روغن کلزاترکیبات شمیایی کلزا ترکیبات شمیایی کلزا دانه کلزا(کانولا) دارای ۴۰تا۴۸ درصد روغن در دانه و ۳۸تا۴۵ درصد پروتئین در کنجاله میباشد و میزان رطوبت آن حدود ۵ درصد است. نسبت اسیدلینولئیک به اسیدلینولنیک در روغن کلزا تقریبا ۱:۲ میباشد که برای مصرف انسان نسبت متعادلی بشمار میرود. کنجاله کلزا حاوی ۱۳ درصد فیبر میباشد. وجود مقدار نسبتا زیاد فیبر در کنجاله یک عامل محدود کننده در استفاده از آن بعنوان خوراک دام محسوب میشود زیرا توان تولید انرژی در جیره غذایی را کاهش میدهد. پوسته کلزا تقریبا ۵/۱۶تا۵/۱۸ درصد وزن خشک دانه را تشکیل میدهد و ثابت شده است که رنگ پوست دانه کلزا با ترکیب شیمیایی دانه دذ ارتباط میباشد. آمینه اسید غیر ضروری ( گرم در صد گرم پروتئین خام) 3.18 هیستیدین 2.08 سیستئین 3.19 تیروزین 7.79 اسید اسپارتیک 4.41 سرین 20.81 اسید گلوتامیک 6.22 پرولین 4.6 گلیسین 4.53 آلانین 7.28 آرژنین آمینه اسیدضروری ( گرم در صد گرم پروتئین خام) ) 4.47 ایزولوسین 7.47 لوسین 6.6 لیزین 2.24 متیونین 4.67 فنیل آلانین 4.81 ترلولین ___ تریپتوفان 5.65 والین کلزا واحد عنصر یا ویتامین 0.63 % کلسیم 1.21 % پتاسیم 0.51 % منیزیم 1.02 % فسفر 0.85 % سولفور 5.7 ppm مس 49.2 ppm منگنز 68.2 ppm روی 141 ppm آهن 1.3 ppm مولیبدن __ ppm کبالت 1.1 ppm ویتامین E 9.5 ppm اسید پانتوتنیک 160 ppm نیاسین 6700 ppm کولین 5.2 ppm تیامین 5.8 ppm ریبوفلاوین 1.1 ppm بیوتین 2.3 ppm اسید فولیک 7.2 ppm پیریدوکسن ارتباط رنگ پوسته دانه کلزا با ترکیب شیمیایی دانه فیبرخام(%) پروتئین(%) روغن(%) رنگ دانه 13.7 39.3 39.9 قهوه ای تیره 11.5 41 42.2 زرد مایل قهوه ای 8.9 42.1 45.5 زرد اهمیت اقتصادی,تکامل و اصلاح کلزا اهمیت اقتصادی,تکامل و اصلاح کلزا در یک تقسیم بندی کلی کلزا را به دو گروه اصلی تقسیم میکنند. گروهی که به کلزای صنعتی معروفند و گروهی که به کلزای خوراکی معروف میباشند. گیاهان جنس براسیکا بر حسب میزان اسیراروسیک ( اسید چربی که برای انسان و دام مضر است) به دو گروه عمده تقسیم میشوند. دسته اول که با علامت اختصاری (HEAR) مشخص میگردند روغن آنها بیش از ۵ درصد اسیداروسیک بوده و مصرف خوراکی ندارند . دسته دوم که با علامت اختصاری (LEAR) نامگذاری میشوند روغن آنها با کمتر از ۵ درصد اسیداروسیک مصرف خوراکی دارد. علاوه بر ماده مضر فوق یک ماده مضر دیگر در کنجاله و علوفه کلزا به نام گلوکوزینولات وجود دارد. این ماده شیمیایی در برخی از گیاهان وجود داشته و باعث طعم تند و بوی زننده اندامهای آنهاست. در ارقام جدید کلزا میزان این ماده مضر بسیار کاهش یافته است. فیبرنیز از دیگر موادی است که باعث افت کیفیت کنجاله میگردد. مقدار فیبر ارقام جدید بسیار کم شده است. کلزاهای HEAR دارای مصارف صنعتی بوده و در صنعت لاستیک و پلاستیک سازی,صنایع شیمیایی,صنایع رنگ,صابون سازی و نیز بعنوان روان کننده در دستگاهای صنعتی و موتور جت ( به دلیل تحمل حرترت بالا) کاربرد دارند. به این ترتیب تداوم اصلاح کلزا در مسیر کاهش مواد مضر از قبیل میزان اسیداروسیک,گلوکوزینولات و فیبر قرار گرفت. تکامل و اصلاح کلزا از کلزای سنتی تا ارقام اصلاح شده: کلزای سنتی(HEAR): هنوز هم تولید شده و حاوی ۲۲ تا ۶۰ درصد اسیداروسیک در روغن و ۱۰۰تا۲۰۵ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله میباشد. ارقام یک صفر(LEAR): معمولا واریته های کانادایی بوده و حاوی کمتر از ۵ درصد اسیداروسیک در روغن و تا ۱۰۰ تا ۲۰۵ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله میباشد. ارقام دوصفر: نوع تکامل یافته ارقام یک صفر بوده و حاوی کمتر از ۲ درصد اسیداروسیک در روغن و ۱۸تا۳۰میکرومول گلوزینولات در هر گرم کنجاله میباشند. ارقام سه صفر: نوع اصلاح شده ارقام شلغم روغنی بوده و اصطلاحا به آنها (Candle) میگویند که دارای حداقل میزان اسیداروسیک,گلوکوزینولات و فیبر میباشد. در سال ۱۹۷۹ نام عمومی Canola در کانادا برای کلیه رقمهای دو صفر منظور گردید. روغن کلزا در مقایسه با روغنهای حاصل از دانه های ذرت,آفتابگردان و سویا به دلیل حضور اسیدهای چرب اشباع شده و فاقد کلسترول از کیفیت تغذیه ای بالایی برخوردار است. کنجاله کلزا با دارا بودن حدود ۵/۴۶ درصد پروتئین و ۵/۳ درصد چربی و ۱۲ درصد فسفر قابل جذب نسبت به کنجاله سویا برتری نشان میدهد.www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com