معرفي ده نوع گياه دارويي
معرفي ده نوع گياه دارويي:       فلفل يك گياه علفي يكساله تا دو ساله است كه از خرداد تا شهريور گل مي دهد. انواعي كه داراي ميوه كوچكي هستند بنظر مي رسد اجداد فلفل قرمز امروزي باشند كه در مناطق نيمه حاره و حاره اي جنوب ايالات متحده تا بخش هاي شمالي آمريكاي جنوبي رشد مي كند. Capsicum در مناطق گرم دنيا كشت مي شود. اولين فلفل ها بوسيله كريستف كلمب به اسپانيا وارد شد. كشت و كار فلفل در اروپاي مركزي و از كشورهاي مديترانه اي تا شبه جزيره بالكان صورت مي گيرد.بخشي از گياه كه براي استخراج تركيبات موثره استفاده مي شود ميوه آن است و حاوي مقدار زيادي كاپسايسين مي باشد. ميوه هاي رسيده در سايه خشك مي شوند. دارو طعم ادويه دارد و باعث سوزش زبان مي شود. حاوي حدود 2 درصد كاپسايسين است كه اغلب محققين بعنوان آلكالوئيد آن را طبقه بندي مي كنند, گليكوزيدهاي فلاونوئيد و حدود 2/0 درصد ويتامين دارد. C مقداري از اسانس فرار كاپسايسين پوست را مي سوزاند و قرمز مي كند. به مقادير كم ترشح شيره معده را تحريك مي كند. Capsicum بندرت بعنوان يك دارو استفاده مي شود و فقط بصورت پودر شده يا تنتور براي تحريك هضم معده مورد استفاده قرار مي گيرد. اغلب بصورت خارجي به شكل پماد, مرهم و گچ براي درمان روماتيسم و ورم مفاصل استفاده مي شود. البته بصورت سبزي هم بمصرف مي رسد. البته در اين حالت كاپسايسين كمي دارد ولي ميزان ويتامين آن بالا مي باشد. فلفل واريته هايي زراعي زيادي دارد.   گشنيز   گشنيز يك گياه علفي يكساله است كه در خرداد و تير گل مي دهد و احتمالا بومي كشورهاي شرق درياي مديترانه مي باشد و در حال حاضر يك علف هرز مزارع اين مناطق است. گشنيز عملاَ بصورت گسترده اي كشت مي شود و اغلب در مزارع, تاكستانها, نزديك ايستگاه راه آهن و در زمينهاي باير مناطق پست و نسبتاَ مرتفع مناطق گرم يعني مديترانه اي, اروپاي مركزي, شرق آسيا و مناطقي از آمريكاي شمالي و جنوبي يافت مي شود.ميوه ها از گياهان زراعي كه جنبه دارويي دارند جمع آوري ميشوند. ميوه ها را با كوبيدن همانند ميوه هاي انيسون, رازيانه و كراويه جدا مي كنند. وقتي ميوه ها له شوند بوي تندي از آنها خارج مي شود. حاوي 4/0 تا 1 درصد اسانس فرار است. ترشح شيره معدهذ را تحريك مي كند, بادشكن است و در درمان اختلالات روده كوچك كاربرد دارد و ضد تشنج و خاصيت خلط آور (اكسپكتورانت) دارد. دم كرده آن عمدتا براي نفخ و درد معده و تحريك اشتها مصرف مي شود. بصورت خارجي بعنوان پماد براي درمان روماتيسم و ورم مفاصل كاربرد دارد. البته گشنيز در غذاها و بعنوان چاشني درغذاهاي گوشتي, سس و كنسروماهي كاربرد دارد. روغن استخراج شده از بذر علاوه بر اينكه درصنايع غذايي, دارويي وعطر سازي كاربرد دارد بعنوان يك ماده خام براي توليد تركيبات معطر مانند لينالول, سيترال و آيونون نيز مصرف مي شود. اسانسهاي فرار استخراج شده از بخش هاي هوايي بوي تقريبا نامطبوعي همانند كل گياه دارد. گشنيز در بسياري از كشورهاي اروپا و آسيا كشت مي شود ولي عمدتا در شوروي سابق مي باشد.   خشخاش   خشخاش يك گياه علفي يكساله است كه از تير تا مرداد گل مي دهد و قرنهاست كه كشت وكار مي شود. خشخاش به احتمال زياد بومي خاورميانه است ولي امروزه در مناطق معتدل نيمكره شمالي براي دانه هاي روغني آن و بعنوان داروي گياهي و براي توليد ترياك در كشورهاي مناطق مديترانه اي تا كشورهاي نيمه حاره آسيا,. چين و ژاپن كشت مي شود. كشت و كار خشخاش در اروپا و آسيا بنظر مي رسد از شرق به غرب بوده است. ماده خامي كه جنبه دارويي دارد ماده شيرمانندي است كه در اثر ايجاد بريدگي روي كپسولهاي نارس خارج مي شود. منابع اصلي ترياك كشورهاي تركيه (آسياي صغير), هند, شوروي سابق و چين مي باشد. كپسولهاي خشك شده ماده خام دارويي در بسياري از كشورهاي اروپايي هستند. ترياك خام و كپسولهاي خشك حاوي الكالوئيدهاي بي نهايت سمي هستند كه بيش از 20 تاي آنها تاكنون شناسايي شده اند. ترياك حاوي حدود 12 درصد مورفين و كپسولهاي خشك خيلي كمتر يعني 3/0 تا 2/1 درصد مورفين دارند. مهمترين الكالوئيدهاي ترياك شامل مورفين, ناركوتين,. پاپاورين, كدئين, تبائين و نارسئين مي باشند. مورفين درد را كاهش مي دهد حتي زماني كه داروهاي استاندارد تاثيري ندارند و بر مركز عصبي مسكن است. كدئين اثرات كشنده درد داروهاي متعدد را كاهش مي دهد و تمايل به سرفه كردن را متوقف مي كند. پاپا ورين انقباضات عضله شل را تخفيف مي دهد. در داروسازي اين الكالوئيدها جزئي از داروها هستند. مورفين و ترياك خام تابع قوانين بين المللي مواد مخدر هستند و بنابراين توليد آنها و داروهاي ساخته شده از آنها تحت نظر دولتها مي باشند.   ريواس   ريواس يك گياه علفي چند ساله است كه از خرداد تا تير گل مي دهد و بومي شمال غربي چين و شمال شرقي تبت است. اين گياه عمدتا در شوروي سابق و در آلمان مي رويد. در باغهاي اروپا بعنوان يك گياه زينتي از سال 1763 زراعي شده است.ريزومهاي سال دوم يا سوم در پاييز اندامهايي هستند كه جمع آوري مي شوند. بعد از اينكه آنها را تميز كردند, پوست كردندو به قطعات كوچكتري قطعه قطعه كردند آنها را به نخ كشيده و آويزان مي كنند تا بصورت طبيعي يا با گرماي مصنوعي 50 درجه سانتي گراد خشك شوند. اين اندام بويي مشخص و طعمي تلخ دارد. علاوه بر تانن حاوي 10 درصد آنتراكينون است كه از تركيبات موثره اصلي آن مي باشند. البته گليكوزيد را پونتيسين نبايد داشته باشد. اين ماده اثرات هورموني دارد و در ريزومهاي گونه R.rhabarbarum و R.rhaponticum L. يافت مي شود. به مقادير كم يعني تا 5/0 گرم اين تانن است كه عمل مي كند و يبوست ايجاد مي كند در حاليكه مقدار1 تا 3 گرم آنتراكيون عمل مي كند و مسهل است. پودر ريزومها بصورت داخلي براي يبوست مزمن, بيماريهاي معده و روده استفاده مي شود و محرك اشتها است. افرادي كه از سنگ كليه يا مثانه رنج مي برند از آن نبايد استفاده كنند. ريزومها فقط از گياهان وحشي جمع آوري مي شوند و ريواس اروپا از چين تامين مي شود. در حال حاضر كوشش هايي براي زراعي كردن آن در اروپا صورت گرفته است. گونه R.rhaponticum L. مدتهاست كه در باغها بعنوان يك گياه خوراكي روئيده است.   