پرورش شترمرغ ، امو و ره-آ
نکاتي در مورد پرورش شترمرغ ، امو و ره-آ   مقدمه درسالهاي اخير پرورش شترمرغ (OSTRICH)، امو (EMU) و ره-آ (RHEA) در ميان مزرعه داران خرده پا محبوبيت يافته است. اين اعضاء خانواده شترمرغيان به واسطه عدم قدرت پرواز، توانائي دويدن و فقدان جناق در استخوان سينه شان شناخته ميشوند. شترمرغ ها ، اموها و ره-آ ها حيواناتي مقاوم بوده و به آساني ميتوانند با شرايط گوناگون اقليمي سازگار شوند. سابقه شترمرغ (Struthio Camelus) بومي افريقاست و بصورت تجارتي از اواسط قرن نوزدهم پرورش داده شده است. اين پرندگان در اصل به خاطر پرهاي ارزشمندشان براي استفاده در كلاه، لباس وگردگيرهاي پري، صيد شده و پرورش مي يافتند. درسال 1882، اولين شترمرغ به ايالات متحده برده شد و مدت كوتاهي بعد از آن پرورش شترمرغ در آريزونا، فلوريدا وجورجيا براي توليد پر شترمرغ شروع شد. پس از جنگ دوم جهاني چرم و گوشت شترمرغ نيز مورد تقاضا قرار گرفتند و در دهه 1980 ميزان پرورش شترمرغ در ايالات متحده با افرايش زيادي روبرو شد . امو (Dromaius novaehollandiae) حدود 80 ميليون سال قبل در استراليا نشات گرفت. سكنه اوليه استراليا (بوميها) از امو به عنوان منبع گوشت و از پرهايش براي مد استفاده ميكردند. اموها اولين بار بين سالهاي 1930 و 1950 به ايلات متحده آورده شدند. ره-آ ها (Rhea americana) بومي مناطق پست و دشتهاي مرتفع امريكاي جنوبي هستند. پرورش ره-آ در سالهاي اخير در ايالات متحده محبوبيت بسيار زيادي يافته است.   ويژگيهاي گونه   1- شترمرغ شترمرغ ها با حدود 10 فوت ارتفاع و نزديك به 400 پوند وزن بزرگترين پرندگان روي زمين هستند. شترمرغ ها چرندگاني طبيعي بوده و جيره شان حاوي گياهان، ميوه هاو حشرات است. نرها و ماده ها به ترتيب در 30 و 24 ماهگي به بلوغ رسيده و معمولا توليدمثل را درسن 5/2 تا 3 سالگي شروع ميكنند. متوسط طول عمر يك شترمرغ 70 سال بوده و عمر توليد مثلي آن ميتواند به بيش از 40سال برسد. فصل تخمگذاري در فوريه شروع شده و تا اگوست ادامه يافته ولي بسته به محل تغيير ميكند. شتر مرغ معمولا يك روز در ميان تخم گذاشته و ممكن است در هر فصل تخمگذاري30تا 50 تخم توليدكند. دوره جوجه كشي 43-42 روز است. تخم شترمرغ سفيد رنگ بوده و حدود 3 پوند وزن دارد نرها معمولا بوسيله پرهاي سياه تيره با شاه پرهاي سفيدرنگ شناخته ميشوند در حاليكه پرهاي ماده ها كوچكتر بوده و خاكستري مايل به قهوه اي هستند. مكانيزم هاي دفاعي پرنده شامل توانايي دويدن با سرعت 30 مايل در ساعت براي مدت زماني پيوسته و استفاده از ناخن انگشت به عنوان يك اسلحه هنگام لگدزدن است.   2- امو (EMU) امو كوچكتر از شترمرغ است. درسن بلوغ حدود 120 پوند وزن و 5 فوت قد دارد. اموها در 18 ماهگي تا 3 سالگي به سن بلوغ ميرسند. اموهاي ماده تخمگذاري را در 5/1تا 3 سالگي شروع كرده وممكن است تا 25 سالگي ادامه دهند. تخم ها 3 تا 5 روز يكبار گذاشته شده و ماده ممكن است درهر فصل 40 – 20 تخم توليد كند. فصل توليد مثل در اوايل دسامبر شروع شده و در آوريل خاتمه مي يابد و دوره جوجه كشي 56- 48 روز ميباشد. اين پرنده مانند شتر مرغ با دويدن ، لگد زدن و شناكردن از خوددفاع ميكند. .............   .................   3- ره-آ (RHEA) ريه ها هنگام بلوغ 4 تا 5 فوت قد و 80-60 پوند وزن دارند . فصل توليد مثل از اوايل مارس تا اگوست ادامه مي يابد . تخمگذاري را در 24- 18 ماهگي شروع كرده و مي توانند تا بيش از 60 تخم در هر فصل توليد ميكنند . ............     ................ نيازها و مديريت خانواده شترمرغ سانان حداقل احتياجات نگهداري را داشته و با انواع شرايط اقليمي سازگار مي شوند. اكثر اعضاء خانواده شترمرغ سانان به صورت جفتي يا مانند ره-آ به صورت مولد هاي سه تايي ( 2 ماده و يك نر ) نگهداري ميشوند . ارتفاع حصار بايد حداقل 6 فوت براي شترمرغ و امو و حداقل 5 فوت براي ره-آ باشد . هنگام طراحي پن، توجه كنيد كه در بين خانواده شترمرغ سانان گير كردن پاها يا سر در حصار امري عادي است. يك راه حل براي اين مشكل استفاده از حصار با كشش زياد يا حصارهاي زنجيري است . يك فضاي خزيدن در زير حصار حدود 36 تا 48 سانتي متر ميتواند براي فرار هنگام تهاجم پرندگان مفيد باشد. براي كاهش خطر ناهنجاري هاي پا و پوست، پن ها بايد فضاي كافي براي فعاليت پرندگان را فراهم كنند. براي محافظت پرندگان از عوامل نامساعد يك سر پناه سهل الوصول بايد درون پن ساخته شود. ابعاد سرپناه پيشنهادي براي نگهداري يك جفت شترمرغ 20 فوت در 20 فوت مي باشد . براي يك جفت يا يك گروه سه تايي ( تريو ) امو و ره-آ، ابعاد پيشنهادي 10 فوت در 10 فوت است. خوراك و آب تازه بايد بطور دائم موجود بوده و دانخوريها زير سرپناه قرار داشته باشند. شناسايي پرندگان بخشي حياتي از حفظ ركورد ميباشد . يك ابزار موقت براي شناسائي حيوانات نوار پلاستيكي يا لاستيكي است كه دور زانو يا بالاي مفصل خرگوشي بسته ميشود . روشهاي شناسايي دائم شامل خال كوبي زيربال يا گذاشتن يك ميكروچيپ است كه بوسيله يك اسكنر قابل خواندن ميباشد .   تغذيه تغذيه بخش مهمي از مديريت خانواده شترمرغيان است. جيره هاي خانواده شترمرغ، به علت فقدان تحقيقات در اين زمينه، در حال حاضر عموما براساس مقادير مربوط به طيور فرموله ميشوند. براي تمام پرندگان بايد آب تازه ويك منبع سنگريزه فراهم شود. سنگريزه به هضم كمك كرده و از منابعي شامل سنگهاي كوچك يا شكل تجارتي آن در فروشگاههاي خوراك تهيه مي گردند. از زمان تفريخ تا 2 روزگي براي شترمرغ ها بايد مقدار زيادي آب، نور مداوم و يك جيره آغازين با كيفيت بوقلمون يا پرندگان شكاري با حداقل 26% پروتئين خام تامين شود. اين مشكل ترين مرحله در پرورش شترمرغ است زيرا جوجه ها هر چيزي رامصرف كرده و ممكن است دچار پرخوري شوند كه موجب انسداد ميگردد. يبوست حاد منجر به انسداد كولون گرديده كه شايع ترين عامل تلفات در جوجه هاي تاره تفريخ شده است. يك جيره آغازين خرد شده مشابه جيره آغازين مرغ يا بوقلمون با 26% پروتئين خام بايد به صورت آزاد براي سه هفته اول به جوجه ها داده شود و پس از سه هفتگي همان جيره را بصورت آزاد روزي 2 بار به آنها مي دهيم. پلت هاي يونجه را ميتوان بصورت انتخاب آزاد در اختيارشان گذاشت. ويتامين ها و الكتروليت ها در دوزها ي تعيين شده بايد در آب آشاميدني آنها در شروع 2 تا 3 هفتگي حل شود. آب بايد پس از تفريخ در دسترس باشد و علف را ميتوان 2 روز بعد از تفريخ وارد خوراكشان نمود . همانطوركه پرندگان رشد كرده و بزرگ ميشوند احتياجاتشان تغيير ميكند. آخرين مرحله تغذيه پس از بلوغ جنسي رخ ميدهد. به ماده ها بايد يك جيره تخمگذار خانواده شترمرغ، يا جيره مولد داده شود. بعلاوه، شترمرغ ها بايد با يك منبع مكمل يونجه تغذيه شوند. پلت ها يا حبّه ها به علف ترجيح دارند زيرا آنها تلفات كمتري داشته و مصرف آنها راحت تر است. يك مكمل كلسيم بايد به جيره براي جبران منبع مورد استفاده در توليد تخم افزوده شود.   امنيت محيط زيستي روشهاي صحيح حفظ سلامت مي توانند انتشار بيماري را در گله كاهش داده يا حذف كنند. توصيه ميشود كه پرندگان خانواده شترمرغ و ساير گونه ها(اهلي و پرندگان شكاري) به علت احتمال انتشار بيماري با يکديگر نگهداري نشوند. جوندگان و حيوانات شكارچي بايد از محلهاي نگهداري پرندگان، بوسيله ذخيره سازي خوراك درمخزن هاي كاملا مسدود دور نگهداشته شوند. اگر انواع مختلفي از پرندگان درمزرعه تان داريد، آنها را در محلهاي مختلف نگهداريد. اگر نگهداري مجزا غير ممكن باشد گونه ها را بوسيله حصارها از هم جدا كنيد. هنگام وارد كردن پرندگان جديد به گله تان، پرندگان جديد را براي حدود 30 روز مجزا كنيد. اين كار به کارشناس شما فرصت کافي براي آناليز خون و آزمايش وجود انگل ها و سالمونلا مي دهد. تاسيسات حيوان بايد بطور منظم بهسازي شود. خوراكها بايد خشك نگهداشته و در سطحي بالاتر از كف ذخيره شوند. آبخوريها و دانخوريها بايد بطور منظم تميز شوند. تهويه خوب به خشك نگهداشته شدن داخل پن ها كمك خواهد كرد. توصيه ميشود كه ساختمانها با استفاده از مخلوط آب و صابون ضدعفوني شوند. همچنين احتمال ورود بيماري جديد را بوسيله كاهش تعداد بازديد كنندگان به محلهاي كليدي مزرعه به حداقل برسانيد.   شروع كار يك توليد كننده ممكن است يكي از چندين انتخاب ( ممكن ) راهنگام شروع به پرورش پرندگان خانواده شترمرغ برگزيند. يك انتخاب خريد و جوجه كشي تخم هاست. گرچه هزينه اينكار كم است ولي خطر آن به علت ميزان تلفات روز اول تا سه ماهگي زياد است. آموزش در برنامه هاي کندلينگ و نيز تكنيك هاي جوجه كشي ضروري است. به واسطه رنگ تيره وكيفيت پوسته، تخم هاي امو را نميتوان کندلينگ كرد و توليد كننده بايد براي تكنيك ها ي جوجه كشي تخم آموزش ببيند. به صرفه ترين روش خريد جوجه هاي بزرگتر از سه ماه مي باشد. گرچه اينكار نسبت به خريد تخم ها پرهزينه تر است ولي تلفات كمتري به واسطه مرگ ومير جوجه رخ مي دهد. اگر يكساله ها يا پرندگان تازه بالغ خريداري شوند وقفه زماني بين رشد و توليد كاهش يافته و پرندگان ممكن است در طي 2 سال پس از خريد بارور شوند. پرهزينه ترين انتخاب هنگامي است كه كار بايستي با خريد پرندگان بالغ اصلاح شده و داراي ركورد توليد مثل شروع گردد. با اين وجود، اين روش ممكن است منجر به بازده سرمايه گذاري بيشتري در فصل بعد ( توليدمثل ) شود.   پيشگيري از بيماري هنگامي كه انتظار يك مشكل براي سلامت پرندگان مي رود بايد از افراد حرفه اي كمك گرفت. بكارگيري خود سرانه درمانها و داروها مشكلاتي را بوجود مي آورند. مشكلات معمول سلامت شامل گرسنگي كشيدن و سوء تغديه، انسداد و عفونت هاي روده اي مي باشند.   حمل حمل دستي شترمرغ ها ميتوانند هم براي پرنده و هم شخص حمل كننده خيلي خطرناك باشد. شترمرغ بالغ با قدرت تا 500 پوند براينچ مربع لگد مي زند. شترمرغ ها هنگامي كه ترسانده شوند از جا پريده و با ساقهايشان ضربه زده و ميتوانند صدمه جدّي به شخص حمل كننده وارد كنند. يك مراقب خوب براي تربيت پرندگان جوان وقت صرف ميكند. حمل پرندگان آرام خيلي آسانتر بوده و آنها كمتر تمايل به مجروح كردن خودشان و فرد حمل كننده دارند. توجه داشته باشيد که حركت آرام ميان پرندگان و خوراك دادن دستي روزانه موجب آرامش آنها خواهد شد. با تمامي اين احوال يک پرورش دهنده موفق و زيرک هميشه بايستي از وجود کارشناسان و مشاوران آگاه به کار استفاده نمايد. اگرچه اينکار در ظاهر هزينه هاي اوليه بيشتري را مطالبه مي کند اما مطمئن باشيد که در نهايت سود حاصله از اين عمل بسيار بيشتر از هزينه هاي آن خواهد بود.   منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )