کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

بيماري هاي کليوي 1- نفروپاتي جوجه هاي جوان : بروز تلفات به ميزان 5 درصد در ميان جوجه هاي جوان حتي در جوجه هاي يکروزه با ضايعات کليوي و نقرس احشايي مشاهده مي گردد علت مولد اينگونه تلفات تابه حال شناخته نشده است ولي به نظر مي رسد که کمبود ويتامين A و تغييرات ناشي از آن در کليه ها و گاهي کمبود پروتئين جيره غذايي مرغان مادر در بروز اين عارضه نقش دارند و در کالبد گشايي ، رسوب درکليه ها و نقرس احشايي قابل مشاهده است .2- عارضه محروميت از آب در بين گزارش هاي اثرات پاتولوژيکي محروميت از آب به مدت طولاني ، اختلاف نظرهايي وجود دارد و بروز اين عارضه به دنبال بيماريهاي کليوي که موجب نقرس احشايي مي گردند گزارش گرديده است ولي يافته هاي بافت شناسي اين موضوع را تائيد نمي کند در مطالعات ميکروسکوپيک تغييرات کليوي در اين عارضه چندان مشخص نيست و فرضيه مشابه بودن اين گونه ضايعات با تغييرات کليوي ناشي از بيماريهاي پولتها و بيماري گامبورو چندان قابل قبول به نظر نمي رسد .3- نقرس احشاييتاکيد اين نکته خيلي ضروري به نظر مي رسد که نقرس احشايي بيانگر نارسايي شديد کليوي بوده و خود آن به عنوان يک بيماري تلقي نمي شود بديهي است در پرندگان ، محصول دفعي متابوليسم پروتئين ها به صورت اسيد اوريک مي باشد سپس اختلال دراعمال لوله هاي کليوي به سرعت موجب افزايش اوره خون گرديده و به دنبال آن کريستال هاي اورات در سطح سروزي اعضا محوطه صدري ، بطني ، غشاهاي سينوويال مفاصل وغلاف تاندونها رسوب نموده و نهايتاً نقرس احشايي پديدار مي گردد . البته نارسايي اعمال لوله هاي کليوي ممکن است درارتباط با ضايعات اوليه ي لوله ها يا ناشي از فشار حاصل از انسداد حالبها و شاخه ها ي آنها باشد در آثار کالبد گشايي بسته به نارسايي متفاوت بوده ولي اکثراً تورم کليه ها به همراه تجمع اورات در کليه ها ، پريکارد وعضله قلب ، کپسول کبدي وريه ها قابل مشاهده است .4- نفريت Nephritis اين واژه بيانگر آماس و تورم نفرونهاي کليه است که با التهاب مويرگهاي گلومرول کليه مشخص شده و به صورت حاد يا مزمن بروز مينمايد و شامل گلو مرولونفريت ، نفريت انترستيتال و پيلو نفريت مي باشد .الف – گلومرولونفريت اين عارضه اگر چه به طور وسيع رخ مي دهد ولي ظاهراً از نظر اقتصادي مشکل خاصي را ايجاد نمي کند و به علت اختصاصي نبودن علائم باليني و ضايعات کالبد گشايي اين بيماري اکثرا غير قابل تشخيص است مگراينکه تغييرات گلومرولها در جراحات ريزبيني خيلي شديد باشد اين عارضه مي تواند به دنبال سموم آفلاتوکسين و يا برخي از عفونها به طور ثانويه ايجاد شود .ب – نفريت انترستيتاليا نفريت همراه با فازايش بافت بين نسجي و ضخامت ديواره عروق کپسول مالپيگي ، اين عارضه اکثراً درنفريت حاصل از برونشيت عفوني IB با بزرگ شدن کليه ها ، رنگ صورتي و رگه رگه شدن حاصل از رسوب اورات در جوجه هاي جوان مبتلا به سويه هايي از ويروس برونشيت عفوني که به کليه ها تمايل دارند يا در اثر برخي از سويه ي واکسن ها مشاهده مي شود تجمع سلولهاي التهابي به ويژه در ناحيه مياني خيلي برجسته است و بخشهايي از لوله هاي کليوي که دچار ضايعات دژنراتيو و نکروز شده اند بيانگر مراحل حاد بيماري مي باشد ودر طيور بهبود يافته اين گونه ضايعات بتدريج به تجمع محدود لنفوسيتها تبديل شده و ضايعات لوله ها ترميم پيدا مي کنند و اين امر بيانگر آن است که کليه هاي جوجه هاي جوان در مقابل عفونت اوليه مقاومت کرده اند وبه دوران رشد باقي مانده و تنها حساسيت اين گونه پرندگان به عفونت و استرس ها افزايش يافته و ممکن است منجر به تشکيل سنگهاي ادراري شود .ج – پيلونفريت ( آماس کليه و لگنچه )اين عارضه در سال هاي گذشته بيشتر در مرغان تخمگذار ديده مي شود علت بيماري ناشناخته است برخي از مولفين اين عارضه را به عنوان نفريت انترستيتال طبقه بندي نموده اند زيراواکنشهاي داخل لوله هاي کليوي نسبتا برجسته است درمراحل حاد بيماري ، کليه ها به شدت متورم به رنگ صورتي و رگه رگه شدن حاصل از رسوب اورات درجوجه هاي جوان مبتلا به سويه هايي از ويروس برونشيت عفوني که به کليه ها تمايل دارند يا در اثر برخي از سويه ي واکسن ها مشاهده مي شود تجمع سلولهاي التهابي به ويژه در ناحيه مياني خيلي برجسته است و بخشهايي از لوله هاي کليوي که دچار ضايعات دژنراتيو و نکروز شده اند بيانگر مراحل حاد بيماري مي باشد و در طيور بهبود يافته اين گونه ضايعات بتدريج به تجمع محدود لنفوسيتها تبديل شده وضايعات لوله ها ترميم پيدا مي کنند و اين امر بيانگر آن است که کليه هاي جوجه هاي جوان درمقابل عفونت اوليه مقاومت کرده اند به دوران رشد باقي مانده و تنها حساسيت اين گونه پرندگان به عفونت و استرس ها افزايش يافته و ممکن است منجر به تشکيل سنگهاي ادراري شود .5- نفروز اين واژه به بيماري کليوي خصوصاً آنهاييکه با ضايعات پارانشيم کليه ها همراه باشد اطلاق مي گردد که در آثار کالبد گشايي کليه ها غالبا به طيور يکسان رنگ پريده و متورم مي باشند و گاهي نيز ممکن است بسته به عامل مولد وميزان ضايعات تغييراتي ديده شود به نظر مي رسد که سمومي آلي به تنهايي يا به همراه سموم معدني قادر به ايجاد نفروز باشند .6- سنگهاي ادراري در حال حاضر اين عارضه به عنوان يکي از شايعترين موارد نارسائيهاي کليوي در طيور تخمگذار محسوب ميگردد البته اين عارضه از بيماري پولتها و پيلونفريت متمايز بوده و غالبا در 50 درصد موارد به عنوان عامل مرگ مرغان تخمگذار در دوران توليد تلقي مي گردد از ضايعات عمدي اين عارضه اتساع حالبها به علت تشکيل شدن سنگ ها به همراه تحليل نامتقارن بافت کليوي که گاهي موجب ناپديد شدن اين ارگان و بروز نقرس احشايي مي گردد محسوب مي شود و تحليل شديد اين ارگان ، فيبروز بينابيني ، اتساع لوله هاي کليوي و رسوب در آنها به همراه تخريب اندک با التهاب کم مشاهده مي گردد اگر چه عامل مولد اين عارضه ناشناخته مانده است ولي محروميت از آب ، بيش از اندازه بودن ميزان کلسيم جيره غذايي دراثناي دوره پرورشي ، عفونت برونشيت عفوني ياحتي واکسيناسيون ، با ويروس برونشيت عفوني را در تشکيل شدن سنگهاي ادراري موثر قلمداد ميکنند ولي هنوز ميزان نقش آنها چندان مشخص نشده است.7- نفروپاتي تغذيه اي :الف – کمبود ويتامين مطالعه نفروپاتي تغذيه اي در ماکيان منجر به توصيه بکارگيري غذاهاي سبز جهت جلوگيري از اين عارضه گرديده است پرندگان جوان که در معرض کمبود ويتامين A قرار گرفته اند معمولا درعرض 3 هفته تلف مي شوند ودر کالبد گشايي اين گونه پرندگان رسوب اورات در آزمايش هاي ريز بيني بدن به همراه اتساع حالبها دراثر تجمع اورات در داخل آنها ديده مي شود . ب – سستي و بيحالي ناشي از سديم : عقديده بر اينست که مسموميت نمکي موجب نارسائي شديد کليوي و نقرس احشايي مي گردد مصرف بيش از اندازه سديم کلرايد براي ماکيان سمي است بنابراين بکارگيري اين ماده غذايي اشتها آور در آب آشاميدني به مقدار فراوان موجب بروز نارسائي در سيستم قلبي – عروقي مي شود و ضايعات کليوي شبيه به گلومرولواسکلروزيس استعمال بيش از اندازه سديم در جيره غذايي موجب ضايعات کليوي شديد در ماکيان جوان مي گردد درحقيقت فرم حاد نارسائي کليوي به همراه نقرس احشايي و نهايتا مرگ به سرعت اتفاق مي افتد و در کالبد گشايي حالبهاي کليوي با اورات انباشته ي شديد ديده مي شود مکانيسم حقيقي اينگونه ضايعات اگر چه شناخته است ولي به نظر مي رسد که در رابطه با عدم بالانس بودن سديم و پتاسيم باشد زيرا اکثرا در موقع اضافه کردن پتاسيم به جيره عارضه مشاهده مي گردند ظاهراً سديم براي نفرونها سمي است به ويژه اگر به صورت آنيونهاي متابوليزه از قبيل سيترات ، استات ، بي کربنات ، مونوکلوتامات و غيره استعمال شوند . ج – نفروپاتي ناشي از کلسيم : اگر کلسيم به ميزان 3 درصد بجاي ميزان طبيعي 6/0 – 10 درصد در جيره غذايي در نظر گرفته شود ضايعات کليوي بروز کرده و سرانجام دراثر نارسائي شديد کليه ها و نقرس احشايي مرگ فرا مي رسد فيبروز بينابيني و رسوب اورات د رکليه ها و سنگهاي آهکي در حالبها به همراه تحليل برجسته کليه ها مشاهده مي شود .8- بيماري پولتها : يا مونو سيتوز طيور يا بيماري تاج آبي : اين عارضه در گذشته مسول خسارات فراوان در گله هاي تخمگذار شناخته شده است اگر چه فاکتورهاي محيطي ، عوامل تغذيه اي و عوامل بيماريزا در بروز اين بيماري ناشناخته مانده است در فرم حاد ، پيلونفريت حاد مشاهده مي گردد اين عارضه را بايد از پيلونفريت حاد حاصل از برونشيت عفوني تشخيص تفريقي داد .   منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )