ويژگی های بوتانيكی :
گرمك از جنسcucumis ، گونه melo و واريته reticulates به است كه جزء سبزي ها طبقه بندی می شود0 گياهی يكساله ،تك پايه و در برخی موارد دوپايه به شمار می رود0 اين گياه دارای ميوه كوچك بوده و پوست آن مشبك است0 در روی پوست ميوه شيارهايی وجود دارد كه آن را از خارج به چند ترك تقسيم می كند. رنگ گوشت ميوه آن از نارنجی تا زرد وسفيد متغيير است.
ساقه آن طويل و خزنده ژوشيده از بركركهای ريز ، برگ ها پوشيده از كرك و دارای دمبرگی طويل كه به صورت متناوب بر روی ساقه قرار گرفته اند0
پراكنَش جغرافيايی :
اصل اين گياه از مناطق گرمسير و نيمه گرمسيری آفريقاست0 اما در برخی منابع موطن آن را آسيا می دانند 0 اين گياه از آفريقا و از طريق آسيای صغير (ايران و هندوستان ) گسترش يافته است0
در ايران نيز در كل ناحيه جنوبی كشور همچنين سيستان و بلوچستان ( كل شهر ها ) كشت می شود 0 و در مناطقی كه دارای آب و هوای معتدل اند ، كشت آن در گلخانه ها و در زير پوشش های پلاستيكی نيز رواج دارد0
نيازهای اكولوژيكی :
گرمك بهترين نتيجه را در آب و هوای گرم و خشك می دهد0 دوره رويش آن بين 80 تا 100 روز طول می كشد و حداكثر تا 120 روز پس از كاشت می رسد0حد نصاب درجه حرارت از 18 تا 24 درجه است0 خاك عميق و منفذ دار برای رشد آن مناسب است و ph مناسب آن بين 6 تا 8/6 می باشد 0
روش تكثير :
تكثير و گسترش اين گياه به طور كلی از طريق بذر می باشد0
كاشت :
كشت اين گياه در اواخر اسفند و اوايل بهار در زمين اصلی صورت بر روی جوی و پشته صورت می گيرد 0 ميزان بذر برای هر هكتار 2 تا3 كيلو گرم می باشد0معمولاً هر 2يا 3 بذر به طور مستقيم در يكجا كشت می شود و فاصله كپه های كشت شده از هم حدود يك تا يك و نيم متر است 0
داشت
از تكنيك های زراعی كه در مرحله داشت بر روی اين گياه انجام می شود ، می توان به موارد زير اشاره كرد : سله شكنی ، آبياری ، وجين علف های هرز ، گلگيری ، هرس ، سرزنی يا حذف ساقه اصلی ، عناصر و مواد غذايی مورد نياز
آبياری :
آبياری به موقع گرمك در نواحی خشك و نيمه خشك ضروری است ، ولی از آنجايی كه ريشه آن عميق است ، افزايش عملكرد محصول بر اثر آبياری به اندازه سبزی هايی كه دارای ريشه سطحی هستند محسوس نيست 0
عناصر و مواد غذايی مورد نياز :
در كشت سنتی در طی مرحله آ ماده سازی زمين كود دامی به مزرعه داده می شود 0 در عمليات سنتی می توان به جای مواد آلی از تناوب علوفه ای نيز استفاده كرد،مثل استفاده از يونجه كه ساختمان خاك را بهبود می دهد0 اما به طور كلی برای رشد و نمو و عملكرد هرچه بهتر به عناصر زير نيازدارد : 1) n p k 2: 5/1:1
آفات و بيماری ها :
از آفات آن می توان شته ، كنه و مگس را نام برد و از بيماری های مهم آن نيز می توان به آنتراكنوز كدوئيان ، پژمردگی باكتريايی كدوئيان ، انواع سفيدك خربزه ،لكه برگی خربزه و 00000 اشاره كرد0
برداشت :
معمولاً گرمك را پس از رسيدن كامل (يعنی 120 روز پس از كاشت ) در اواخر فصل بهار و اوايل تابستان برداشت می كنند 0
اين گياه زمانی رسيده كه در اطراف دم ميوه خطوط گرد تشكيل شده باشد 0همچنين نرم شدن سر ميوه و معطر شدن به خصوص از سمت گلگاه يكی ديگر از علائم رسيدگی ميوه است 0 برداشت گرمك بيشتر از طريق دست انجام می گيرد و در وسعت های زياد برداشت نيمه مكانيكی نيز صورت می گيرد0
انبارداری :
انبارداری گرمك به مدت خيلی كم 3تا15 روز در رطوبت بالا ودمای پايين امكانپذير است 0
بررسی اقتصادی :
كشت اين گياه در تمامی نقاط دنيا مرسوم است و در حال حاضر سطوح زيادی از مزارع جاليز كاری جهان را به خود اختصاص داده است 0ايران نيز يكی از مهمترين كشورهای توليد كننده اين گياه است كه از طريق صادرات ، اين گياه سهمی در اقتصاد ايران دارد 0
عملكرد :
متوسط عملكرد اين گياه تقريباً 11تن در هكتار می باشد0
تركيبات شيميايی :
گرمك سرشار از انواع ويتامين ها به خصوص ويتامين های آ- ب – ث می باشد و بيش از ده نوع هورمون گياهی دارد 0
خواص درمانی :
گرمك هزارويك خاصيت دارد كه از آن جمله :
1) برطرف كننده ناراحتی های كبدی
2) دافع سنگ كليه
3) به عنوان اكسير جوانی شناخته شده و برطرف كننده كك و مك ،لكه های سياه صورت و چين و چروك است 0
4) افزايش دهنده طول عمر
5) امراض خفته ونهفته مخصوص تب و نوبه را قبل از ظاهر شدن درمان می نمايد .
6) فاقد قند است و برای مبتلايان به مرض قند مفيد 0
7) درمان كننده قطعی يرقان و استسقاء
8) مدر و ملين و افزايش دهنده شير
9) درمان كننده نقرس و روماتيسم
10)در درمان عطش و جلوگيری از التهاب كاربرد دارد ( خنك)
11) ضد خشكی پوست و مو
12) اشتها آور (چاق ها را لاغر و لاغر ها را چاق می كند0
13)بخو ر تخمه گرمك برای رفع ورم ها به خصوص ورم چشم و سرما خوردگی مفيد است0
منابع :
1) توليد بذر سبزيجات/ترجمه محمد تقی ناصری پور يزدی ، علی تهرانی فر / انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد / 1387
2)سبزيكاری / غلامعلی پيوست / رشت ،دانش پذير / 1384
3)بيماری های گياهان زينتی ،سبزی و جاليز / ترجمه مهندس محمد مهدی جهان آرا / انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد / زمستان 76
4) http:/www.3at3at.com/archive/index.php/t-128910.htm
5)www.agri-eng.com/print/print.php.ir=536