حذف ایران از فهرست جهانی تولید كنندگان گیاهان تراریخته
حذف ایران از فهرست جهانی تولید كنندگان گیاهان تراریخته نام جمهوری اسلامی ایران که به عنوان تنها کشور مسلمان جهان و نخستین کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در فهرست تولید کنندگان انبوه گیاهان تراریخته ثبت شده بود، در تازه ‌ترین گزارش سرویس بین‌ المللی برای دستیابی و استفاده از بیوتکنولوژی کشاورزی حذف شد.  دکتر بهزاد قره‌ یاضی، عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی و مجری طرح تولید برنج تراریخته با اعلام این مطلب گفت: سطح زیر کشت محصولات تراریخته در دنیا به 3/114 میلیون هکتار رسیده که شاخص بی ‌سابقه‌ ای است. در این سال 23 کشور شامل 12 کشور در حال توسعه و 11 کشور پیشرفته صنعتی به کشت محصولات تراریخته اشتغال داشتند. وی از آمریکا، آرژانتین، برزیل، کانادا، هند، چین، پاراگوئه، آفریقای جنوبی، استرالیا، اسپانیا، مکزیک، کلمبیا، شیلی، فرانسه، هندوراس، جمهوری چک، پرتغال، آلمان، اسلواکی، رومانی و هلند به عنوان کشورهای تولید کننده محصولات کشاورزی تراریخته یاد و خاطر نشان کرد: امسال برای اولین بار یونجه، فلفل دلمه ‌یی، اطلسی، درخت تبریزی و گوجه فرنگی تراریخته هم به صورت تجاری به زیر کشت رفت. نخستین برنج تراریخته کشت شده در مزارع آزمایشی کشور که حاصل تلاش پژوهشگران زیست‌ فن‌ آوری کشاورزی کشورمان بود در شهریور ماه سال 1383 طی مراسمی ویژه برداشت شد. این محصول که نخستین گونه‌ برنج تراریخته مقاوم به حشرات گروه بال ‌پولکداران کشت شده در دنیا بود به عنوان یک دستاورد علمی با ارزش مورد تحسین مجامع علمی و کشاورزی داخلی و خارجی قرار گرفت. با این حال به فاصله تنها چند روز از برگزاری مراسم برداشت سمبلیک نخستین خوشه‌ های برنج تراریخته، سازمان حفاظت محیط زیست مخالف صریح خود با آنچه تولید مزرعه ‌یی بی‌ مجوز و بدون قرنطینه برنج تراریخته توسط مؤسسه بیوتکنولوژی کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، خواند ابراز و تاکید کرد: تولید این برنج باید هرچه سریعتر متوقف شود. وزارت جهاد کشاورزی در آن هنگام به رغم مخالفت‌ هایی که عمدتا از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ابراز می ‌شد، بر سلامت و ایمنی کامل برنج تراریخته تاکید داشته و بر ضرورت کشت انبوه این محصول با رعایت کامل جنبه‌ های ایمنی پای می ‌فشرد. با این حال در پی ادامه بحث‌ ها در موافقت و مخالفت با کشت برنج تراریخته در رسانه‌ ها و مجامع مختلف، در آذرماه 1383 سه انجمن علمی - تخصصی ژنتیک، بیوتکنولوژی و ایمنی زیستی ایران تصمیم گرفتند برای روشن شدن مساله و آگاه ‌سازی مسئولان و دست اندرکاران فن‌ آوری زیستی و نیز عموم جامعه ، یک کارگروه تخصصی تشکیل دهند تا مساله به صورت دقیق و تخصصی مورد ارزیابی قرار گیرد. این کارگروه پس از ماه‌ ها بررسی مستقیم اسناد و اطلاعات موجود سرانجام در تابستان 1384 در گزارشی تاکید کرد: برنج تراریخته طارم مولایی مشابهت عمده‌ ای با برنج طارم مولایی دارد و شواهدی مبنی بر اثبات نگرانی احتمالی برای رها سازی آن به دست نیامده است. از سوی دیگر ژن انتقال یافته که در این برنج به کار رفته سال‌ هاست که در گیاهان تراریخته دارای مجوز رها سازی و کشت شده در سطوح چند میلیون هکتار مورد استفاده قرار می‌ گیرد و اثرات بهداشتی و غذایی آن و فرآورده‌ پروتئین حاصل مشخص شده و در مجموع توافق عمومی جهان بر اثبات شدن هیچ اثر سوئی برای این پروتئین است. به زعم برخی کارشناسان، اگر چه محصولات تراریخته ( حاصل از دست ‌ورزی ژنتیکی گونه‌ های جانوری و گیاهی ) به هر حال ، نسبت به محصولات طبیعی ضریب اطمینان کمتری داشته و تردید‌ها و نگرانی ‌هایی را دامن می ‌زنند، ولی حرکت به سمت کشت محصولات تراریخته، با توجه به واقعیت‌ های موجود در عرصه کشاورزی دنیا از جمله محدودیت سطح زیر کشت محصولات زراعی و افزایش فزاینده جمعیت ضرورتی انکار ناپذیر است که بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه خصوصا کشورهایی که اقتصادی مبتنی بر کشاورزی دارند، سال‌ هاست با پذیرش واقعیت ‌های موجود به استقبال آن رفته‌ اند و تجربه استفاده از تکنیک‌ ها و محصولات تراریخته نیز بسیاری از نگرانی ‌ها و تردید‌ها را در خصوص ایمنی و سلامت آنها بر طرف کرده است. از سوی دیگر با توجه به واردات گسترده برخی ارقام کشاورزی به کشور از جمله دانه ‌های روغنی که مبدا بسیاری از آنها کشورهای تولید کننده محصولات تراریخته هستند این محصولات سالها‌ست که آگاهانه و ناآگاهانه در کشور مصرف شده ‌اند، آن هم در شرایطی که به گفته برخی کارشناسان، حتی امکان فنی تشخیص تراریختگی آنها از سوی برخی دستگاه‌ های مخالف تولید محصولات زراعی تراریخته در کشور که خود را مرجع اعلام‌ نظر و تایید این محصولات معرفی می‌ کنند، وجود ندارد؛ لذا در چنین شرایطی و در حالی که علیرغم مخالفت وزارت جهاد کشاورزی، همچنان طرح ‌های تحقیقاتی متعددی پیرامون تولید این محصولات در پژوهشکده‌ بیوتکنولوژی کشاورزی این وزارتخانه در حال انجام بوده و محصولات زراعی متعددی تا مرحله کشت در مزارع نیز پیش رفته‌ اند، بلاتکلیف ماندن طولانی فعالیت‌ های این بخش شایسته نیست.   منبع: مرکز مقالات کشاورزی