گزینههای نوبرای توسعه پایدار کشاورزی در مناطق نیمه خشک (تازه های کشاورزی) متخصصین علوم کشاورزی برای جوامع ساکن در مناطق نیمه خشک، نیازمند تغییر نگرش علمی خود درباره مفهوم ”توسعه“ و بهکارگیری ”سیستمهای پیشرفته فناوری“ کشاورزی، مصرف بهینه آب و انرژی، حفظ زیست بوم و منظرسازی (۱) میباشند. برای دستیابی به عملکرد بهینه در مناطق خشک و نیمه خشک، یکی از گزینههای نو شناخت و بهکارگیری روشهای نوین آبیاری است.زیرا بهکارگیری فناوریهای نو، موجب افزایش مؤثر بازده مصرف آب و پیشگیری از انباشت املاح در ناحیه رشد ریشه شده و عملکرد بیشتری را به ارمغان خواهد آورد. پیامد بیچون و چرای افزایش شهرنشینی متمرکز در مناطق نیمه خشک جهان، چیزی جزء تقاضای فزاینده آب و فشار بر منابع آبی محدود این مناطق نیست. از این رو استفاده دوباره از آبهای یکبار مصرف شده، همچون پسابهای خانگی و زه آبها به موضوعی پرچالش اما نو تبدیل شده است.در حال حاضر در برخی کشورها، فاضلابهای خانگی پس از تصفیههای فیزیکی و یا بیولوژیک برای آبیاری درختان و فضاهای سبز با موفقیتی نسبی بهکار گرفته شدهاند. همچنین بهمنظور مدیریت هوشمند منابع آب در مقیاسهای بزرگ، کاربرد سنجشگرها دمائی مادونقرمز برای تعیین نیاز آبی گیاهان مختلف عملی شده است.افزون بر این، استقرار ”شبکههای هوشمند اطلاعرسانی هواشناسی“ و دریآفت اطلاعات ثبت شده در این مراکز، امکان بهینهسازی راندمان مصرف آب آبیاری را فراهم آورده است. یکی دیگر از گزینههای نوین برای بهرهبرداری از منابع موجود در مناطق خشک و نیمه خشک، توجه به ”تنوع زیستی“ فراهم آمده در این مناطق همچون امکان استفاده ازگیاهان جایگزین مانند گیاهان شورپسند، گیاهان داروئی و زینتی میباشد.● مقدمهاین واقعیت انکارناپذیر است که ”زیستن“ بدون آب امکان پذیر نیست. متأسفانه بهرغم آنکه بیش از ۷۰ درصد سطح کره زمین پوشیده از آب است، نزدیک به ۹۹ درصد آن را آب دریاها و یخچالهای طبیعی تشکیل میدهد و تنها حدود ۲ درصد سطح کره زمین را آبهای قابل دسترس و مناسب برای مصارف گوناگون شامل میشود (۱).منابع آب قابل استفاده بهشدت و بهطوری فزاینده در معرض آلودگی آلایندههائی همچون فاضلابهای خام (تصفیه نشده)، پسابهای صنعتی، باقی ماندههای سموم و کودهای شیمیائی محلول قرار دارند. بهطوریکه همه ساله حجمی معادل ۲۰ میلیارد تن ضایعات و آلاینده به چنین منابع آبی قابل دسترسی تخلیه میگردد. (۸) بدین ترتیب و با توجه به افزایش روز افزون جمعیت جهان، سهم دسترسی انسان به منابع خاک کشاورزی و آب مطلوب، شدیداً رو به کاهش است.بنابراین، متخصصین کشاورزی باید فناوریهای نوینی را برای رویاروئی با کاهش کمی و کیفی منابع آب و خاک بهکار گیرند. (۵) در این راستا، برنامههائی جند برای دستیابی به این مم وجود دارد که در زیر به برخی از آنها پرداخته میشود.