پرورش بره ها
پرورش بره ها به صورت مصنوعی با استفاده از جایگزین شیر
مقدمه
فاکتورهای مهم
پرورش گوسفند یکی قیمت بره در بازار و دیگری تعداد بره های از شیر گرفته شده به ازای هر راس گوسفند در سال می باشد.با انجام فعالیت های اصلاحی و سلکسیون ، گوسفندانی با دوقلوزایی ومیزلن بره زایی بالا حاصل شده اند که علاوه بر مزیتی که
دارد این افزایش مشکل پرورش بره ها را به وجود آورده
است.
کافی نبودن شیر مادر به دلایل مختلف مانند سنگینی زایمان مرگ و
میر بره ها را افزایش داده است.هزینه ،زمان، نیروی کاری
که صرف کاهش میزان مرگ و میر بره ها که ناشی از گرسنگی بره و فقدان خصوصیات مادری میش است می شود از لحاظ اقتصادی مقادیر زیادی را شامل می شود. برای حل این
مشکل پرورش مصنوعی بره ها به عنوان یک راه چاره برگزیده می شود.
پرورش دهندگان گوسفند به دلیل مراقبت های ویژه ، احتمال مرگ ، صرف
نیروی کار و گران بودن غذای جایگزین از پرورش مصنوعی بره ها خودداری می کنند. اما امروزه با پیشرفت صنعت
تولید خوراک دام،بهبود ویژگیهای کیفی،وجود سیستم های مختلف پرورش مصنوعی و وجود تجهیزات مدرن
، میزان نیروی کار کاهش یافته است.
درپرورش بره ها به صورت مصنوعی ،با از شیرگیری زودهنگام بره و تغذیه مناسب ورعایت اصول بهداشتی نتیجه پرورش
مصنوعی بره ها به میزان زیادی بهبود یافته است.
پرورش بره ها با شیشه و*****ک یا سیستم های اتوماتیک
در یک واحد
پرورش گوسفند،وقتی تصمیم به پرورش مصنوعی بره ها گرفته میشود اولین روشی که به ذهن پرورش
دهندگان می رسد استفاده از شیشه و *****ک است . بره ها در 5-3 روز اول ، هر 6 ساعت یکبار با
استفاده از شیشه و *****ک تغذیه می شوند. بعد ازاین مدت بره ها هر روز 3-2 دفعه با جایگزین شیر تغذیه میشوند.در این روش مقدارمصرف جایگزین شیر را به سهولت می توان کنترل نمود.اگر باگذشت
زمان و همراه با رشد بره مقدار خوراک جایگزین شیر و مدت تغذیه تغییر نکند پیش معده بره ها با گذشت زمان بزرگتر شده و عوارض ناخواسته
حاصل از پرورش نامناسب به چشم خواهد خورد.در پرورش با شیشه و *****ک می توان از شیر میش های دیگر نیز به عنوان منبع
شیر استفاده نمود.
یک روش
دیگر،((پرورش اتوماتیک)) می باشد.دراین روش امکان مصرف خوراک جایگزین به صورت
مداوم و آزادانه برای بره ها مهیا می شود . دراین روش نیروی کار کاهش
یافته و در مدت کوتاه تعداد زیادی بره پرورش می یابد.دراین روش
واحدهای مکش شیر برای تعدادزیادی بره قابل استفاده است. پرورش دهندگان گوسفند باتوجه به تعداد بره ای که می خواهند به صورت مصنوعی پرورش دهند
بایستی تعداد سطل مورد نیاز را خریداری نمایند و یا خودشان اقدام به ساختن آنها
نمایند.
پرورش بره ها در محفظه یا اتاقک بره
بره ها با شروع تغذیه جایگزین شیرازهفته دوم به
اتاقک بره آورده می شوند.غذایی که بعد از این بایستی به
برها بدهیم خوش خوراک بوده و دارای حداقل 20 درصد پروتئین باشد.کنجاله سویا به میزان 50 درصد کل
جیره برای تغذیه بره ها در این مرحله مناسب است.از آنجا که یونجه
خشک باعث نفخ در بره ها می شود نباید زیاد مصرف شود. یونجه پربرگ
نباید در دوهفته اول زیاد شود و همچنین آب مصرفی بره ها بایستی تمیز و تازه باشد.غذا و آب طوری قراردهده شود که بره ها نتوانند ریخت و پاش کنند.بدین منظور ظرف شیر را می پوشانند تا فضولات داخل غذا نشود و هر24
ساعت یکبار غذای بره تعویض میشود.
