بگونيا هيماليس Begonia , Hiemalis
نامهاي متداول: Hiemalis Begonia – elatior begonia – Rieger begonia – winterflowering begonia
نام علمي : Begonia x hiemalis Fotsch – اين گروه از هيبريد ها از آميختگي ميان B.socotrana Hook. و هيبريدهاي گوناگون Andean بوجود آمد و در گذشته بعنوان B.x elatior شناخته شده بود .
منشاء
اين گروه مهم هيبريد هاي بگونياي گل دهنده زمستاني ويژگيهاي B.socotrana از جزيره گرم و ماسه اي socota در سواحل افريقا را با ويژگيهاي B.Tuberhybrids رنگي كه دوبار گل مي دهند ، تركيب مي كنند.
كاربرد و وضعيت موجود
بگونيا هيماليس بعنوان گياهان عمودي گلدهنده گلداني مورد استفاده قرار مي گيرند كه در گلدانهاي با سايز مختلف يا سبد هاي آويز به فروش مي رسند.
ارقام
تلاشهاي پرورشي بيشماري وجود دارند و ارقام جديد سالانه وارد بازار مي شوند. پرورش بر توليد ارقامي كه در حالت روز بلند گل مي دهند و در دماهاي 65 فارنهايت (18سانتيگراد) به حالت خفتگي يا گوشتي در نمي آيند.
تكثير
بگونياي هيماليس مي تواند توسط قلمه ساقه يا برگ تكثير شود. روشهاي كاشت بذر و درون شيشه اي نيز از جمله روشهاي تكثير مي باشند. يك قلمه انتهايي ساقه رويش كننده ريشه دار شده با يك برگ كاملا توسعه يافته اغلب بطور عادي در اروپا و شمال آمريكا بكار برده مي شود. براي توليد قلمه گياهان پايه بصورت رويش كننده 16 ساعت در روزهاي بلند نگه داشته ميشوند و در دماي 64 تا 68 فارنهايت رشد مي كنند. قلمه ها بين 3 تا 4 هفته در روزهاي بلند در دمايي بين 70 تا 72 فارنهايت با استفاده از هورمون ريشه دار كننده ريشه مي زنند. بهتر است كه قلمه هاي ريشه دار شده جهت فروش در گلدان قرار بگيرند. تكثير مي تواند زير چادرهاي پلاستيكي شفاف در تابستان ، در زمستان زير پلاستيك شفاف ، يا بطور متناوب زير آبفشان انجام شود. ابفشان مي بايست تنها در مناطقي كه دما براي استفاده از چادر خيلي بالاست استفاده شود.
قلمه هاي برگ در اروپا استفاده مي شوند و بطور مكرر از آمريكا وارد مي شوند. قلمه هاي برگ نسبت به قلمه هاي انتهايي گياهان با كيفيت تري را توليد مي كنند آنچنانيكه گياهان شاخه هاي بيشتر و جوانه هاي خارجي خواهند داشت. هر چند قلمه هاي انتهايي در مقايسه با قلمه هاي برگ زمان توليد را كاهش خواهند داد زيرا قلمه هاي برگ مي بايست هم ريشه و هم شاخه هاي جديد توليد كنند
گياهان پايه مي بايست در روز كوتاه 13 – 12 ساعت به مدت 4 هفته زير نور قرار بگيرند ، زيرا زماني كه برگها از درختان پايه مولد استفاده شده باشند توليد جوانه سريعتر انجام مي گيرد. به جهت آشكار شدن برگهاي مطلوب و توليد تعداد زيادتر قلمه هاي برگ گياهان پايه مي بايست در دماي 68-60 فارنهايت نگهداري شوند .
قلمه هاي برگ براي شكلگيري يك گياهچه با يك سيستم ريشه اي خوب و 3 تا 5 شاخه ، به مدت زمان 13-10 هفته نيازمندند.در طول زمان گسترش ريشه و شاخه، محيط كشت در دماي 64 فارنهايت يا 18 سانتيگراد نگهداشته مي شوند و نور مكمل نيز در طول دوره اي كه ميزان روشنايي كم است بكار مي رود .در صورتيكه شكلگيري شاخه از قلمه برگ تحت روز هاي كوتاه تسريع يابد ، روز كوتاه گلدهي را نيز تحريك مي كند و نبايد براي قلمه هاي ساقه بيش از 2 هفته مورد استفاده قرار گيرد.
كشت بافت تنها زماني مورد استفاده قرار ميگيرد كه تكثير رقم نياز به سرعت داشته باشد.تكنيكهايي وجود دارد كه توسط محققان مختلف بهبود و توسعه يافته اند.
مجموعه اي كه توسط بذر تكثير يافته اند نيز براي كاربرد بيروني قابل دسترس مي باشند. بذر در دماي 78-75 فارنهايت و در مدت زمان 14-7 روز شروع به جوانه زني و رشد مي كند.
خفتگي و كنترل گلدهي
تصميم براي تغيير روش از روز بلند به روز كوتاه زماني بوجود مي آيد كه گياه رويش كننده شاخ و برگ كافي شكل يافته براي پوشش سطح گلدان داشته باشد . تعدادي از روز بلندها براي رشد رويشي و تعدادي از روز كوتاه ها براي آغاز گلدهي متنوع بوده و بستگي به زمان سال و ارقام دارند، بعلاوه ، واكنش به هر دو شيوه ي روز بلند و روز كوتاه اغلب وابسته به دما مي باشد. B.x Hiemalis در دماهاي بالاتر از 75 فارنهايت اجبارا گياهي روز كوتاه مي باشد ؛ در دماهاي پائين تر ، آغاز گلدهي مي تواند به آهستگي تحت روز كوتاه انجام پذيرد .براي مثال ، در دماي 75 فارنهايت تحت 16 ساعت دوره نوردهي هيچ رقمي گل نمي دهد اما همه ارقام در دماي 54 فارنهايت گل مي دهند. همچنانيكه دما تا 64 – 61 يا 54 فارنهايت كاهش يابد، شرايط قطعي روز كوتاه كاهش مي يابد و اغلب ارقام تحت يك نوردهي 16 ساعته در دماي 54 فارنهايت گل مي دهند. Heide و Rungerنتيجه گرفتند كه در دماي 75 فارنهايت ماكزيمم دوره ضروري نوردهي براي آغاز گلدهي 13-12 ساعت براي اغلب ارقام بود. همه ارقام جديد در آمريكا براي گل دهي تحت روز بلند در دماهاي بيشتر از 65 فارنهايت انتخاب مي شدند. بعلاوه در گياهان زمستاني مي بايست يك دوره نوردهي 14 ساعته در دماي بيشتر از 65 فارنهايت به گياه داده شود كه در غير اينصورت گياه به حالت خفتگي يا گوشتي در مي آيد.
تعداد ضروري روز كوتاه پيوسته تنها 7 روز براي قياس گل مي باشد، اما گياهان تعداد گل كمتري خواهند داشت. از نظر اقتصادي 3-2 هفته براي دوره روز كوتاه كافي است. كه در ادامه استفاده از روز بلند براي رشد مناسب گياه و تعداد گل فراوان لازم است. اگر دوره روز كوتاهبراي مدتي بيشتر از 3 هفته ادامه يابد ، ممكن است گياهان بسته به تعداد گوشه يا زاويه بين شاخه يا برگ يا محور اتصال برگ دچار خفتگي شوند و تعداد گلهاي آينده كاهش يابد.
دما
دما كاملا بسته به مرحله توليد تغيير خواهندكرد . تكثير قلم انتهايي در بهترين حالت در دماي 72-70 فارنهايت انجام مي شود.دماي مناسب براي مرحله دوره روز بلند قبل و بعد از سرزني 65 فارنهايت و براي دوره روز كوتاه 70-68 فارنهايت مي باشد. گياهان براي كيفيت بهتر شامل ميان گره كوتاه،برشها در اندازه هاي خاص ، بزرگي قطر گل و درخشاني رنگ مي بايست به صورت اجباري در دماي شبانه 64 فارنهايت قرار بگيرد. قبل از فروش كاهش دما به 59 فارنهايت به 63 فارنهايت براي كيفيت و دوام مطلوب پس از برداشت ضروري است.
نور
در سطوح بالاي نور ممكن است كه برگ آسيب ببيند و فعل و انفعالاتي در اثر دما ايجاد شود.در دماي 64 فارنهايت و زير آن ، سطوح نور بالا از 3000 fc مي تواند تحمل كند ، در دماي 70 فارنهايت 2000 fc و در دماي 81 فارنهايت 1500 fc را مي تواند تحمل كند.وقفه شب يا ادامه نود دهي روز از 12 تا 20 fc قبل از طلوع آفتاب مي تواند به منظور دوره روز بلند مصنوعي بكار برده شود. طول واقعي روز بلند مي تواند بعنوان نوسان طبيعي روز افزايش يا كاهش پيدا كند.
در آمريكاي شمالي ، بطور معمول شدت نور بالا بعنوان مكمل بكار برده نمي شود. در اروپا و در زمستان 200-600 fc روشنايي مكمل استفاده مي شود : تقريبا 20 ساعت نوردهي در روز قبل از دوره روز كوتاه براي تحريك رشد رويش كننده
استفاده مي شود؛ در طول دوره روز كوتاه 12-10 ساعت در روز استفاده مي شود. بعد از آغاز گلدهي 24-16ساعت در روز براي تسريع پيشرفت و ظهور گلدهي مورد استفاده قرار مي گيرد.
آب
بگونياهاي هيماليس سيستم ريشه هاي افشان دارند و اگر كد گياهي مجيط كشتشان براي دوره طولاني بصورت مفرطي خشك شود يا بيش از حد مرطوب باشد به آساني آسيب مي بينند.رطوبت مي بايست بطور يكسان اعمال شود و از آب يا جمع شدگي اب روي برگها و شاخه ها اجتناب شود. بدين منظور ، سيستم هاي اتوماتيك آبياري پيشنهاد مي شوند .نمكهاي محلول نيز مي بايست با تحت نظر قرار گيرند.
دي اكسيد كربن
كاربرد مكمل دي اكسيد كربن ( 300-3000 ppm) براي گياهان ممتاز ( شاخه ، برگ و گلهاي بيشتر) و براي برنامه هاي توليد كوتاه تر نتيجه بخش مي باشد. زمانيكه دي اكسيدكربن استفاده شود گياهان مي توانند سريعتر به محيط دوره روز كوتاه وارد شوند .
تغذيه
بگونيا هيماليس ، به مقادير زياد تغذيه مواد معدني نياز ندارد.يك كود مايع پايدار 125-100 قطره N كافي است. براي كاهش رشد رويش كننده برنامه هاي تغذيه در وسط دوره روز كوتاه به مدت يك هفته متوقف مي شود. سپس با 100 ppm نيتروژن از سر گرفته مي شود . فزوني N براي كاهش واكنش گلدهي گزارش شده است. سطوح آمونيو در زمستان بايد كاهش يابد و با نظارت كامل داده شود.
سطوح فسفر و پتاسيم كه در يك رژيم كودي روزمره مورد استفاده قرار مي گيرد بستگي به در نظر گرفتن فسفات و ورميكولايت در محيط رشد دارد .آزمايشاتخاك و بافت مي بايست راهنماي برنامه تغذيه باشد .
محيط كشت
سطح مواد ارگانيك و ساختماني مؤثر در محيط رشد مي بايست بالا باشد و بخوبي عمل زهكشي را انجام دهد.بيشتر مخلوط ها شامل : sphagnum peat moss اصلاح شده با خاك براي ظرفيت تبادل يون مثبت و پرلايت زبر ، وري كولايت،يا ماسه براي زهكشي مي باشند. PH در حدود 5\5 – 6\5 تنظيم و تعديل شود. سوپر فسفات نيز بايد با محيط كشت مخلوط شود براي جبران كمبود فسفر بطور معمول اينها مواد تشكيل دهنده محيط كشت مي باشند.
كنترل ارتفاع
سيكوسل (Chlormequat) بطور معمول به عنوان افشانه براي كاهش طول ميان گره بكار برده ميشود. آغاز گلدهي اندكي توسط سيكوسل تاثير پذير است و پيشرفت گلدهي نيز مي تواند به تاخير بيفتد. تنوع غلظت از 500 – 3000 ppm است و به رقم بستگي دارد.شاخ و برگ در تابستان يك هفته بعد از اغاز دوره روز كوتاه و در زمستان در شروع اين دوره افشانه مي شوند. تاخير در محلول پاشي (افشانه) سيكويل مي تواند باعث كشيدگي حالت گياه شود و از توسعه گلها زير شاخ و برگ نيز جلوگيري كند .
بگونياهاي هيماليس به DIFواكنش منفي نمي دهند ، اما در مرحله گلدهي به DIF واكنش نشان مي دهند .زماني كه سايكوسل بكار بده شود كيفيت گياه بهتر خواهد شد.
فاصله گذاري
گياهان بطور مكرر تا پايان فاز آغاز گلدهي گلدان به گلدان نگه داشته ميشوند.تنها در طي اواخر 8-5 هفته از توليد گياهان فاصله گذاري مي شوند.گلدانهاي 4 اينچي حاوي دو عدد گياه مي باشند و 5 يا 6 گياه در گلدانهاي 10*10 اينچي جاي مي گيرند.
سر زني و جوانه گيري
اغلب شاخه هاي قوي و نيرومند براي بهبود شكل گياه و كنترل ارتفاع گياه با يك سرزني ملايم هرس مي شوند . اين عمليات در پايان زمان تكثير در تابستان يا در 2 هفته بعد از تكثير در زمستان انجام مي شود. اگر نشاها خريداري شوند سرزني از 2تا3 هفته بعد از جاي دادن در گلدان انجام مي شود.در طوا آب و هواي مطلوب و شرايط پرورشي برگهاي بزرگ ممكن است كه پيشرفت كنند كه مجبور مي شويم براي آزاد شدن گياه و اجازه دادن و فرصت به گياه براي توسعه وضعيت و حالت گل سرزني انجام دهيم.
تكيه گاه
زمانيكه گياهان گلدان نشده به 4 اينچ مي رسند به تكيه گاه نيازي نيست.نمونه هاي بزرگتر در گلدانهاي 6 اينچي به ستون چوبي و امكان اتصال نياز دارند.
برنامه ريزي و زمانبندي
بگونياهاي هيماليس نمي توانند بطور دقيق برنامه ريزي شوند.مثل ديگر محصولات كه دوره واكنش به نورشان كنترل شده است.زمانيكه گياه خارج از تكثير است ،12-10 هفته براي گلدهي نياز دارد(از ژوئن تا دسامبر) و 16-13 هفته از ژانويه تا مي مورد نياز است. زمانبندي و برنامه ريزي نه تنها به آب و هوا وابسته است بلكه به اندازه گلدان ، رقم و مكمل دي اكسيد كربن و نوردهي نيز وابسته است. زمان محصول (از ابتداي رويش تا گلدهي) براي گياهان تكثير بذري از 18-16 هفته براي گلدانهاي 4 اينچي تا 22-20 هفته براي سبد هاي آويزان متغير است.
حشرات
شته ها، تريپس ، كرم هاي ريز ، كرمهاي برگي شكل را در طي توليد مي توان برشمرد.
امراض
پوسيدگي نرم باكترايي روي ساقه و برگها (Erwinia sp.) ، Botrytis روي برگها و گلها و كپك يا زنگ گياهي پودر مانند بر برگها و گلهي در طول دوره توليد ديده مي شوند.ريشه قارچي و پوسيدگي هاي ساقه (Thielaviopsis basicola – Pythium- Rhizoctoniasolani – Sclerotinia) نيز مي تواند ظهور يابد. با رعايت اصول بهداشتي و انجام عمليات پرورشي بطور كامل با انتخاب مواد شيميايي مناسب مي توان از امراض پيشگيري كرد.
اختلالات فيزيولوژيكي
دماهاي بالاي شب ، بالاتر از 75 فارنهايت براي تاخير گلدهي گزارش شده است. بر آمدگيها ، يك گسيختگي و زيبايي از سلولهاي اپيدمي روي سطح زيرين برگ مي باشد.دريافت شده است كه علت اين امر رطوبت بالاي محيط كشت و شدت بالاي دما در روز و پائين در شب مي باشد. برآمدگي نيز زمانيكه كه محيط كشت در شب گرم مي ماند و دماي هوا در سطح پائين است ايجاد مي شود و در نتيجه فشار بيش از اندازه به سلولهاي زنده گياهي مي باشد.كنترل برآمدگي توسط كاهش رطوبت ، و حفظ ثبات دما و كاهش رطوبت هوا انجام مي شود.
پس از برداشت
بگونياي هيماليس به گاز اتيلن حساس اند. دانشمندي بنام هوير در سال 1985 در يافت كه در معرض قرار دادن گل تنها به مقدار 0/1 ppm براي 72 ياي 24 ساعت براي گلدهي و ريزش غنچه گل نتيجه بخش است. محلول پاشي تيو سولفات نقره(STS) (0/5 – 0/1 ppm) در جلوگيري از قطع القاي اتيلن در طول فروش گياهان گل داده گلدان شده مؤثر است. دماي مطلوب حمل و نقل 42-36 فارنهايت است