کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

گوشت شتر مرغ اخيراً توليد و تكثير شترمرغ در ايران بصورت سازمان يافته اي در حال گسترش مي باشد .گوشت شترمرغ از نظر مشخصات كشاورزي از گوشت ساير حيوانات متفاوت است .از خصوصيات ديگر شترمرغ نداشتن چربي و سالم بودن آن است و به راحتي از استخوان و نسوج ديگر جدا مي شود .اگرچه از نظر رنگ قرمز و طعم مشابه گوشت گوساله مي باشد ولي به نرمي گوشت جوجه بوده و فيبر هاي عضلاني آن كوتاه مي باشد .مصرف گوشت شتر مرغ در كشورهاي فرانسه و بلژسك به صورت گسترده و در ايتاليا و هلند به ميزان كمتر شروع شده است .با اين حال در كشور هاي اروپايي مانند انگلستان ، دانمارك ، آلمان ، ايرلند و سوئد كه پرورش اين حيوان به صورت پراكنده و در مزارع كوچك مي باشد ، بازار بالقوه اي را به خود اختصاص داده و در كانادا نيز مصرف گوشت شتر مرغ به خوبي آغاز شده است .بيشترين گوشت از شتر مرغ گردن آبي زيمباوه به دست مي آيد .حدود دو سوم گوشت متعلق به 10 عضله اصلي مي باشد كه از آنها مي توان قطعات بزرگ استيك به دست آورد .به خاطر دارا بودن مشخصات خوب و كيفيت عالي اين گوشت به قيمت هاي گران در بازار هاي جهاني فروخته مي شود . علاوه بر گوشت اعضاي ديگر شتر مرغ مانند قلب ، جگر ، پيش معده و سنگدان از كيفيت بالايي برخوردار بوده و گردن و نخاع در مناطق خالي از اهميت بيشتري برخوردار است .اين گوشت نسبت به ساير انواع گوشت نرم تر بوده و به علت طعم خاص و خوشمزه آن نيازي به آماده سازي طولاني و استفاده از ادويه جات تند را ندارد .از تفاوت هاي ديگر گوشت شتر مرغ پايين بودن سطح چربي آن و وجود اسيد هاي آمينه و اسيد هاي چرب غير اشباع به ميزان مناسب در آن است .مقدار چربي گوشت شتر مرغ بسيار پايين بوده ( 2 – 1 درصد ) و به علت بالا بودن اسيد لينو لينيك در تغذيه هاي رژيمي و درماني مي توان از آن استفاده نمود .ميزان كلسترول خوب ( HDL ) بالا بوده ( 62 – 60 در صد ) و كسترول بد ( LDL ) در آن پايين مي باشد .گوشت شترمرغ حاوي مقادير بسيار زيادي پروتئين و آهن بالا و عناصري مانند روي ، منيزيم و ويتامين هاي A ، B و نياسين مي باشد .ضمناً نزيت مهمتري نيز گوشت شتر مرغ دارد كه تا كنون از طريق مصرف گوشت آن هيچگونه بيماري انگلي در مقايسه با گوشت خوك و گوساله به انسان انتقال داده نشده است .با توجه به خواص غذايي و رژيمي و مناسب بودن تركيبات شيميايي گوشت شتر مرغ براي ورزشكاران ( به خصوص شنا گران ، دوچرخه سواران ، وزنه برداران ، دوندگان ماراتن و ورزشكاران حرفه اي ) و دوران نقاهت و كودكان توصيه مي شود .بعلاوه براي بيماران قلبي ، فشار خون بالا و رژيم هاي تغذيه اي و خانم هاي باردار توصيه مي شود . * اطلاعاتي در مورد شترمرغ : 1. پوست شترمرغ : پوست شترمرغ ماده داراي رنگي متغير بين خاكستري تيره يا روشن است و رنگ پوست شترمرغ نَر آبي تيره براق مي باشد .در طول فصل هاي جفت گيري رنگ پويت در اطراف منقار و دور چشم ها در نَر هاي جوان تا حد قرمز و روشن متغير است .در حال حاضر چرم شترمرغ با ارزش ترين محصول صادراتي قمست جنوب افريقا مي باشد .