بخش ها و
تجهیزات مورد نیاز
بره هایی که به صورت مصنوعی پرورش می یابند باید به
مقدار کافی از تحت شرایط تهویه و محیط مناسب از
جایگزین شیر تغذیه نمایند.بره ها در چند هفته اول زندگی حرارت بدن خود را نمی
توانند با محیط تطبیق دهند . بنابراین باید از تجهیزات گرمازا همانطور که در مورد جوجه های یکروزه استفاده می شود مانند مادر مصنوعی
،لامپها وغیره استفاده نماییم. طی تحقیقات انجام شده حرارت 20 درجه سانتیگراد محیط
، بهترین شرایط دمایی برای رشد بره ها می باشد. اگر زمین
خاکی و یا بتون باشد بایستی روی آن را باکاه و یا تراشه چوب بپوشانیم . برای بره های تازه به دنیا آمده میتوانیم از دربهای چوبی
یا فلزی جمع شونده سیار استفاده نماییم. برای هربره 0.9 مترمربع باکس چوبی سیار در سطح بتونی 0.5
الی 0.6 مترمربع تازمان اتمام شیرخوارگی کافی است.باکس های چوبی جمع شونده از لحاظ
بهداشت و استفاده بهینه از سطح دارای مزیت می باشند. *****ک ها و سطلهای شیر مورد استفاده،دارای دونوع می باشند. نوع اول سیستم اتوماتیک و نوع دوم *****ک معمولی می باشد:
در سیستم اتوماتیک یک دگمه باز وبسته کردن وجود دارد
که به کپسول پلاستیکی متصل است،وجوددارد.در سیستم *****ک ، رعایت بهداشت سخت تر بوده و خوردن شیر سردتر است . نوع دیگر *****ک متصل به کپسول
پلاستیکی است که بره برای دریافت شیر بایستی فشار زیادی را با مکش به *****ک و کپسول
وارد کند . در سیستم *****ک دار دو نوع سطل استفاده می شود:
*****ک-سطل نوع I : دارای یک لاستیک به طول یک متر که
ازداخل شیر عبور کرده و *****ک در راس سطل قرار می گیرد.
*****ک - سطل
نوعII: *****ک ها در اطراف قرار دارند و شیر با نیروی جاذبه زمین به داخل *****ک هاجاری می
شود و بره ها آن را می خورند.شیر همیشه در *****ک قرار دارد و تغذیه بره ها را آسانتر می کند. درسیستم اتوماتیک ، هیچ افتی در میزان رشد بره ها نسبت به سیستم سطل وجود ندارد.*****ک های ازجنس لاتکس یا
لاستیک برای این کار ایده آل هستند.
*****ک های
لاستیکی دارای طول 4-3 سانتیمتر بوده و برا ی هر *****ک 5-3 راس بره در نظر گرفته می شود.برای پرورش مصنوعی بره ها دو یا سه قسمت در نظر گرفته می شود. اولین
بخش، بخش عادت یا وفق دادن بره ها می باشد.بخش دوم
مرحله عبور و بخش سوم بخش انفرادی است .
بره ها از بخش دوم (عبور) به بخش عادت پذیری آورده
می شود.دراین بخش اگر بره ها به تغذیه مصنوعی عادت کنند دیگر نیازی به
کمک ندارند. 3-2 روز بایستی نظارت انجام شود تا از عادت کردن بره ها به *****ک ها مطمئن شویم.بره ها تازمان از شیرگیری در بخش سوم می مانند. در
آغول های فلزی و تخته ای،به ازای هر راس 0.18 مترمربع و در آغولهای بتونی 0.54
مترمربع سطح به ازای هر راس بره در نظر می گیریم . اگر
در زمستان ، تعداد زیادی بره را بخواهیم به طور
مصنوعی پرورش دهیم ، بایستی علاوه بر اینکه دمای محیط را بالاتر از 15 درجه
سانتیگراد نگهداریم،تهویه مناسب نیز انجام دهیم تا سرعت رشد بره ها در حد قابل قبولی بماند.
منبع:
مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )