خانواده (Malvaceae)
گياهان دارويی اين تيره در استان مرکزی عبارتند از:
نام فارسي : پنيرك
نام علمي: Malva silvestris
نام محلي:
نام فرانسه: Fromageon
نام انگليسي: Round - clock
نام آلماني: Malvenkraut
مشخصات گياهشناسي:
گياهي است پايا به ارتفاع سانتيمتر 60-30 و پوشيده از كركهاي دراز كه به حالت وحشي در جنگل و اراضي باير ميرويد. داراي ريشه گوشتدار, سفيد رنگ و ساقه راست و استوانهاي شكل است. برگهايي متناوب با دمبرگ دراز شامل 7-5 لوب دندانهدرا و گلهايي به رنگ گلي مايل به بنفش با تزئيناتي از خطوط تيره دارد, مادگي آن 12-10 برچهاي كه هر يك پس از رسيدن منحصراً داراي يك دانه ميگردد.
رويشگاه :
اين گياه تقريباً به عنوان علف هرز مزارع و باغات استان ميباشد و عموماً هم در حاشيه اراضي زراعي و باغات پراكندگي دارد. لازم به ذكر است كه يك گونه ديگر از همين جنس تحت عنوان M.negleta هم در استان وجود دارد كه تقريباً همان خواص دارويي را دارا ميباشد.
خواص درماني:
قسمتهاي مورد استفاده آن برگ, گل, حتي گياه كامل است. اثرات آن, نرم كننده, آرام بخش, مدر و رفع ناراحتي سينه و رفع التهاب, و تورم اعضاي بدن , تحريكات اعضاي مختلف بدن, دستگاه گوارش, مجاري ادرار مجاري تنفسي و نزلههاي ششي و برونشها دارد. جوشانده پنيرك در روغن بار رفع سر دردهاي يك طرفه ناشي از مسموميت توصيه شده است. تزريق مهبلي جوشانده اثر نرم كننده و آرام كننده دارد. و در رفع التهاب مهبل موثر است. دم كرده يا جوشانده 10 در هزار گل پنيرك يا 15 تا 30 هزار برگ يا ريشه پنيرك به مقدار چند فنجان مصرف دارد. جوشانده 50-30 هزار برگ يا ريشه نيز به كار ميرود.
خواص دارويی:
پنيرك اثر نرم كننده آرام بخش, مدر و رفع ناراحتيهاي سينه دارد. پنيرك در غالب بيماريها منشاء التهاب و تورم اعضا بدن ميتواند مورد مصرف قرار گيرد. از گياه كامل و ريشهدار آن, تيزاني تهيه ميشود كه براي مسلولين استفاده ميشود. در استعمال خارج, ريشه و برگ له شده پنيرك – جهت رفع التهابهاي سطحي بدن با قرار دادن بر روي عضو و همچنين براي رفع جوش صورت و دانههاي جلدي به كار ميرود ضمناً درد و ناراحتيهاي محل جوش و دانهها را تسكين ميدهد. جوشانده حاصله از برگ و گل آن به عنوان غرغره, در رفع تحريكات مخاط دهان, روم لوزهها, درد گلو, انژين و غيره مفيد است. به كار بردن جوشانده آن به صورت كمپرس يا لوسيون در رفع سوختگيها و دانههاي جلدي مفيد است. و به صورت حمام در رفع ناراحتيهاي بواسير, بعضي تومورها, ورم پلك چشم و غيره مفيد است.
تدوین:حمیدرضا میرداودی -عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )