نحوه کشت توت فرنگی
نحوه کشت توت فرنگی راهنمای کشت توت فرنگی تاريخچه توت فرنگي: توت فرنگي ميوه اي نسبتا جديد است که تا 250-300 سال قبل به اين شکل امروزي وجود نداشت و بيشتر موارد استفاده دارويي داشته است. در قرن چهاردهم در فرانسه توت فرنگي هاي وحشي از جنگل به زمين زراعتي منتقل شد و از آن به عنوان يک گياه اهلي استفاده گرديد. در جنگلهاي شمال ايران توت فرنگي وحشي بطور فراوان يافت مي شود. بنظر مي رسد که اولين رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ايران آمد و به نام اتابکي خوانده شد.   مشخصات گياه شناسي و ارقام موجود توت فرنگي: توت فرنگي از جنس فراگاريا (Fragaria) و گونه رژا (Resea) بوده که امروزه از گونه هاي شيلنسيس (Chilensis) و ويرجينيا (Virginia) و هيبريد بين ايندو يعني اناناس (ananasae) عموما گياهاني علفي باساقه هاي رونده يا استولون هستند.برگها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک دار برنگ سبز تيره بوده که در برخي از ارقام شفاف مي باشند. ساختمان گل شامل 5 گلبرگ سفيد که در قسمت تحتاني خود به يک زائده کوچک متصل است، کاسه گل شامل 5 کاسبرگ سبز رنگ بوده که در قسمت تحتاني تقريبا به يکديگر جوش خورده مي باشند. تعداد کاسبرگها در برخي از ارقام زراعتي ممکن است بيش از 5 عدد باشد. پرچمها به تعداد 20 عدد يا کمي بيشتر يا کمتر است. مادگي به تعداد زياد و بصورت مارپيچي بر روي نهنج قرار گرفته است و در مجموع و همراه با نهنج فرم نسبتا کشيده اي را تشکيل مي دهد. مادگي از فندقه هاي جدا از يکديگر که هر کدام داراي تخمدان با شکل راست و کوتاه مي باشد تشکيل شده است. در هر تخمدان يک تخمک وجود دارد و در واقع بذر به تعداد فندقه ها توليد مي شود. گل در واقع دو چنسه و پس از تلقيح گلبرگها ريزش کرده و نهنج بتدريج رشد و گوشتي شکل مي گيرد و ميوه بمرور زمان آبدار شده و از حالت اسيدي به قندي تبديل مي شود. اگر لقاح ناقص باشد تعداد فندقه ها محدود و چه بسا تقارن ميوه حفظ نمي شود. ارقام توت فرنگي به گروه ارقام بهاره يعني بوته هايي که در سال يکبار ميوه مي دهند و ارقام چهار فصله که در سال بيش از يکبار ميوه مي دهند، تقسيم مي گردند. مهمترين ارقام بهاره عبارتند از گورلا، آليسو، تيوگو، رد گانتلت، اسيتا، کاتس کيل، فرسنا ارقام چهار فصله: اين ارقام بسيار قوي الرشد و خزنده بوده و از اواخر ارديبهشت تا اواخر تابستان و گاهي اوايل پاييز ميوه مي دهند. ميوه ها ريز و به تعداد زيادتري در هر بوته توليد مي شوند. ارقام چهار فصله مانند: استرا، هومي جنتو مي باشد. ازدياد توت فرنگي: ازدياد بطريق جنسي و غير جنسي صورت مي گيرد. استفاده زراعي مي گردد.   نحوه تکثیر   الف) ازدياد جنسي: ازدياد توت فرنگي بوسيله بذر مخصوص ارقامي است که طبيعتا توليد ساقه رونده نمي کنند و يا ارقامي که ساقه هاي رونده کمي دارند و همچنين جهت توليد ارقام جديد از روش ازدياد بذري استفاده مي شود. ب) ازدياد غير جنسي: در ازدياد غير جنسي که تقسيم بوته خوانده مي شود بوته هايي را که خوب رشد کرده و قوي هستند پس از خارج کردن از زمين به چند بوته کوچکتر که هر کدام داراي مقداري ريشه مي باشند تقسيم کرده و سپس آنها را در محل اصلي نشاء مي کنند. در اين روش بايد از بوته هاي سالم پايه هاي مادري استفاده گردد. روش ازدياد از طريق ساقه هاي رونده بدين صورت مي باشند که پس از ريشه دار شدن ساقه هاي رونده در تابستان از بوته مادري جدا و در محل سايه نشاء کرده و سپس در فصل پاييز بوته هاي انتخابي را به زمين اصلي انتقال مي دهند.     شرايط خاک و شرايط محيطي رشد توت فرنگی: توت فرنگي گياهي است که در خاکهاي مختلف تقريبا سازگار است با اين وجود خاکهاي عميق نرم با بافت شني رسي را ترجيح مي دهد. بهترين PH مناسب براي توت فرنگي 5/5 تا 5/6 مي باشد. اگر ميزان آهک خاک از حد مجاز بيشتر باشد عارضه کلروز يا زرد شدن برگها بروز خواهد کرد. از لحاظ آب و هوا در شرايط مرطوب و شرايط نسبتا گرم محصول دهي مناسب خواهد داشت. در شرايط گرم و مرطوب بايد آب کافي در اختيار گياه قرار گيرد و همچنين ارقام مقاوم به گرما انتخاب گردد. در ارتفاع 400 تا 800 متري از سطح دريا مي تواند رشد مناسبي داشته باشد. نيمه مقاوم به سرما بدون پوشش کاه و کلش مي تواند تا 5- درجه سانتي گراد را تحمل نمايد ولي با پوشش ويژه تا -18 درجه سانتي گراد را متحمل است. از نظر نياز سرمايي جزء گياهان کم نياز به سرما تقسيم بندي مي شود بطوريکه در 200 تا 400 ساعت دماي کمتر از 7 درجه سانتي گراد نياز سرمايي و ناچيز آن منتفي مي گردد. سطحي بودن ريشه ها که معمولا تا عمق 15 تا 20 سانتي متري خاک توزيع مي گردد گياه را حساس به کم آبي مي کند. جهت توليد محصول بهاره بايد از ارقامي استفاده گردد که طالب روزهاي کوتاه و نياز دمايي پائين تري باشند تا گل انگيزي و محصول دهي آنها بخوبي انجام گيرد. در ارقام 4 فصله روز کوتاهي يا روز بلندي و همچنين پائين بودن و بالا بودن درجه حرارت زياد مطرح نيست و اين گروه از توت فرنگيها معمولا در شرايط مختلف براحتي گل مي دهند.   پيش رس کردن توت فرنگي: توت فرنگي طبيعتا از ميوه هاي نوبرانه و از اولين ميوه هاي است که در بهار به بازار عرضه مي شود. در حالت معمولي و در مناطق معتدل زمان برداشت ميوه در اواخر ارديبهشت ماه تا اوايل تير است ولي امروزه با فن آوري هاي خاصي مي توان زمان رسيدن ميوه را به جلو انداخت. به عبارت ديگر مي توان با استفاده از وسائل و امکانات امروزي اقدام به پيش رس کردن و توليد توت فرنگي خارج از فصل نمود و عرضه توت فرنگي را مدت طولاني تري ادامه داد . البته هزينه هاي اضافي که براي پيش رس کردن ايجاد مي شود به علت قيمت بيشتري که محصول نوبرانه دارد جبران خواهد شد. پيش رس کردن توت فرنگي در گلخانه: مطمئن ترين وسيله براي پيش رس کردن استفاده از گلخانه است. مشکل استفاده از گلخانه در درجه اول هزينه سنگين احداث گلخانه و نياز به تخصص و تجربه کافي براي کشت توت فرنگي در گلخانه است. براي اين منظور مي توان نشاء توت فرنگي را ابتدا اواسط تيرماه تا اوايل شهريور در خزانه انتظار کشت کرد و 5-7 کيلوگرم در هر صدمتر مربع از کودهاي کامل ازت - فسفر - پتاس به نسبت 17 - 12 - 12 به عنوان کود پايه به زمين خزانه دارد. پس از توليد ريشه هاي قوي در نشا بوته ها شروع به ايجاد ساقه هاي رونده مي نمايند. با سرد شدن هوا بوته ها تحت تاثير نور و درجه حرارت پائين قرار گرفته و گل در آنها تشکيل مي شود. در آبان و آذر بوته ها را به گلخانه حمل کرده و در بستر کاشت به فاصله 30 تا 25 سانتي متر کشت مي نمايند. در گلخانه نيز مقدار 5-3 کيلوگرم کود کامل شيميايي در 100 متر مربع به بستر داده مي شود. درجه حرارت گلخانه را ابتدا روي 8 - 12 درجه سانتي گراد تنظيم کرده و با افزايش شدت نور درجه حرارت را نيز زياد مي کنند و به 15 - 20 درجه سانتي گراد مي رسانند. البته مي توان درجه حرارت را به 8 درجه سانتي گراد کاهش داد. بلافاصله پس از کاشت بايستي به اندازه کافي آبياري نمود. در آبياري توت فرنگي گلخانه اي بايد دقت شود که زمين بطور يکنواخت مرطوب گردد. به منظور جلوگيري از خطر پوسيدگي ميوه در اثر رطوبت زياد بايد گلخانه را به موقع تهويه کرد و بوسيله حرارت خشک رطوبت زيادي را کاهش داد. براي انجام عمل گرده افشاني و تلقيح بهتر گلهاي توت فرنگي در گلخانه مي توان براي هر 1000 متر مربع سطح زير کشت يک کندوي زنبور عسل در گلخانه قرار داد. منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )