زگیل
  زگیل   به طور كلی در ایران ازگیل گفته می شود و در مناطق شمال ایران كه به طور وحشی در جنگلها می روید با نامهای محلی شناخته می شود از جمله در آستار «ازگیل» در طوالش «سر، زر و ترشه سر»، در اطراف رشت «ترشه سر» در رامسر و شهصوار «ترشه كنس»، در رامیان «تالاس گور»، در گیلان و مازندران «كنس كنوس» و در گرگان و كجور «كندز و كندس» به عربی «نلكا»، «زعرور»، «كنوس طبری»، «ینی دنیا» و «مشملا» نامیده می شود. به فرانسوی Neflier و به انگلیسی Medlar و Medlar tree گفته می شود. درختی است از خانواده Rosaceae نام علمی آن Mespilus germanica L و مترادفهای آن Mespilus communis Guldenst و Pyrus germanica L و Mespilus vulgaris Rchb و Ostinia mespilus Clairv طرف گیاه شناسان مختلف نامگذاری شده است.   مشخصات   ازگیل درخت كوچكی است كه ارتفاع آن حدود 6 متر ، شاخه های آن خاردارد، در جوانی خزی و رفته رفته صاف می شود. از مشخصات اختصاصی آن این است كه دارای ریشه ای عمودی و پوست خاكستری نقره ای است. برگهای آن بیضی كمی كشیده نوك تیز كناره برگها بی دندانه یا چند دندانه دارد و ابعاد آن 13-10 × 5-3 سانتی متر تغییر می كند. روی برگ سبز تیره پشت برگ سبز خاكستری گلهای آن سفید درشت منفرد بدون پایه و میوه آن گرد و كروی و گاهی گلابی شكل و قهوه ای رنگ است. روی پوست میوه كركهای نمدی مخملی و عدسكهای سفید دیده می شود. ابعاد میوه در حد گیلاس تا گردو می باشد. چوب آن سخت و بی رنگ حنایی روشن است . از چوب آن روستائیان عصا و داس و چوب دستی درست می كنند. چوب دستی پر گره درویشان معمولا از چوب ازگیل تهیه می شود.   ازگیل در تمام جنگلهای شمال ایران ارسباران تا گلی داغ و چناران از بجنورد و در تمام ارتفاعات سواحل دریا تا ارتفاعات بالای جنگل انتشار دارد. در دامنه های جنوبی البرز در دره كرج و مناطق استپی نیز دیده می شود.   در مناطق خشك برای تكثیر ازگیل از پیوند آن روی پایه زالزالك یا ولیك استفاده می شود. گاهی نیز در خاكهای غنی و قوی می توان ازگیل را روی پایه گلابی پیوند زد (البته بندرت ) و در زمینهایی كه خاك زیرین آن مرطوب است، روی پایه به پیوند می زنند. نوع پیوند شكمی است كه در تابستان انجام می شود.   تركیبات شیمیایی   از نظر تركیبات شیمیایی در پوست درخت و برگ و میوه ازگیل مقدار زیادی تانن وجود دارد. به علاوه میوه ازگیل دارای لعاب و مقداری قند و در حدود 1 درصد اسیدهایی نظیر مالیك اسید و سیتریك اسید و... می باشد.   خواص و كاربرد     ازگيل سرشار از ويتامين هاي «ب» و «ث» و قند، تانن و سلولز و اسيد سيتريك است. ازگيل داراي مقدار زيادي هيدرات كربن است كه مولي انرژي است . ازگيل داراي ماده اي به نام تانن است كه بهترين دارو براي درمان عفونت هاي روده بزرگ است. ازگيل در تقويت خون بدن مؤثراست. ويتامين «ب» ازگيل، اعصاب را تقويت مي كند و از نظر تغذيه اهميت دارد. ازگيل را به صورت خام به عنوان ميوه لذيذ، مطبوع و تقويت كننده مصرف مي كنند و از آن شربت و كنسرو ازگيل تهيه مي كنند. مصرف ازگيل خام يا كنسرو ازگيل در معالجه اسهال ساده اثر قطعي دارد. خورن ازگيل خام و خصوصاً نارس آن كه تانن بيشتري دارد در معالجه خونريزي هاي داخلي مانند:بواسير، خونريزي رحمي و غيره اثر شفا بخش دارد. ازگيل در معلجه ورم روده به كار مي رود، به اين منظور بايد 230 گرم ازگيل رسيده را پس از جدا كردن پوست و دانه، در كمي شير حل نموده و مصرف نمود. در معالجه زخم دهان و تورم مخاط گلو مؤثر است. ازگيل قبض كننده روده ها است. ازگيل كار روده ها را تنظيم مي كند. ازگيل ادرار آوراست. ازگيل داراي اسيد ماليك، تانن، اسيد سيتريك و اسيد تاتاريك است و از نظر غذايي شبيه «به»است. ازگيل ميوه اي بسيار مقوي است زيرا قدرت اُسمزي خون را بالا مي برد. ازگيل به علت داشتن املاح سيتريك، رماليكو تاتاريك، ترشي خون را از بين مي برد. ازگيل مواد معدي را مرتب مي كند و براي اسهال بسيار مفيد است. ميوه تازه و رسيده ازگيل يا كنسرو آن براي درمان اختلاق قاعدگي خانم ها كاملاً مفيد است. جوشانيده نيم گرم برگ ازگيل، سالك را درمان مي كند. جوشانده برگ ازگيل به صورت بالا،‌پوست هاي ظريف را تقويت ميكند و برفك را معالجه مي نمايد.   غرغره كردن با جوشانده برگ ازگيل، آبسه دهان و گلو را درمان مي كند. اگر هر روز سه بار با جوشانده برگ ازگيل غرغره شود، آنژين را معالجه مي نمايد.   قلندران و درويشان از قديم چوبدستي و چماق خود را از چوب ازگيل درست مي كردند، و معتقد بودند كه در دست داشتن چوب اين گياه خواص زيادي دارد يكي از پزشكان اروپايي در تحقيقي اعلام كرده است كه اگر زنان باردار گردن بندي از چوب ازگيل به گردن آويزان نمايند، از سقط جنين آنها خودداري خواهد شد و براي اين كار آمار زيادي نشان داده است.     شربت ازگیل: در حدود 200 گرم ازگیل نارس را ، پوست و هسته خارج كرده و گوشت آن را قطعه قطعه می نمایند و در یك لیتر آب در حدود 20-15 دقیقه می جوشانند و پس از آن در حدود 50 گرم برگ تازه ازگیل به آن اضافه كرده به مدت 5-4 ساعت دم می كنند و بعدا قند اضافه می نمایند تا به شكل شربت غلیظ در آید،‌ از این شربت یكی دو فنجان در شبانه روز برای رفع حالت اسهالی و جمع شدن شكم به بچه ها می دهند و خیلی مفید است.