نعناع   نعناع يك گياه علفي چند ساله است كه از خرداد تا مرداد گل مي دهد. اين گياه حاصل هيبريد است كه در اواخر قرن هفدهم بوسيله گياه شناس انگليسي به نام جي. ري تشريح شده است. اين هيبريد بنظر مي رسد منشأ تمام واريته هاي نعناع باشد كه در حال حاضر كشت و كار مي شوند. نعناع بطور گسترده اي در اروپا, جنوب و شرق آسيا, آمريكاي شمالي و جنوبي و استراليا كشت مي شود. اين گياه بصورت وحشي هم يافت مي شود. بخش هاي جمع آوري شده برگها يا بخش هاي هوايي بدون گل هستند. آنها را قبل از گلدهي جمع آوري كرده وبسرعت در سايه يا در حرارت 40 درجه سانتي گراد خشك مي كنند. بهترين روش ذخيره كردن در كارتن ياسبد است و ظروف پلاستيكي مناسب نيستند زيرا اسانس فرار را جذب مي كنند. طعم تندي دارد. حاوي حدود 2 درصد اسانس فرار است كه بيش از 50 درصد منتول دارد. حاوي تانن و تركيبات تلخ است. عمل هضم و ترشح صفرا را افزايش مي دهد. نفخ و انقباض عضلات را نيز تخفيف مي دهد. دم كرده آن يا بصورت مخلوط با چاي علفي براي بيماريهاي روده و معده, نفخ, اختلالات كيسه صفرا و تشنج مصرف مي شود. كاربرد خارجي آن براي خارش پوست مي باشد. اسانس فرار استخراج شده باعث تحريك ترشح صفرا شده و ضد تشنح و ضد التهاب مي باشد. همچنين بعنوان چاشني و معطر كننده خميردندان و آبشوي دهان استفاده مي شود. اندامهاي دارويي از گياهان زراعي جمع آوري مي شوند. واريته هاي ميچام در انگشتان و مولتي منتا در آلمان وجود دارند. البته ديگر گونه هاي نعناع كه نام خود را از محل جغرافيايي گرفته اند نيز وجود دارند.   زعفران   زعفران يك گياه علفي چند ساله است كه داراي كورم مي باشد و از شهريور تا آبان گل مي دهد. اين گياه زراعي است و بومي مناطق شرق مديترانه تا خاورميانه مي باشد. كلاله ها كه از گلها جدا مي شوند به منظور اهداف دارويي جمع آوري مي شوند. ابتدا آنها را در سايه خشك كرده و سپس روي غربالي روي آتش ملايم قرار مي دهند. جمع آوري پرزحمت است. تا 000/200 كلاله عملكردي برابر با يك كيلوگرم دارو رامي دهد. دارو به رنگ نارنجي مايل به قرمز براقي مي باشد و بو و طعم تندي دارد. آن را بايد در ظروف سربسته نگهداري كرد زيرا به راحتي رنگ, عطر و طعم خود را از دست مي دهد. بدليل اينكه زعفران گران است اغلب آن را با مواد خام كه رنگ مشابهي دارند مانند گل هميشه بهار و گلرنگ مخلوط مي كنند. حاوي رنگدانه و مقادير كمي اسانس مي باشد. درد را تسكين مي دهد و بعنوان ضد تشنج عمل مي كند. زماني بعنوان دواي خانگي مصرف داشت ولي امروزه براي درمان بيماريها استفاده نمي شود. البته بيشتر بعنوان ادويه و رنگ غذاها بخصوص غذاهاي مشرق زمين كاربرد دارد. مصرف خيلي زياد زعفران ممكن است باعث مسموميت جدي در اثر التهاب موضعي غشاء مخاطي و خونريزي شود. امروزه زعفران بعنوان دارو اهميت زيادي ديگر ندارد زيرا هزينه زيادي داشته و مقدار زيادي گل لازم است تا فقط مقداركمي دارو تهيه شود. زعفران بطور گسترده اي در اسپانيا كشت مي شود كه توليد سالانه آن حدود 000/100 كيلوگرم مي باشد. در قرون وسطي زراعت زعفران در مناطق مديترانه و اروپاي مركزي گسترده شده و در اين مناطق بعنوان رنگ استفاده مي شده است. در انگلستان زماني كشت و كار مي شد ولي امروزه بصورت وحشي يافت مي شود. زعفران در جنوب فرانسه, ايتاليا, سيسيل, مجارستان, يونان, تركيه, ايران, هند و چين نيز كاشته مي شود.   گاوزبان   گاوزبان يك گياه علفي يك ساله است كه از ارديبهشت تا شهريور گل مي دهد. اين گياه به احتمال زياد بومي منطقه مديترانه است ولي بعضي محققين عقيده دارند بومي خاورميانه است. كشت و كار گاوزبان بوسيله عربها در جنوب اسپانيا در قرون وسطي معرفي شد. اين گياه در بسياري از مناطق اروپا, غرب آسيا و آمريكاي شمالي مي رويد و اغلب بصورت وحشي در محل هاي لم يزرع و كناره رودخانه ها ديده مي شود.بخش هاي هوايي به منظور اهداف دارويي درابتداي گلدهي از خرداد تا شهريور جمع آوري شده و در سايه خشك مي شوند. دارو بويي شبيه به خيار دارد و طعم آن تند مي باشد. حاوي موسيلاژ, ساپونين ها, تانن ها و ديگر تركيبات است و مدر, ضد التهاب و سرد است. البته اثر آن اختصاصي نيست.دم كرده آن براي التهاب مجاري ادرار, روماتيسم و بيماريهاي قلبي مفيد است. بخش هاي هوايي گاوزبان باشويد بعنوان سالاد يا بعنوان چاشني در سالاد استفاده مي شود. اين گياه ازحالت وحشي جمع آوري مي شود و نيز براي مصارف خانگي كشت مي گردد.   جعفري   جعفري يك گياه علفي دو ساله است كه از خرداد تا تير گل مي دهد و احتمالا بومي منطقه مديترانه است. اين گياه در سرتاسر دنيابعنوان يك گياه آشپزخانه اي و سبزي ريشه اي كشت مي شود. جعفري اغلب در كنار جاده ها و زمينهاي باير رشد مي كند. بخش هايي از گياه كه مورد استفاده قرار مي گيرند شامل ريشه ها و ميوه ها و بعضي اوقات بخش هاي هوايي مي باشند. ريشه ها را در اواخر پاييز يا در بهار سال دوم رشد جمع آوري كرده قطعه قطعه مي كنند و در حرارت 40 درجه سانتي گراد خشك مي كنند. ميوه ها را جدا كرده و بر روي پارچه قرار داده تا برسند و بعد از آن بذرها را با كوبيدن جداكرده و سپس تميز مي كنند. ماده دارويي بوي ادويه اي دارد وشيرين است كه بخاطر اسانس فرار آن مي باشد. بذرها حاوي 7 درصد اسانس فرار, ريشه ها حدود 1/0 درصد و برگها تا 3/0 درصد اسانس دارند. به مقدار كم كمك به عمل هضم كمك مي كند شديدا مدر است و نفخ را كاهش مي دهد. البته به مقادير زياد باعث جمع شدن خود در غشاء دور رحم مي شود و بنابراين در زمان حاملگي از آن نبايد استفاده كرد. مقدار زياد روغن اثرات گيج كنندگي دارد. دم كرده آن يا بصورت مخلوط با چاي علفي براي بيماريهاي مجاري ادرار و التهاب غده پروستات استفاده مي شود. اسانس فرار حاصل از بذرها, ريشه ها, و اندامهاي سبز علاوه بر مصرف دارويي در صنايع غذايي بعنوان چاشني نيز كاربرد دارند. جعفري تازه بعنوان چاشني در سوپ, سالاد و ديگر غذاها كاربرد دارد. جعفري قرنهاست كه كشت شده است. تنها منبع داروي حاصله از گياه زراعي جعفري است.   شويد   شويد يك گياه علفي يكساله است كه در تير و مرداد گل مي دهد. احتمالا اين گياه بومي ايران و هندوستان مي باشد ولي مصر و قفقاز هم ذكر شده اند. اين گياه در تمام نقاط دنيا كشت مي شود و بصورت وحشي در زمينهاي لم يزرع, كنارجاده ها, در مزارع و زمينهاي آيش و در خاكهاي شني كناره رودخانه ها يافت مي شود. در منطقه مديترانه شويد بعنوان يك گياه دارويي و چاشني تحريك كننده از زمانهاي بسيار قديم شناخته شده است. اين گياه بوسيله مستعمره نشين هاي رومي به اروپاي مركزي وارد شده است.اندامهايي كه خاصيت دارويي دارند و در صنايع غذايي استفاده مي شوند شامل برگهاي تازه يا گلها مي باشد. شويد خشك بعنوان دارويي مصرف نمي شود. عطر آن تا حدودي شبيه كراويه است, طعم تندي دارد و ابتدا نسبتا شيرين و سپس مزه اي مانند ادويه جات پيدا مي كند. تا 5/1 درصد اسانسهاي فرار دربرگها و ساقه هاي گلدار وجود دارد و تا 4 درصد ميوه و يا بذور يافت مي شود. روغن موجود در ميوه عمدتا حاوي كارون, ليمونن و ديگر تركيبات مي باشد. اين اسانس هاي فرار خصوصيات ضد عفوني كننده و ضدتشنجي دارند, بادشكن بوده و شيردهي را افزايش ميدهد.امروزه از شيويد بندرت براي اهداف دارويي استفاده مي شود. استفاده اصلي آن بعنوان چاشني درسس و سالاد و ترشيجات مي باشد. از بذر شويد براي ساخت كره علفي, سوپ و ديگر غذاها استفاده مي شود. اسانسهاي فرار حاصل از ميوه ها و برگها موارد استفاده مشابهي دارند. شويد خصوصاَ در ايالات ارگون و اوهايو براي استخراج اسانسهاي فرار آن كشت مي شود.   پياز   پياز يك گياه علفي دو ساله يا چند ساله است كه از خرداد تا مرداد گل مي دهد. گونه اي است كه در ابتدا در آسياي مركزي تا جنوب غربي هند كشت مي شده است. در شرق و در مديترانه اي پياز از زمانهاي بسيار دور كشت مي شده است. امروزه گونه هاي متعددي از آن در بيشتر نقاط دنيا كشت مي شود. در شرق آسيا فقط در Alliume fistulosum L. محل خود كشت مي شود. پياز از متداولترين سبزيجات و ادويه جات است كه خاصيت دارويي هم دارد. بخش جمع آوري شده براي اهداف دارويي پياز گياه مي باشد. فقط پيازهاي سالم و كاملا رسيده جمع آوري مي شوند و بعد از حذف برگها در كيسه گوني يا روي تخته هاي چوبي در حرارت 3 تا 5 درجه سانتي گراد و در رطوبت نسبي 60 درصد نگهداري مي شوند. از پياز خشك بندرت استفاده مي شود. پياز بوي تندي دارد و باعث مي شود از چشم ها آب بيايد و مزه تند ولي كمي شيرين دارد. پياز حاوي تركيباتي است كه از نظر شيميايي خيلي شبيه به سير است. تركيبات آن حاوي گليكوزيدهاي فلاونوئيد, پكتين و گلوكوكينين ها مي باشد. اين تركيبات اثر ميكرب كشي دارند و عمل هضم و ترشح زرداب را تحريك كرده و فشار خون را كاهش مي دهند.مصرف داخلي آن به شكلهاي مختلف و همانند سير است. بعنوان هضم كننده عمل مي كند, اشتها را تحريك مي كند, قند خون را كاهش مي دهد و همچنين خلط آور است. پياز براي دفع بعضي از انگلهاي روده نيز استفاده مي شود. مصرف خارجي آن براي درمان جوش صورت مي باشد.كشت وكار پياز احتمالا از ايتاليا وارد اروپاي مركزي شده است.   www.ake.blogfa.com      www.ake.blogfa.com    www.ake.blogfa.com