کور سوی امید به اینده اقتصاد دنیا
رضا کربلایی:
هرچند تصمیم اخیر گروه 20 در نشست لندن کورسوی امیدی برای کنار رفتن احتمالی ابرهای سیاه بر آسمان اقتصاد جهان ایجاد کرد و شاخصهای بورس و قیمت جهانی نفت باردیگر اندکی تکان خورد اما هنوز تحلیلگران و اقتصاددانان نسبت به آینده امید چندان ندارند و کارآمدی دخالت گستره دولتها در آزادترین اقتصاد دنیا آن هم مغایر با اصول لیبرالیسم اقتصادی را زیر سوال می برند .با گردهم آمدن رهبران 20 قدرت اقتصادی جهان در هفته گذشته در لندن گردبدون تردید همه به نتایج اجلاس چشم دوخته بودند و البته اعتراضها و آشوبهای معترضان نه تنها در لندن مقرر برپایی این نشست که حتی در پایتخت برخی کشورهای اروپایی شدت گرفت گروه 20 در مجموع 85 درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند. اعضای گروه 20 شامل اتحادیه اروپا، آمریکا ، بریتانیا ، فرانسه ، ایتالیا ، آلمان ، ژاپن ، چین ، عربستان سعودی ، روسیه ، استرالیا ، اندونزی ، ترکیه ، برزیل ، کانادا ، آرژانتین ، کره جنوبی ، هند ، آفریقای جنوبی و مکزیک می شود . از جمله اهداف این گروه می توان به همکاری برای زنده نگه کردن دوباره اقتصاد جهانی با رویکرد کاهش بیشتر نرخ بهره و هزینه کردن دولتهای برای خارج شدن کشورها از رکود، در پیش گرفتن اقدامهای پیشگیرانه برای جلوگیری از وقوع بحران در آینده به واسطه تشدید مقررات بین المللی بانکها و دیگر موسسات مالی اشاره کرد و رهبران گروه 20 دل در گرو این بسته بودند تا بتوانند بر سر اصلاحاتی در نظام مالی جهان ، تغییراتی در سازمانهای دخیل در امور مالی جهان مانند صندوق بین المللی پول و ایجاد فضای بیشتر برای دخالت دادن بیشتر کشورهای فقیرتر ه توافق برسند اما اصلی ترین ابهام اینجاست که حوزه دخالت دولتها و تزریق دستوری پول به اقتصاد شان چگونه باید باشد و نتیجه بسته های تزریق چند صد میلیارد دلاری تا کنون چه بوده است همچنین آیا تصمیم به ایجاد تغییراتی در موسسات مالی جهانی باعث برهم خوردن توازن نامتقارن کنونی بین دولتها و اقتصادهای اعضای گروه 20 بر نهادهای بین المللی نخواهد شد؟ آیا اقتصاد دو کشور چین و امریکا در اثر تصمیم های گروه 20 فصل تازه ای از تنش را تجربه نخواهد کرد و اثرگذاری آن دیگر کشورها از جمله اقتصاد منطقه یورو را تهدید نمی کند .
آمپول بزرگ برای نجات اقتصاد بیمار جهان
نشست لندن سرانجام با اتخاذ تصمیم های زیر پایان یافت و رهبران بزرگترین اقتصادهای جهان برای کاستن از شدت بحران مالی جهانی محل اجلاس را ترک کردند گوردون براون، نخست وزیر انگلیس با خواندن بیانیه پایانی اجلاس اعلام کرد:
منابع مالی که در اختیار صندوق جهانی پول (IMF) قرار می گیرد، سه برابر خواهد شد و به 750 میلیارد دلار خواهد رسید،و یکی از اهداف ان کمک به کشورهای آسیب دیده از بحران اقتصادی است.
گریزگاه های مالیاتی مشمول تحریم و مقررات سختگیرانه تر مالی شوند.
اعضاء گروه بیست متعهد شده اند 250 میلیارد دلار نیز برای احیاء تجارت جهانی هزینه کنند.
کنترل شدیدتری بر نحوه پرداخت پاداش و مواجب مدیران بانک ها اعمال خواهد شد.
یک نهاد مالی تازه بین المللی موسوم به "هیئت ثبات مالی" ایجاد خواهد شد که با همکاری با صندوق جهانی پول از ادامه همکاری های بین المللی و فرامرزی اطمینان حاصل کند.
مقررات دقیق تری بر عملکرد صندوق های سرمایه گذاری تامینی و موسسات برآورد اعتبار اعمال خواهد شد.
کشورهای فقیرتر جهان تا 100 میلیارد دلار کمک مالی دریافت خواهند کرد.
تقویت آی ام اف
بی بی سی در تحلیلی نوشت :اجلاس گروه بیست شاید بیش از هر سازمان به نفع صندوق بین المللی پول تمام شده باشد.براساس تصمیم تازه، منابعی که این سازمان به طور اختصاصی برای کمک به کشورهای بحران زده در اختیار خواهد داشت به 500 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. این رهبران قرار است در ادامه سال جاری بار دیگر دیدار کنندهمچنین بودجه موسوم به "اس دی آر" این سازمان که همه اعضا می توانند از آن استفاده کنند به 250 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
گوردون براون گفت که "سازمان همکاری اقتصادی و توسعه" فهرستی از گریزگاه های اقتصادی را منتشر خواهد کرد و آنهایی که مقررات بین المللی را رعایت نمی کنند با اقدامات قانونی مواجه خواهند شد.وی گفت که اعضای گروه 20 با استانداردها و تحریم های سخت علیه آنهایی که در آینده قانونی عمل نکنند موافقت کرده اند
به هر حال اجلاس گروه بیست در شرایطی برگزار شد که آلمان و فرانسه، به ویژه بریتانیا و آمریکا را تهدید کرده بودند که در صورت بی توجهی به لزوم تغییر مقررات مراودات مالی جهانی، اجلاس را ترک خواهند کرد که این موضوع تا پیش از پایان اجلاس رخ نداد.
واکنش ها و چالشها
پیش از برگزاری نشست گروه 20 عنوان شد برای خارج کردن اقتصاد از رکود دست به "تلاشی پایدار" خواهند زد با این حال آلیستر دارلینگ وزیر دارایی بریتانیا اظهار می دارد که یک "حالت اضطراری" اقتصاد جهان را احاطه کرده است هرچند ما قدم های قاطعانه و جامعی برای تقویت تقاضا و اشتغال برداشته ایم و آماده ایم هر اقدامی که لازم است انجام دهیم."موافقتنامه کلی وزرای دارایی گروه 20 مقابله با کلیه اشکال حمایتگ رایی از محصولات داخلی در برابر محصولات خارجی و احیای فرآیند وام دهی بانکی را شامل می شود .انها متعده شده اند تا علاوه بر اینکه بسته محرک های اقتصادی را پیگیری می کنند، نرخ بهره را پایین نگاه دارند و بودجه صندوق بین المللی پول را افزایش دهند.
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا پس از برگزاری اجلاس گروه 20 در لندن گفت که این اجلاس می تواند "نقطه عطفی" در تلاش ها برای بهبود اقتصادی باشد و طی آن پیشرفت هایی در زمینه اصلاح "نظام شکست خورده نظارتی" حاصل شده است. او اظهار داشت :"با هر معیاری که بسنجید، اجلاس لندن تاریخی بود. تاریخی به دلیل اندازه و ابعاد چالش هایی که با آنها روبرو هستیم و به دلیل زمان مناسب و ابعاد واکنشی که به آن نشان دادیم."گوردون براون نیز اذعان کرد که "هیچ درمان فوری" برای وضعیت اقتصادی جاری وجود ندارد اما این کشورها متعهدند هر کاری لازم است برای رفع بحران انجام دهند.او گفت: "این روزی است که جهانیان برای نبرد با رکود دست به دست هم دادند، نه با کلمات، بلکه با طرحی برای بهبود وضع جهانی و برای اصلاحات و یک جدول زمانی روشن برای اجرای این طرح."
نیکولا سارکوزی رئیس جمهور فرانسه پس از اجلاس گفت توافق به دست آمده "بیش از حد امید و انتظار ما بوده است".آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان نیز گفت موازینی که مورد توافق قرار گرفت بنیاد بازارهای مالی جهان را شفاف تر می سازد و موافقت به دست آمده را "مصالحه ای تقریبا تاریخی" خواند.
گروه 20 ؛ فرزند بحران است
اجلاس سران گروه 20 در واقع فرزند بحران بی سابقه جهان است و نخسشتی نشست آن در نوامبر گذشته در واشنگتن درست دو ماه بعد از فروپاشی بانک سرمایه گذاری لیمان برادرز برگزار شد .آیا متولد روزهای بحران می تواند اقتصاد جهان را از بحران نجات دهد؟ اختلاف ها هرچند شدید بود ام ، تمام شرکت کنندگان اين اجلاس در پايان خود را به عنوان پيروز معرفي کرده و براي مقابله با بحران اقتصادي جهان آمادگی خود را اعلام کردند . هرچند نخست وزیر انگلیس در هنگام قرائت بیانیه پایانی ادعا کرده بود که اعضا قبول کردند تا پایان سال آینده میلادی در مجموع به میزان پنج هزار میلیارد دلار برای به گردش درآوردن چرخ اقتصاد خود هزینه کنند اما اندکی بعد از انتشار متن بیانیه گروه 20 در لندن دروغ او فاش شد و مشخص شد که اظهارات براون صرفا يک ادعاي اغراق آميز بود و در بيانيه پاياني اين اجلاس قيد نشد.
با این وجود رئيس‌جمهوري آمريکا در آغاز اجلاس تأکيد کرد که نمي‌خواهد درباره عامل و مقصر بروز بحراني مالي کنوني در جهان سخن بگويد، بلکه بايست درباره چشم‌اندازهاي آينده بحث و تبادل نظر شود، اما اروپايي‌ها اصرار داشتند که نبايد عامل و مقصر در اين بحران را ناديده گرفت و سارکوزي تأکيد کرد، بحران اقتصادي جهان در اروپا ايجاد نشده است.اوباما با توجه به اين انتقادهاي شديد اروپا نسبت به آمريکا گفت: من اين اتهام را که بحران در آمريکا ايجاد شده است، بارها در صحبت‌هاي اين اجلاس شنيده‌ام و نمي‌خواهم آن را تکذيب کنم، اما همتاهاي من در اجلاس با من بسيار مهربان و دوستانه برخورد کردند.چه وزیر خزانه داری آمریکا از آمادگی کاخ سفید برای اخراج مسئولان بانکی خبر دهد یا اینکه میشل اوباما ، همسر باراک اوباما در مدرسه اليزابت گارت آندرسون شهر لندن گریه کند و به دانش اموزان نگران از آینده خود توصیه کند به اينده شان اطمينان خاطر داشته باشند و یا هر اتفاق دیگر مهم این است که هر روز بر تعداد قربانیان اقتصاد دنیا افزوده می شود.راستی بحران تا کی و تا کجا ادامه می یاب
نوشته شده توسط رضا کربلایی در ساعت 2:2 بعد از ظهر |
88/01/26