معرفی : ازگیل و کروتون
ازگیل
به طور كلی در ایران ازگیل گفته می شود و در مناطق شمال ایران كه به طور وحشی در جنگلها می روید با نامهای محلی شناخته می شود از جمله در آستار «ازگیل» در طوالش «سر، زر و ترشه سر»، در اطراف رشت «ترشه سر» در رامسر و شهصوار «ترشه كنس»، در رامیان «تالاس گور»، در گیلان و مازندران «كنس كنوس» و در گرگان و كجور «كندز و كندس» به عربی «نلكا»، «زعرور»، «كنوس طبری»، «ینی دنیا» و «مشملا» نامیده می شود. به فرانسوی Neflier و به انگلیسی Medlar و Medlar tree گفته می شود. درختی است از خانواده Rosaceae نام علمی آن Mespilus germanica L و مترادفهای آن Mespilus communis Guldenst و Pyrus germanica L و Mespilus vulgaris Rchb و Ostinia mespilus Clairv طرف گیاه شناسان مختلف نامگذاری شده است.
مشخصات
ازگیل درخت كوچكی است كه ارتفاع آن حدود 6 متر ، شاخه های آن خاردارد، در جوانی خزی و رفته رفته صاف می شود. از مشخصات اختصاصی آن این است كه دارای ریشه ای عمودی و پوست خاكستری نقره ای است. برگهای آن بیضی كمی كشیده نوك تیز كناره برگها بی دندانه یا چند دندانه دارد و ابعاد آن 13-10 × 5-3 سانتی متر تغییر می كند. روی برگ سبز تیره پشت برگ سبز خاكستری گلهای آن سفید درشت منفرد بدون پایه و میوه آن گرد و كروی و گاهی گلابی شكل و قهوه ای رنگ است. روی پوست میوه كركهای نمدی مخملی و عدسكهای سفید دیده می شود. ابعاد میوه در حد گیلاس تا گردو می باشد. چوب آن سخت و بی رنگ حنایی روشن است . از چوب آن روستائیان عصا و داس و چوب دستی درست می كنند. چوب دستی پر گره درویشان معمولا از چوب ازگیل تهیه می شود.
ازگیل در تمام جنگلهای شمال ایران ارسباران تا گلی داغ و چناران از بجنورد و در تمام ارتفاعات سواحل دریا تا ارتفاعات بالای جنگل انتشار دارد. در دامنه های جنوبی البرز در دره كرج و مناطق استپی نیز دیده می شود.
در مناطق خشك برای تكثیر ازگیل از پیوند آن روی پایه زالزالك یا ولیك استفاده می شود. گاهی نیز در خاكهای غنی و قوی می توان ازگیل را روی پایه گلابی پیوند زد (البته بندرت ) و در زمینهایی كه خاك زیرین آن مرطوب است، روی پایه به پیوند می زنند. نوع پیوند شكمی است كه در تابستان انجام می شود.
تركیبات شیمیایی
از نظر تركیبات شیمیایی در پوست درخت و برگ و میوه ازگیل مقدار زیادی تانن وجود دارد. به علاوه میوه ازگیل دارای لعاب و مقداری قند و در حدود 1 درصد اسیدهایی نظیر مالیك اسید و سیتریك اسید و... می باشد.
خواص و كاربرد
ازگیل طبق نظر حكمای طب سنتی از نظر طبیعت سرد و خشك است و با تانن قابل ملاحظه ای كه دارد مقوی قابض است . ورم روده را كاهش می دهد و در رفع اسهالهای ساده بسیار موثر است. اگر نارس باشد بیشتر قابض است و برای جلوگیری از خونریزی مفید است. از جوشانده برگ ازگیل كه 50 گرم برگ را در هزار گرم آب بجوشانند بصورت غرغره برای فرونشاندن ورم مخاط گلو و ناراحتیهای حلق گلو استفاده می شود.
شربت ازگیل: در حدود 200 گرم ازگیل نارس را ، پوست و هسته خارج كرده و گوشت آن را قطعه قطعه می نمایند و در یك لیتر آب در حدود 20-15 دقیقه می جوشانند و پس از آن در حدود 50 گرم برگ تازه ازگیل به آن اضافه كرده به مدت 5-4 ساعت دم می كنند و بعدا قند اضافه می نمایند تا به شكل شربت غلیظ در آید، از این شربت یكی دو فنجان در شبانه روز برای رفع حالت اسهالی و جمع شدن شكم به بچه ها می دهند و خیلی مفید است.
معرفی گیاه کروتون
یكی از رنگین‌ترین گیاهان آپارتمانی است و به خاطر رنگی بودن و فرم برگهای آن مورد توجه است، نیاز شدیدی به رطوبت دارد و به همین علت بهتر است به صورت كپه‌ای و مخطوط با گیاهان آپارتمانی دیگر در گلدانهای بزرگ وفلاور باكسها كاشت گردد تا از رطوبت حاصله از گیاهان دیگر بهره گیرد ...
فارسی اصیل : تارفل (تار= سر، فل = برگ) (اشاره به معنی سر و استفاده از برگهای رنگین آن برای تاج)
فارسی رایج: كروتون (كرچك هندی)
نام انگلیسی : كروتون croton
یكی از رنگین‌ترین گیاهان آپارتمانی است و به خاطر رنگی بودن و فرم برگهای آن مورد توجه است، نیاز شدیدی به رطوبت دارد و به همین علت بهتر است به صورت كپه‌ای و مخطوط با گیاهان آپارتمانی دیگر در گلدانهای بزرگ وفلاور باكسها كاشت گردد تا از رطوبت حاصله از گیاهان دیگر بهره یرد. محیط ساكت و بدون جریان هوا و گرم و یكنواخت بودن درجه حرارت از احتیاجات دیگر این گیاه زیباست. اگر چه نیاز شدیددی به آب دارد ولی باید مواظب بود سوراخ ته گلدان همیشه باز باشد تا خاك گلدان باتلاقی نگردد . زمستان گذرانی آن كمی مشكل بوده و به طور كلی با توجه به شرایط سخت زیستی بهتر است در فصل بهار و تابستان از آن استفاده گردد. رنگ و شكل برگ با توجه به واریته‌ها فرقهای اساسی دارد، لكه‌های تیره صورتی، نارنجی، قهوه‌ای و ارغوانی در برگهایی با زمینه سبز تیره منظره بسیار جالبی به برگها می‌بخشد، برگهای جدید و جوان با رنگ سبز ظاهر و به مرور لكه‌های رنگی در آنها بوجود می‌آیند.
نیازها :
نور: به نور شدید احتیاج دارد باید توجه داشت كه نور مستقیم آفتاب به گلدانهای زیر دو سال صدمه وارد می‌نماید، سایه رنگها را از بین می‌برد، حتی‌الامكان از جابجایی گلدان خودداری گردد.
دما: سعی گردد درجه حرارت ثابت نگه داشته شود، در تابستان 27 درجه و در زمستان 15 درجه سانتیگراد و بطور معدل 20 درجه سانتیگراد بهترین شرایط حرارتی برای آن است.
آبیاری : اجازه ندهید سطح گلدان شما خشك شود 3-2 بار در هفته در تابستان ور هر 4 روز یكبار در مزستان كافی است، در زمستان آبیاری با آب ولرم توصیه می‌گردد، جهت تامین رطوبت بهتر گلدان را درون گلدان بزرگتری قرار دهید و حدا فاصل بین دو گلدان با خزه مرطوب پر كنید، قرار دادن تعددی قلوه سنگ بین گلدان و زیر گلدانی در جلوگیری از باتلاقی شدن خاك موثر است.
رطوبت: در تابش اشعه مستقیم آفتاب غبار پاشی نكنید.
در تابستان احتیاج به غبار پاشی روزانه دارد. ولی در زمستان هفته‌ای یكبار كافی است (بطریقه غبار پاشی و تامین رطوبت دائمی مصور مراه فرمائید)
تغذیه: در فصلهای رشد (بهار و تابستان) هر دو هفته یك بار از مواد غذایی محلول همراه با آب آبیاری استفاده گردد.
خاك مناسب : بهترین خاك مخلوطی از خاك برگ، خاك باغچه و ماسه شسته نرم است، كف گلدان باید دارای مقداری ماسه و ریگ باشد تا آب اضافی از گلدان خارج گردد.
تعویض گلدان: با توجه به مشكل بودن شرایط نگهداری حدود 90 درصد از آنها قبل از اینكه احتیاج به تعویض گلدان داشته باشند از بین می‌روند ولی بر هر صورت حجم ریشه و سنگ گیاه معرف تعین اندازه گلدان و مناسب‌ترین زمان تعویض بهار است.
تمیز نمودن برگها: برگها را هر هفته با پارچه یا اسفنج مرطوب تمیز نمایید، مواد براق كننده شیمیایی روزنه‌ها را مسدود می‌نماید از آنها استفاده نكنید.
تكثیر : انتخاب قلمه‌های جوان و كاشت در بستری از ماسه نرم و نگهداری در گلخانه گرم و مرطوب در بهار، خوابانیدن هوائی ساقه‌ها در بهار یا پائیز
تنوع در رنگ برگها وجود لكه‌های زرد و قرمز و قهوه‌ای در متن سبز و براق بودن آنها معرف سلامت گیاه است در هنگام خرید به این مشخصه‌ها توجه فرمائید.
رطوبت: جهت تامین رطوبت در تابستان هر روز غبار پاشی با آبفشان لازم است در زمستان هفته‌ای یكبار كافی است، رطوبت دایمی و پایدار با اضافه نمودن آب به زیر گلدانی سنگریزه‌دار تامین می‌گردد دقت نمایید كه ته گلدان با آب در تماس نباشد.
برگها كمرنگ و رنگ سبز روشن بخود گرفته‌اند: محیط تاریك است گلدان را به محل روشن‌تری انتقال دهید.
برگها با لكه‌های قهوه‌ای سقوط می‌كند: هوای آلوده آشپزخانه یا گاز نفتی عامل آن است، علت را برطرف كنید.
برگها زرد رنگ شده و سطح زیرین آنها مملو از تار عنكبو است: كنه ریز قرمز عامل آن است، با سم كنه‌كش هر دو هفته یكبار گیاه را سمپاشی نمایید. غبار پاشی در كاهش آفت موثر است.
ساقه پوشیده و برگها می‌ریزند: آبیاری بیش از اندازه عامل آن است، در فاصله بین دو آبیاری اجازه دهید سطح خاك خشك شود و سپس آبیاری كنید.
برگها در تمام اندام گیاه می‌ریزند: تغییرات شدید درجه حرارت باعث این عارضه است، درجه حرارت را ثابت نگهدارید.
برگهای پایین بودته ریزش می‌نمایند: هوا سرد و خشك است، گلدان را به محل گرمتر منتقل و با آبفشان غبار پاشی كنید.
برگهای جوان خیلی ریز و كم رشد هستند : به تغذیه مصنوعی احتیاج دارد طبق دستور عمل نمایید.
لكه‌های قهوه‌ای روی برگها ظاهر می‌شوند: غبار پاشی در آفتاب انجام شده این عمل را در سایه انجام دهید.
برگها منقبض شده‌اند: گیاه تشنه و هوا گرم است،گیاه را فوراً آبیاری و غبار پاشی و به محل خنك‌تری منتقل نمایید.
زخمهای پنبه‌ای شكل سفید رنگ روی برگها و در قاعده آنها به چشم می‌خورد: با پارچه آغشته به سم حشره‌كش آفت را از بین ببرید و یا هر 14 روز یكبار طبق دستور با سم سمپاشی نمایید.
برگها رنگ خود را از دست داده و روی آنها لكه‌هایی مشاهده می‌شوند: حشره آفت عامل آن است با سم حشره‌كش نفوذی موجود در باراز طبق دستور هر دو هفته یكبار سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند.