گموز مرکبات Citrus gummosis
بیماری گموزGummosis یا پوسیدگی طوقه و ریشه Root-rot درختان مرکبات اولین بار در سال1834 ازآسور گزارش گردیده است. در ایران بیماری اولین بار در سال 1320 گزارش شده و در مناطق شمالی و جنوبی کشور بخصوص خوزستان و فارس وجود دارد.
عامل بیماری در بیشتر مناطق ایران Phytophthora citrophthora و Phytophthora parasitica می‌باشد. قارچ Phytophthora ازقارچهای کاذب Oomycetes است که فرم جنسی آن بصورت oospore است. قارچ دارای تیپهای متفاوت وهتروتالیک است. اما زمستانگذرانی بوسیله ااسپور وکلامیدسپور می‌باشد.
علائم بیماری بروی طوقه در ابتدا به صورت لکه کوچک قهوه‌ای ظاهر شده که خیلی نامشخص است وبه تدریج گسترش یافته وجهت پخش آن به طرف بالا است وبه صورت بیضی در می‌آید وآوندهای آبکش را از بین می‌برد. در محل آلودگی مرکبات ترشح صمغ دارد از جمله موارد دیگر مورد حمله ریشه است؛ که اغلب لهیدگی وسیاه شدن ریشه را در پی دارد. در بارندگی شدید میوه نیز بر اثر حمله قارچ دچار آسیب می‌شود.
کنترل: شامل پیشگیری ومعالجه می‌باشد.
پیشگیری :
1- انتخاب پایه مقاوم : انواع پرتقال، انواع نارنگی، لیموترش، لیموشیرین، بکرائی و ترنج از جمله ارقام حساس می‌باشد. نارنج (به تریستیزا حساس) ونارنج پونسیروس تریفولیاتا (به اگزوکورتیس حساس) به بیماری گموز مقاومند.
2- محل پیوندک باید 30-15 سانتیمتر از خاک فاصله داشته باشد.
3- حذف علفهای هرز از دور طوقه
4- خوداری از ایجاد زخم اطراف طوقه
5- جلوگیری از جمع شدن آب دور طوقه درخت
6- ضدعفونی ریشه توسط محلول بردو 3 درهزار
7- خرید نهال سالم از خزانه
8- باید دقت شود در حین پیوندزنی قطراتی از آب یا ذره‌ای ازخاک باغ بین پایه وپیوندک قرار نگیرد.
9- فواصل بین درختان حفظ شود
10- اگر پوسیدگی بیشتر از نصف دور طوقه را فرا گرفته باشد باید درخت آلوده را قطع کرد.
معالجه:
ابتدا خاک دور طوقه درخت مبتلا را کنار زده واز رسیدن آب به آن جلوگیری به عمل آورد. درخت مبتلا باید جداگانه آبیاری شود. نقطه پوسیده اگر توسعه نداشته باشد ودر مراحل اولیه پیشرفته است با یک چاقوی تیز پوست محل را تراشیده تا به بافت زنده برسیم آنگاه به وسیله محلول یک درصد پرمنگنات پتاسیم و یا مخلوط بردو و یا ارتوساید و کوپراویت به میزان یک در هزار ضدعفونی سطحی می‌کنیم وپس از دو هفته محل را با چسب باغبانی می‌پوشانیم.
طرز تهیه محلول بردو یک درصد:
کات کبود یا( سولفات مس) 200 گرم، آهک زنده200 گرم، آب20 لیتر
طرز تهیه محلول بردو برای ضدعفونی ریشه‌ها قبل از کاشت:
کات‌کبود 70 گرم، آهک زنده 70 گرم، آب 20 لیتر
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com