معمولاً شتر مرغ عايي كه سن آنها بين 14 – 16 سال و داراي پوستي با مساحت 25/1 متر مربع هستند ، براي كشتار انتخآب مي شوند .   * تخم شترمرغ : تخم شترمرغ بيضوي شكل بوده و در حدود 150 ميليمتر طول و 120 ميليمتر پهنا دارد و داراي وزني در حدود 15/1 كيلوگرم مي باشد و در مقايسه با تخم مرغ حدود 25 برابر يك تخم معمولي مي باشد .   * تركيب گله شترمرغ : نسبت تركيب گله به صورت دو شترمرغ ماده با يك شترمرغ نر مي باشد و اين سه شترمرغ يك واحد توليدي را به وجود مي آورند .در كشور ما با توجه به آب و هواي ايران و شرايط محيطي بهترين تركيب گله پنج تايي و هشت تايي مي باشد .   * تغذيه شترمرغ : شترمرغ به عنوان يك حيوان علف خوار تك معده اي محسوب مي شود و بهترين غذا و غني ترين غذاي آن يونجه مي باشد و در تركيب غذايي آن مي توان از ذرت دانه اي ، يونجه خشك ، پودر استخوان، پودر ماهي ، منو كلسيم فسفات و نمك استفاده نمود .قابل ذكر است كه تغذسه نادرست موجب بروز مشكلات متعددي در جوجه هاي جوان و همچنين سبب انسداد روده و بد شكلي پاها و گرسنگي مي شود.   * بررسي شترمرغ از لحاظ اقتصادي : پرورش شتر مرغ از لحاظ اقتصادي اهميت فراوان دارد و به دليل سود آور بودن آن روز به روز به تعداد علاقه مندان به پرورش اين پرنده افزوده مي شود .خريد و فروش محصولات شترمرغ از قبيل جوجه شتر مرغ ، تخم شترمرغ ، چربي ، پَر ، پوست و گوشت پرنده به صورت تجارت جهاني در آمده است .   * مقايسه اقتصادي شتر مرغ با گاو : مقايسه شترمرغ با گاو از نظر اقتصادي به اين صورت مي باشد كه گاو در طي دوره 607 روز يك گوساله 250 كيلويي به دنيا مي آورد .در صورتي كه يك شترمرغ در طي دوره 405 روز تعداد 40 قطعه جوجه شترمرغ به دنيا مي آورد كه اين تعداد 1800 كيلو گرم گوشت ، 50 متر مكعب چرم و 33 كيلوگرم پَر گرفته مي شود .   مديريت و مشخصات ويژه: شترمرغ يكي از بزرگترين پرندگان جهان محسوب مي‌شود با طول قامت 43/2 الي 74/2 متر با 90 الي 135 كيلوگرم وزن. نرها معمولاً به سادگي جابجا مي‌شوند ولي در فصل جفتگيري كمي وحشي و خشن هستند. دو ماده و يك نر را بعنوان يك واحد توليدي و يا تريو مي‌دانند (از سن سه تا چهل سالگي) پنج تريو در يك چراگاه به وسعت نيم هكتاري قابل نگهداري مي‌باشند. انتظار مي‌رود كه در هر تريو 120 الي 200 تخم در سال توليد گردد كه با يك مديريت تا 80 درصد قابليت جوجه‌آوري دارند. مديريت اين پرندگان آميخته‌اي است از نشخواركنندگان و پرندگان، اين در حالي است كه شترمرغها اساساً علف‌خوار بوده ولي با دو معده و يك سنگدان و پيش معده ولي بدون چينه دان. پرنده بالغ مي‌تواند بخوبي در مقابل بيماريها مقاوم باشد و مرگ تنها در اثر تصادفات بروز نمايد. ايجاد ضايعات در پا: معمولاً جوجه شترمرغها تا دو ماهگي مديريت ويژه‌اي را مي‌طلبد. آنها به عوامل استرس‌زايي چون بيماري و حرارت بسيار حساس هستند. نوع تغذيه در مرحله رشد نقش بسيار مهمي براي كيفيت تخمها و جوجه‌هاي جوان دارد. تغذيه جوجه‌هاي جوان با پروتئين بالا در هفته نخست مشكلاتي را در پاها ايجاد مي‌كند. اين مسئله ممكن است مربوط به مديريت و ژنتيك باشد. جوجه‌هايي كه با تلاش خود از پوسته تخم خارج شوند بقاي بهتري نسبت به آنهايي كه با دست انسان خارج می شوند، نشان می دهند. بستر جوجه‌هاي جوان به توجه خاصي نياز دارد. بلعيدن سنگ ريزه‌ها، شن و قطعات ريز چوب باعث مسدود شدن پيش معده و سنگدان شده و هراز گاهي سبب مرگ آنها مي‌گردد. جوجه شترمرغ هر ماه حدود 30 سانتيمتر رشد مي‌كند كه بعد از سه ماه به وزني حدود 5/12 تا 15 كيلوگرم مي‌رسد و در عرض يك سال وزني حدود 90 تا 120 كيلوگرم را بدست مي‌آورند و بعد از اين مدت آماده روانه شدن به كشتارگاه مي‌گردند. براي تكثير بايستي 18 الي 30 ماه از عمرشان گذشته باشد. وجه تسميه شترمرغ: نام Ratite كه ريشه لاتين دارد اولين بار براي پرندگان بزرگي كه قدرت پرواز نداشته و داراي سينه پهني بوده يعني فاقد استخوان سينه و دونده خوبي محسوب مي‌شدند گرفته شده است. ساير گونه‌هاي سينه پهن شامل Emu ها و Cassowary كه مربوط به استراليا بوده و Kiwi ها مربوط به نيوزيلند مي‌باشند. نام شترمرغ از ريشه يوناني آن Struthio camelus گرفته شده و ريشه لاتين آن Struthocamelus مي‌باشد. واژه Camelus يعني شترمانند يا بعبارتي مرغ‌شترسان كه بيان كننده موجودي است با گردن دراز و چشماني برجسته با مژگاني نسبتاً بلند و جثه‌اي بزرگ و با قابليت زندگي در بيابانهاي گرم و سوزان. گونه‌هاي Struthio شامل چهار زيرگونه به شرح زير مي‌باشند: 1.Struthio camelus australis مربوط به آفريقاي جنوبي 2. camelus camelus Struthio مربوط به آفريقاي شمالي 3. camelus massaicus Struthio مربوط به شرق آفريقا 4. camelus molybdophanes Struthio مربوط به سومالي و اتيوپي شترمرغ نر در سنين بلوغ داراي گردني دراز و پرهاي زينتي است و ماده آن داراي پر زينتي به رنگ خاكستري است. شترمرغ از سن چهار ماهگي به بعد بتدريج صاحب پرهاي زينتي مي‌شود. ماده‌ها كمي زودتر از نرها به سن بلوغ مي‌رسند كه حدود دو سالگي است. امروزه آفريقا بيش از 70 درصد بازار شترمرغ جهان را به خود اختصاص داده است ولي با اين وجود در مناطقي چون آمريكا (مركزي، جنوبي، شمالي)، استراليا، اروپا و ساير نقاط خاور دور و آسيا بازار توليد و فروش آن روبه گسترش است. زمان كشتار اقتصادي شترمرغ در 9 ماهگي است كه نه تنها پوست نرم وخوبي را در اين هنگام توليد نموده بلكه حدود 40 كيلوگرم گوشت سالم با حداقل كلسترول را عرضه می نمايد. گوشت شترمرغ نسبت به ماهي و بيشتر ماکيان پرورشي كلسترول كمتري دارد. بازار گوشت شترمرغ: بازار گوشت شترمرغ درجهان به سرعت رو به گسترش است است و می رود تا جانشين مصرف ساير گوشتهای قرمز در جهان گردد. بازار پوست: با توجه به شکل و شمائل ويژه، پوست اين پرنده در دوره های خاصی هواداران بسياری دارد و هم اکنون نيز محصولات بدست آمده از پوست آن با قيمتهای گزافی در بازارهای جهانی به فروش می رود.   به هر حال توجه داشته باشيد که پيش از دست زدن به هر کاری تمامی جوانب را در نظر گرفته و سپس اقدام کنيد و با اين روش احتمال موفقيت خود را افزايش دهيد.       منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )