روشهای بهبود و سا لم سازی محیط کشت گیاهان
روشهای بهبود و سا لم سازی محیط کشت گیاهان   1- تناوب زراعی (گردش زراعی): رعایت تناوب زراعی یکی از موثر ترین راههای سالم سازی زراعی است . کشت مستمر و پی در پی گیاه در یک قطعه زمین باعث افزایش حشرات , کنه ها , نماتد ها و علف های هرزی که روی آن گیاه رشد و نمو می کنند شده و خسارات زیادی به بار می آورند . هر خانواده گیاهی , آفات مخصوصی دارد که معمولا قادر نیست به جنسها و گونه های گیاهی دیگر ضرر بزند . در زراعت های پشت سرهم , عملیات مبازه همه ساله چندین بار تکرار می شود که ادامه و تکرار آنها علاوه بر آلوده کردن محیط زیست و کاهش نسبی حاصل خیزی خاک اکثرا سبب پیدایش گروه های مقاوم در حشره کنه ها می شود . اگر تناوب زراعی رعایت شود , تا حدزیادی آسیب رسانی آفت ها و عوامل بیماری زا , کاهش پیدا خواهد کرد . در واقع تناوب کشت در کاهش جمعیت حشرات , بیماری ها و نماتد ها نقش بزرگی را بر عهده دارد.   2- شخم و از بین بردن بقای محصولات و علف های هرز : شخم زدن به منظور مهیا کردن محیط مناسب برای سبز شدن بذر و رشد نمو گیاهان صورت میگیرد . عمل شخم زدن سبب ذخیره رطوبت کافی و راحتی جریان هوا در خلل و فرج خاک شده و محیط مساعدی برای فعالیت موجودات زنده و در نتیجه حاصل خیزی خاک , فراهم می شود . شخم عمیق در زمستان و سرما باعث می شود که تعداد زیادی از لاروها , شفیره ها و تخم های حشرات از بین برود . عمل شخم برای زیر خاک کردن بقای زراعت و پاک سازی مزارع و باغها از علف های هرز , بسیار موثر است .   3-تاریخ کشت : رعایت تاریخ کشت برای جلوگیری از تخریب خاک و بستر کشت مناسب توسط عملیات به موقع ماشین آلات از رشد و تکثیر به موقع تعدادی از آفت ها . عوامل موثر در سالم سازی محیط کشت به شمار می رود . زیرا با تغییر دادن زمان کاشت می توان بعضی از آفت ها را کنترل کرد .   4- انتخاب بذر و نهال سالم : برای داشتن یک مزرعه سالم و بدن آفت در کشت های یکساله و یا چند ساله مخصوصا در سبزی و گلکاری , انتخاب و استفاده از بذر مرغوب الزامی است که باید آن را از گیاهان سالم و بدون آلوده تهیه کرد . در کشت های دائمی باید کوشش نمود که قلمه , پیوند و یا نهال , از نهالستان و خزانه های سالم بدون بیماری و تهیه شود و قبل از کشت از سلامت بذر و نهال اطمینان حاصل نمود .   1-4- سازگاری با محیط : بذر انتخاب شده باید با محیط و آب و هوای منطقه کشت , سازش داشته باشد بنابراین کشت بذری که قبلا از نظر سازگاری آزمایش نشده باشد توصیه نمی شود .   2-4-قوه نامیه بذر : قوه نامیه بذر عبارت است از درصد بذر های که می توانند در مدت زمان معین و شرایط و حرارتی معین (که استاندارد بین المللی تعین کرده است) جوانه زده و در شرایط مناسب و مساعد سبز شود . 3-4- خالص بودن بذر : بذر باید عاری از هر گونه مواد خارجی مانند ذرات خاک , قطعات گیاهی و یا تخم علف های هرز باشد .   4-4-آلوده نبودن به آفت و بیماری: بذر وقتی سالم است که بتواند به خوبی جوانه زده و رشد کند ولی وجود عوامل بیماری زا در سطح و یا در داخل بذر از رشد و نمو جوانه جلوگیری می کند. یکی ازراههای جلوگیری ازگسترش و انتقال بیماری های بذور , ضد عفونی آنها با قارچ کش های سیستمیک است که می توان سلامت گیاه را تا حد زیادی تامین نمود .   5- استفاده از ارقام مقاوم و پر محصول : یکی از راههای جدید بهداشت گیاهی , انتخاب گونه های مقاوم در برابر زیانهای ناشی از حشرا و بیماری ها است   6- ضد عفونی کردن خاک : یکی از روشهای سالم سازی محیط کشت گیاهان , ضد عفونی کردن خاک است . این روش معمولان هزینه بالایی دارد که بیشتر در باغبانی , گلکاری وگیاهان گران قیمت گلخانه و کشت های محدود و خزانه ها انجام می شود .   7- استفاده بهینه از کود ها : مصرف کود های شیمیایی باید بر اساس نیاز خاک و گیاه صورت گیرد . مصرف زیادکود های شیمیایی بویژه با کود های ازته سیب ایجاد تغییرات فیزیولوژی در گیاهان شده و نشو و نمای بعضی از حشرات , کنه ها,وعوامل بیماری زا را گسترش می دهد . بنابراین برای بهبود و سالم سازی محیط کاشت اماده سازی اصولی زمین و اصلاح خاک , از بین بردن بقای گیاهان , رعایت تناوب و بلاخره اجرای عملیات زراعی به موقه و مراقبت لازم نقش اساسی داشته و از نشو و نمای حشرات و عوامل بیماری زا خاک تا حدی زیادی جلوگیری میکنند بطور مثال قارچهای خاک زی بیشتر در اراضی مرطوب و تسطیح شده که آب در قسمت های گود آن جمع می شود, رشد می کند تسطیح اراضی از جمع شدن آب در نقاط مختلف مزرعه جلوگیری میکند . با افزودن ماسه و یا کود پوسیده حیوانی می توان از رطوبت بیشتر از اندازه زمین کاست . به علاوه توجه به تاریخ دقیق و مناسب کاشت کمک زیادی به میزان خسارت حشرات و قارچهای خاک زی میکند .   منابع : 1- بهداشت گیاهان و فرآوردهای کشاورزان . دکتر زمردی   منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )