان غده اي مانند سيب زميني، پياز و چغندر. - جلوگيري از فقير شدن خاك از مواد اوليه به دليل خاصيت تبادل يوني بالا. - استفاده گياه از تمام عناصر موجود خاك به سبب بالا بودن خاصيت تبادل يوني زئوليت. - تنظيم ph خاك و متعادل كردن آن در حد مطلوب به دليل خاصيت پوني. - افزايش مقدار، جذب و انتقال ويتامين C در میوه و گیاه. - بهبود كيفيت پوسته محصولات در نتيجه، افزايش توان انبارداري آنها. - افزايش ارتفاع، شاخ و برگ، تعداد پنجه ها و انشعابات گياهان و درختان. - افزايش وزن و تعداد محصولات گياهي. - كاهش تعداد نارس ها و ريزش شكوفه ها. - تنظيم پتاسيم خاك و در نتيجه بهبود كيفيت گياه و مرغوبيت ميوه و مزه آن. - افزايش مقاومت گياه در مقابل فساد وبيماريها. - افزايش موجودي مواد معدني مفيد و مورد نياز بدن در محصولات گياهي. - تاثير مثبت و بسيار محسوس در رنگ و طعم محصولات گياهي. - افزايش ماندگاري محصولات در انبار به صورت كاملا بهداشتي و سالم. - جلوگيري از خرابي و فساد محصولات در انبار به مدت طولاني بعد از فصل برداشت. - افزايش توان نگهداري محصولات در انبار به مدت طولاني. - تصفيه كامل و سالم سازي پسآبهاي آلوده شهري و استفاده در آبياري مزارع و باغات. - تصفيه و پاكسازي كودهاي حيواني از آلودگي هاي ميكروبي، قارچي و... به خصوص آفلاتوكسين. - افزايش فعاليت هاي بيولوژيكي و ميكروارگانيسمي. - افزايش ضريب جذب گياه . - عامل رشد و تقويت گياه. - افزايش شادابي، نشاط و حجم محصولات كشاورزي. - كاهش شوري خاك و آب.  WWW.AKE.BLOGFA.com www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com .