کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

پرورش عملی سبزی و صیفی پرورش کاهو   کاهو گیاهیست یک ساله ، این گیاه از حوالی اروپای ساحلی یا آسیای مرکزی به نقاط دیگر جهان منتقل شده است .گروهی از محققین معتقدند که مبداء اصلی آن هندوستان می باشد . کاهو ، دارای ویتامین : آ،ب،ث و مواد دیگری مانند : ید ، آهن ، فسفر، منیزیم ، روی ، منگنز و مس می باشد .کاهو دارای برگ های کشیده و قاشقی شکل صاف و بدون کُرک می باشد .این گیاه به صورت خام در سالاد و به عنوان سبزی مصرف می شود .   ● آب و هوا و خاک :   این گیاه به آب و هوای معتدل مایل به سرما نیاز دارد .در مازندران ، در شهریورماه و مهرماه کشت می شود . محصول آن از اوایل بهمن ماه تا اواخر فروردین ماه بدست می آید .   در نواحی سرد که دارای تابستان ملایمی باشد ، می توان کاهو را در اسفندماه کاشت ولی اگر کشت کاهو با گرما مصادف گردد ، ساقه های میانی آن بلند شده به گل می نشینند .   کاهو گیاهیست پُر توقع و بایستی قبل از کاشت حداقل در هر هکتار ۲۰ تن کود حیوانی پوسیده و ۲۰۰ کیلو فسفات دامونیم و ۱۰۰ کیلو گرم پتاس داده شود .   انواع کاهو عبارتند از : کاهو بابلی ، کاهو دولابی که در ایران کاشته می شود و اخیرا کاهوی پیچ و کاهوی گرد نیز کشت و مصرف می شود .   در اروپا انواع متنوعی از آن کاشته می شود . انواع کاهو در آب و هوای مختلف قابل کشت است . برای مثال : بعضی از انواع آن به گرما مقاوم هستند و در مقابل سرما حساسیت نشان می دهند . برعکس بعضی از ارقام آن در مقابل سرما مقاوم و در برخورد با گرما حساسیت نشان می دهند . اقسامی که به گرما مقاومت می کنند دارای برگ های ضخیم تر بوده و طعم گس مایل به تلخی دارند .   ● روش کاشت :   این گیاه به دو روش کشت می شود :   ۱ ) خزانه کردن : این روش به دو صورت انجام می گیرد .   الف ) بذر کاهو را روی خطوطی به فاصله ۱۰ سانتیمتر در زمین اصلی می کارند و پس از جوانه زدن و زمانی که گیاه ۳ برگه شد آن را به خزانه دوم که فاصله ردیف ها از یکدیگر ۲۰ سانتیمتر باشد منتقل و به فواصل ۱۰ سانتیمتر از یکدیگر نشاء می کنند .   زملانی که بوته ها ۵ تا ۶ برگه شدند ، آنها را به زمین اصلی که فاصله ردیف ها از یکدیگر ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر باشد ، منتقل و به فاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر از یکدیگر می کارند .   ب) در این روش پس از آن که بوته های جوان در خزانه اول ۳ برگه شدند آنها را مستقیما به زمین اصلی منتقل نموده و بفاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر از یکدیگر روی ردیف هایی به فاصله ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر از هم می کارند . نکته مهم و قابل توجه آن است که دقت شود اگر خزانه کوُش گرم و یا شاسی باشد چون دارای حرارت مناسب است ، پس از انتقال بوته ها به زمین اصلی صدمه ای به گیاه وارد نشود .   زیرا هوای آزاد حرارت مناسب خزانه را نخواهد داشت ، بنابراین روش اول تا حدود زیادی این مشکل را حل می نماید .   ۲ ) کاشت کاهو در زمین اصلی :   علت اساسی خزانه کردن گیاه آن است که چون کاهو گیاه پُرتوقعی است، در زمین کوچکتر تامین مواد غذائی و مراقبت های زراعی ارزانتر و آسانتر انجام می شود ، به خزانه کردن می پردازند.   ولی اگر بخواهند در زمین اصلی اقدام به کشت کنند ، عملیات وجین کردن و تُنُک نمودن گران تمام می شو.د . به همین دلیل از گیاهان دیگری مانند : تربچه و پیازچه کمک می گیرند و آنها را باهم می کارند تا در زمانی که این گیاهان برداشت می شوند ، عملیات وجین کردن و تُنُک کردن هم خود بخود صورت گیرد و چنانچه نقاطی از زمین تُنُک و نقاطی دیگر انبوه باشد ، از نقاط انبوه تر بوته ها را خارج ساخته و در نقاط تُنُک تر نشاء نمایند . بهترین روش کاشت در زمین اصلی ، روش خطی ( ردیفکاری ) است و درکشت های وسیع این عمل را با ماشین بذرافشان انجام می دهند .کاهو به وسیله بذر کشت و تکثیر می شود .   بذر آن دارای برجستگی و به دو رنگ سیاه و سفید است و در یک کیلو گرم حدود یک میلیون دانه یافت می شود . برای آن که بذر کاهو متراکم کاشته نشود بهتر است که بذر را با ۵ برابر حجم خود خاک نرم و یا ماسه مخلوط نموده و در زمین بپاشند .   ● بذرگیری :   برای آن که بذر سالم و قوی بدست آید ، بین بوته های کاهو آنهائی را که بهتر هستند انتخاب نموده و در اوایل فروردینماه در زمینی که آماده شده ( زمین انتخابی برای هر نوع از کاهو ، بایستی جداگانه در نظر گرفته شود و توجه بنمایند که انواع مختلف مانند : کاهو پیچ یا کاهو دولابی و غیره را باهم مخلوط نکارند ) مجددا می کارند . فاصله بین این بوته ها ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر از یکدیگر مناسب است .   اواخر اردیبهشت ماه بوته ها بزرگ شده و به گل می نشینند و بذر آنها در ماههای خرداد و اوایل تیرماه کاملا می رسد .   آنگاه ساقه های حامل بذر را قطع نموده دسته کرده و در محلی سایه خشک می کنند ، سپس آنها را با ملایمت تکان داده ( می کوبند ) تا بذرها جدا شوند .   گروهی از متخصصین و افراد با تجربه معتقدند که بذر دوساله کاهو برای کشت بهتر از بذر یک ساله آن می باشد . afsoon6282 2009/3/25, 10:30 AM پرورش کرفس     کرفس گیاهیست دو ساله با ریشه الیافی و برگ های آن مرکب از برگچه های دندانه دار می باشد که از روی ریشه می رویند .   برگ کرفس حدود ۵۰ سانتیمتر رشد می کند و در صورتی که آن را برای مصرف از خاک خارج نسازند در سال بعد از میان برگ ها شاخه های حامل گل خارج می شوند که در راس آنها گل چتری شکلی برنگ سبز قرار دارد .بذر کرفس ، معطر و سبز رنگ است .   این گیاه در اکثر نقاط جهان کشت می شود و محل اصلی و اولیه آن را سواحل مدیترانه و اروپای شمالی و آسیای غربی می دانند .ولی به تحقیق مشخص نیست که این گیاه از کدام نقطه جهان به نقاط دیگر برده شده است . مصرف کرفس ، در انواع اعذیه و ساتلادها به عنوان یک سبزی خوش بو متداول است .   ▪ انواع کرفس :   انواع مختلفی از کرفس بدست آمده که دو نوع آن معروفتر می باشند . ۱ ) کرفس برگ : که از ساقه و برگ آن استفاده می شود . ۲ ) کرفس قمری : که از ریشه آن که ضخیم شده و در سطح خاک قرار می گیرد استفاده می گردد . مصرف این نوع کرفس در ایران زیاد متداول نمی باشد .کرفس به سرما و گرمای شدید حساسیت نشان می دهد . به همین علت توجه به آبیاری این گیاه اهمیت دارد .   ● آب و هوا و خاک :   این گیاه مخصوص مناطق معتدل و معتدل سرد می باشد و احتیاج به آب فراوان دارد . به همین دلیل در نقاطی که تابستان مرطوب و یا پائیز و بهار طولانی دارند بهترین محصول بدست می آید . بهترین خاک برای کشت کرفس ، خاک های شنی رسی نمدار می باشند .ولی اگر آب و هوا و میزان رطوبت مناسب و مساعد باشد در هرخاکی کشت می شود .   کرفس به مواد غذایی احتیاج مبرم دارد و به همین دلیل بایستی زمین محل کشت کرفس را تقویت نمود و بخصوص کودهای ازته مورد نیاز این گیاه هستند .   ● روش کاشت :   کشت و تکثیر کرفس ، فقط به وسیله بذر صورت می گیرد .بذر این گیاه کوچک ( ریز) و سه گوش است . کشت کرفس ، از اوایل اسفندماه تا اواسط فروردین ماه در خزانه انجام می گیرد . به این منظورپس ازکاشت بذرروی آن را با خاک برگ پوسیده میپوشانند و مرتبا آبیاری می کنند تازمانی که بذرها سبز شده و بوته های کرفس ۴ برگه شوند . آنگاه بوته های جوان را از خزانه خارج ساخته به خزانه دوم منتقل میسازند وآنها را به صورت خطی به فاصله چندسانتیمتر ازیکدیگر نشاء میکنند. پس از آن که بوته ها قوی شدند ، در اواخر اردیبهشت ماه و اوایل خردادماه آنها را از خزانه دوم خارج ساخته و به زمین اصلی منتقل می نماایند .   بوته های جوان را روی ردیف هایی به فاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر از یکدیگر و بفاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر از هم می کارند .   آنگاه زمین را آبیاری نموده دقت می نمایند که مرتبا آبیاری انجام شود ، زیرا آبیاری مرتب در رشد گیاه بسیار موثر خواهد بود .   این امکان نیز وجود دارد که گیاه را مستقیما از خزانه اول به زمین اصلی منتقل سازند و به هر صورت مواظبت های زراعی لازمه کار می باشد . وجین کردن و سُلُه شکنی در کشت کرفس ، بسیار هم و ضروری است . بتدریج که گیاه رشد می کند ، پای بوته ها را خاک می دهند و یا برگ های پائینی را بدور بوته جمع می نمایند و با یک ساقه و یا برگ خودش اطراف آن را میبندند . این روش در سفید شدن ساقه های کرفس بسیار موثر می باشد .   ● بذرگیری :   برای بذرگیری از کرفس ، در پائیز تعدادی از بوته های قوی و سالم را انتخاب نموده آنها را به فاصله ۵۰ سانتیمتر از یکدیگر میکارند و سعی مینمایند که سرمای زمستان صدمه ای به آنها وارد نسازد . در صورت شدت سرما روی بوته ها را با برگ خشک می پوشانند و اواسط فروردین ماه سال بعد که هوا خوب و مساعد شد برگ های خراب شده بوته ها را قطع نموده تا بوته های کرفس گل کنند . بذراین گیاه بنا به درجه حرارت هوای محل درمردادماه و تیرماه میرسد. قبل از آن که بذرها به زمین بریزند ساقه های حامل بذر را قطع نموده ، سپس در محل سایه خشک می کنند . بذر را از پوسته آن جدا ساخته در ظرف مناسب نگهداری می کنند تا بموقع مورد استفاده قرار دهند .             منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )