تریپس پیاز Onion thrips
Thrips tabaci
(Thysanoptera , Tereberantia , Thripidae)
تریپس پیاز یا تریپس تو تون گونه ای پلی فاژ می باشد که به گیاهان مختلفی نظیر پیاز,توتون , لوبیا , چغندر قند, گوجه فرنگی , سیب زمینی , نخود و انواع کدوئیان به خصوص هندوانه خسارت می زند.
بر اثر تغذیه و فعالیت پوره ها و حشرات کامل برگها تغییر رنگ داده و لکه های نقره ای زرد یا قهوه ای در سطح آنها مشاهده می شود . در جمعیت های بالا باعث بدشکلی و کوچک ماندن میوه و برگها می شوند . این تریپس ناقل بیماری ویروسی پلاسیدگی در گوجه فرنگی یا Spotted wilt می باشد .
زیست شناسی:
Terebrantia:Egg->L->L->Prepupa->Pupa->Adult
به علت داشتن چشم مرکب در مراحل اولیه رشد و همچنین وجود بال در خارج بدن در دو سن اخر شبیه دگر دیسی ناقص است ولی به علت رشد بال در سنین اولیه و سن دوم در درون بدن و مرحله غیر فعال Pupa شبیه به دگر دیسی کامل است . بنابراین با توجه به مراتب بالا دارای دگردیسی از نوع حد واسط Intermediate metamorphosis می باشد.
این حشره زمستان را به صورت حشره کامل و پوره روی گیاهانو علف های هرز و زیر کلوخه ها و شکاف های زمین به سر می برد.حشرات کامل ماده پس از خروج از اماکن زمستانه ابتدا 2 تا 3 روز تغذیه وسپس تخمگذاری می کنند . حشرات ماده به صورت بکرزایی تولید مثل می کنند و تخم ها را به صورت انفرادی در زیر اپیدرم برگ قرار می دهد . طول دوران یک نسل بین 16 تا 26 روز متغیر است و تا 10 نسل ممکن است ایجاد کند .
کنترل:
1- استفاده از ارقام مقاوم
2- از بین بردن علف های هرز مزارع
مبارزه شیمیایی :
2-3 نوبت پس از چند برگی یا کفتری شدن بوته
1. دیکلرووس(ددواپ) EC50% و 2- 1.5 درهزار
2. مالاتیون EC57% و 2در هزار
3. هپتنفوس(هوستاکوئیک) EC50% و 1درهزار
4. پروفنوس(کوراکرون) EC40%
5. تیودیکارب(لاروین)
6. آندوسولفان(تیودان)
7. دیازینون
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )