دلايل عدم موفقيت واكسيناسيون طيور
دلايل عدم موفقيت واكسيناسيون طيور       واكسنها جهت پيش گيري و يا كاهش مشكلات حاصل از ميكروبها درگله هاي طيور مورد استفاده قرار مي گيرد . واكسيناسيون را بايد نوعي بيمه كردن مرغداري تصور نمود و همانند حق بيمه ، جهت محافظت مرغها از خطرات بالقوه بايد بهايي پرداخت شود . در مورد گله هاي طيور اين بها شامل هزينه واكسن ، وقت صرف شده جهت برنامه ريزي ، هزينه انجام واكسيناسيون ، خسارات ناشي از واكنشهاي حاصل از واكسنهاي زنده و نيز آسيب بافتي حاصل از تزريق واكسنهاي كشته مي باشد.   مشابه بيمه ، اگر خطر بروز يك بيماري در منطقه اي كم باشد نيازي به انجام واكسيناسيون وجود ندارد زيرا ممكن است هزينه هاي آن بيش از منافع حاصل باشد . در صورت تصميم به انجام واكسيناسيون جهت اطمينان از موفقيت آن عوامل بسياري بايد مد نظر گرفته شود .   عدم موفقيت واكسيناسيون هنگامي رخ مي دهد كه متعاقب تجويز واكسن ميزان كافي پادتن (تيترايمني) دربدن نيز ايجاد نشده وگله همچنان در برابر بروز بيماري مستعد باشد . در چنين مواردي بطور طبيعي اتهام اصلي متوجه واكسن است. اگرچه اين موضوع قطعاً يك نكته بسيار مهم مي باشد اما جهت ارزيابي عدم موفقيت واكسيناسيون عوامل ديگري نيزبايد مد نظر قرارگيرد. برخي از اين عوامل عبارتند از:   1-ميزان بالاي ايمني مادري جوجه هاي جوان موجب عدم تكثيركافي واكسنهاي زنده و در نتيجه موجب كاهش ايمني حاصل مي شود . براي مثال جوجه هاي حاصل از مرغهاي مادر با تيتر ايمني بالابرعليه بيماري گامبورو ممكن است براي مدتها داراي ايمني مادري برعليه اين بيماري بوده ودرصورت انجام واكسيناسيون پاسخ مناسب ايمني حاصل نگردد.   2- استرس ممكن است توانايي پرنده در ايجاد پاسخ مناسب ايمني را كاهش دهد.استرس شامل شرايط محيطي نامساعد همانند تغييرات ناگهاني دما ورطوبت ، تغذيه ناكافي ،انگلها و ساير بيماريهاميشود وتا هنگام رفع عوامل استرس زا گله نبايد مورد واكسيناسيون قرار بگيرد .   3- واكسنهاي زنده دراثرعدم رعايت شرايط مناسب طي حمل ونقل ، نگهداري و تجويز غير فعال مي شوند . قبل از تجويزواكسنهاي زنده شماره سريال وتاريخ انقضاء روي ويالهاي واكسن را بررسي وثبت نماييد . واكسنها را طبق شرايط توصيه شده توسط كارخانه سازنده نگهداري وحمل ونقل نماييد.به ياد داشته باشيد هنگاميكه يك واكسن رقيق مي شود بسرعت شروع به نابودي مي نمايد. براي مثال واكسن برنشيت عفوني50 درصد از توان خود را طي كمتر از يك ساعت از دست مي دهد .   4- واكسن ممكن است حاوي سويه ياسروتيپ دقيق مورد نيازجهت ايجاد ايمني نباشد . به اين ترتيب اگرچه واكسن به روش صحيح تجويز گردد و تيتر ايمني يكنواخت و كافي نيز ايجاد نمايد اما گله هنوز در برابرسويه بيماريزاي موجود حساس است . براي مثال اغلب واكسنها ي برنشيت عفوني حاوي سروتيپ هاي ماساچوست وكانكتيكات هستند واگر پرندگان واكسينه شده در معرض ويروس سروتيپ ها ي فلوريدا ،آركاترا يا سايرسروتيپ ها قرار گيرند ، بيمار مي شوند.   5- توزيع نامناسب واكسن ازطريق آب آشاميدني يااسپري موجب ميشود طيور در برخي از قسمتهاي آشيانه واكسن دريافت ننمايند. اعتماد به انتقال واكسن از پرنده اي به پرنده ديگرخطرآفرين مي باشد . همچنين عدم دقت به هنگام تزريق واكسنهاي كشته نيز منجر به عدم ايمني برخي از پرندگان مي شود .   6- امكان دارد كه پرندگان درهنگام واكسيناسيون در دوره نهفته بيماري باشند و علي رغم تجويز صحيح واكسن ، گله بيمار گردد. اين نكته بايد مورد توجه قرارگيردكه پس از واكسيناسيون با واكسنهاي زنده ويروس تقريبأ 4تا 5 روز زمان جهت ايجاد ايمني مورد نياز مي باشد .   7- پرندگان ممكن است بواسطه عفونت با ويروس مارك وگامبورو يا مصرف خوراك آلوده به سطوح بالاي مايكوتوكسينها(رجوع شود به تلاونگ 11)دچار سركوب ايمني شود .اصطلاح مذكور به اين معني است كه اجزا سيستم ايمني به طور صحيح كار نمي كنند و اين امرمنجربه عدم پاسخ مناسب به واكسيناسيون وافزايش واكنش هاي ناخواسته واكسن مي شود .   8- كيفيت نامناسب واكسن ازقبيل ميزان كم ويروس ، آلودگي و غيره مي تواند موجب عدم موفقيت واكسيناسيون گردد . البته بدليل رعايت كنترل كيفي بسيار شديددر موسسات سازنده واكسن اين موضوع بندرت اتفاق مي افتد   منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )