کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

  گیاه دارویی آقطی Sambucus spp         آقطی   Sambucus spp   Elderberry   Caprifoliaceae                 معرفی و گیاهشناسی گیاهی است از خانواده ی Caprifoliaceae که به صورت درخت یا درختچه دیده می شود. دارای برگهای متقابل و به فرم مرکب دارای 5 تا 7 برگچه و فاقد گوشواره است. گلها به رنگ سفید و به صورت گل آذین دیهیم یا خوشه قرار دارند. میوه به فرم سته و به رنگ قرمز یا سیاه است و دارای 2 تا 3 میوه می باشد. ریزوم هایی به رنگ سفید دارد. تمام اندام های گیاه سمی است و بوی ناخوشایندی دارد. دو گونه از این گیاه دارای اهمیت دارویی هستند: S.ebulus آقطی صغیر و S.nigra آقطی کبیر  S.ebulus در شمال کشور و  S.nigra در حوالی همدان، تهران،سمنان و کردستان یافت می شود.                     نیازهای اکولوژیکی در خاک های تقریبا شور می روید و به رطوبت زیاد و ازت فراوان نیاز دارد. در سایه به خوبی می روید ولی نور فراوان باعث افزایش عملکرد اش می شود.           کاشت، داشت، برداشت بذور آقطی را در مرداد ماه تا شهریور ماه جمع آوری می کنند و این بذور را در پاییز همان سال یا بهار سال بعد در خزانه کشت می کنند. یک سال بعد نهال ها را به زمین اصلی منتقل می کنند. تکثیر رویشی گیاه بوسیله ی قلمه نیمه خشبی ساقه به طول 20 سانتی متر که در تیر ماه تا شهریور ماه گرفته می شود در خزانه هوای آزاد با رطوبت مناسب ( ترجیحا سایه باشد تا قلمه ها زودتر ریشه دهند) قرار داده می شوند تا ریشه بزنند. قلمه ها در زمین اصلی به فواصل 100 تا 150 سانتی متر روی ردیف و 250 تا 300 بین ردیف کشت می شود. برداشت محصول هنگامی است که گلهای قسمت های کناری گل آذین باز شده اند و گلهای وسط به حالت غنچه هستند. میوه ها هم در حالت رسیده برداشت می شوند.             فرآوری گل ها دارای 1/. تا 2/. اسانس و گلیکوزید سامبونیگرین و فلاونویید ها هستند. میوه ها دارای اسید های آلی و ویتامین های A  و C  هستند. عصاره گیری توسط الکل متانل 80 درصد صورت می گیرد. عصاره حاصل پس از جمع آوری توسط تقطیر با بخار آب تغلیظ می شود و سپس در آزمایشگاه حلال از آن تبخیر می شود.         خواص و کاربرد مواد موثره آقطی دارای اثر آرامبخش، مدر، تقویت کننده عضلات قلب، درمان سرماخوردگی و ... است. گل ها دارای اثر مسهلی هستند.               تصاویر این گیاه      گیاه دارویی آویشن Thymus vulgaris             آویشن (آویشن باغی)   Thymus vulgaris   Thyme   Lamiaceae     معرفی و گیاهشناسی آویشن  T.vulgaris  گیاهی است بومی نواحی شرقی مدیترانه با عدد کروموزومی 30= ۲n ، گیاهی چند ساله با بوته های متراکم و پر شاخه ، ریشه ی مستقیم و کم و بیش چوبی با انشعابات فراوان ، ساقه ی مستقیم و چهار گوش دارد که ارتفاع بوته معمولاً بین  20 تا 50  سانتی متر است. پائین ساقه چوبی است در حالی که قسمت های فوقانی آن سبز رنگ بوده و انشعابات فراوانی دارد. برگ ها کوچک ، متقابل و کم و بیش نیزه ای شکل و بدون دمبرگ هستند. میوه فندقه ( شیز و کارپ چهار فندقه ) به رنگ قهوه ای تیره به طول 2-1 میلی متر است  که داخل میوه چهار بذر به رنگ قهوه ای تیره وجود دارد.       نیازهای اکولوژیکی آویشن گیاهی است بومی مناطق مدیترانه ای و در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد. این گیاه خشکی دوست بوده و به سهولت قادر به تحمل کم آبی و خشکی است.   کاشت، داشت، برداشت کشت آویشن از طریق بذر یا از طریق رویشی امکان پذیر است. کاشت بذر به صورت مستقیم و غیر مستقیم صورت می گیرد. زمان مناسب برای کشت مستقیم بذر ، فروردین ماه است. کشت غیر مستقیم بذر در نیمه ی دوّم اسفند ماه در خزانه ی هوای آزاد صورت می گیرد. تکثیر رویشی آویشن از طریق تقسیم بوته است. به این صورت که پس از خارج کردن بوته های دو ساله و سالم و عاری از هر گونه آلودگی قارچی ، آنها را به 2 یا 3 قسمت تقسیم می کنند و در زمین اصلی کشت می کنند. فصل پائیز یا بهار زمان مناسبی برای این کار است.   در سال اوّل رویش فقط یک بار محصول را می توان برداشت کرد. در حالی که از سال دوّم رویش به بعد، 2تا 3 بار می توان اقدام به برداشت پیکر رویشی آویشن کرد.       فرآوری اسانس آویشن از گیاه تازه و به روش تقطیر با آب استخراج می شود . اسانس آویشن که به اسانس تیم ( Thyme ) معروف است دارای فنل هایی مثل تیمول و کارواکرول ( 40 درصد ) و دارای سیمن ، لینا لول ، پینن و .... است .   خواص و کاربرد آویشن دارای اثرات ضد قارچی و ضد باکتریایی قوی است و این خاصیت به دلیل وجود تیمول و کارواکرول در اسانس آویشن است. مشخص شده است که اسانس آویشن دارای اثرات ضد اسپاسم ، ضد سرفه و خلط آور است . پماد حاصل از اسانس آویشن برای درمان برخی بیماری های پوستی کاربرد دارد .