درختان پهن برگ همیشه سبز
۱- افرای سياه يا افرا زبان‌گنجشكی : Acer negundo
اين درخت به دليل كاربرد پوشاننده، كنترل فرسايش خاك، نتيجة فوری به علت رشد سريع و همچنين جنبه زيبايی شكل برگ آن و مقاومت به خشكی و نياز كم به آب در طراحی فضای سبز حائز اهميت می‌باشد. در باغ‌های جديد‌التأسيس برای ايجاد پوشش سريع كاشت می‌شود تا درختان پرعمر و كند رشد به ثمر برسند.زيرا اين درخت دارای عمر كوتاه می‌باشد. واريته‌های جديد اين درخت با برگ‌های نقرهای، طلايی و ابلق بسيار زيباست و كاربرد فراوان دارد.
ارتفاع اين درخت بين 20-15 متر و قطر تاج پوششی آن بين 30-20 متر می‌رسد. و اين درختی است با تاج متراكم كه شاخه‌های آن از نزديك زمين می‌رويد. پوست تنه قهوه‌ای مايل به خاكستری و نازك با ترك‌های توری‌شكل است برگها متقابل 5-3 برگچه‌ای، برگچه‌ها نوك‌تيز با دندانه‌های نامنظم به طول 10-5 سانتیمتر و پهنای 5-4 سانتیمتر. رنگ برگها سبز كدر است كه در پائيز به رنگ زرد در می‌آيد.
گلها كوچك سبز رنگ است و ارزش زينتی ندارد. ميله پرچم طويل و قرمز آن در اوائل فروردين ظاهر شده و تاج درخت به رنگ قرمز ديده می‌شود. ميوه به شكلV و بالدار است و در تابستان ظاهر شده و در طول زمستان به شاخه باقی می‌ماند. ميوه‌ها فندقه بالدار دوتائی و به طول 5-4 سانتیمتر به صورت خوشه‌ای آويزان هستند. طول خوشه‌ها 20-15 سانتيی متر است.
افرای سياه، گرما و سرما(حتي در ارتفاعات بالا) و آب و هوای خشك و نيمه‌خشك را به خوبی تحمل مي‌كند اما در نواحی معتدله و مرطوب شكننده و ناموزون می‌شود همچنين بهترين رشد را در خاك لومی غنی با زهكش خوب دارد، البته خاك فقير و خشك را نيز تحمل میكند به تابش مستقيم نور خورشيد مقاوم اما بايد از جريان شديد باد محفوظ باشد.
2- افرای برگ‌پنجه‌ای- افرای ژاپنی : Acer palmatum
اين درخت به دليل حالت رشد، شكل برگ، رنگ قرمز برگها در پاييز، حالت زيبا در زمستان بصورت تك‌درخت، مناسب كاشت در چمن، مجاورت جويبار، پاسيو و گلدان در طراحی فضای سبز كاربرد دارد. اين درخت شاخه‌های موزون و شكيل و برگ‌های سبز روشن، با بريدگی‌های عميق، ظريف و كوچك دارد كه قبل از ريزش در پاييز به رنگ قرمز تند درمي‌آيد.زيبايی و جذابيت منحصر به فرد اين درخت در زمستان هنگامی كه شاخه‌های باريك و بدون برگ آن با طرح زيبايی خودنمايی می‌كنند تشديد می‌گردد.
واريته‌های گوناگونی از اين درخت وجود دارد. برخی دارای برگ‌های نخ مانند با بريدگی‌های خيلی عميق و گروهی برگ‌های زرد تا برنزی، سرخ تا بنفش دارند هرك دام از اين واريتهها می‌توانند درختانی مناسب برای سطوح كوچك چمن و پاسيوها مورد استفاده قرارگيرند. كليه اين واريتهها را می‌بايست از تابش مستقيم نور خورشيد و باد محفوظ داشت.
ارتفاع اين درخت بين 7-3 متر و قطر تاج پوششی آن بين 9 -2.5 متر می‌رسد و اين درختی است كوچك زيبا و آراسته با شاخه‌های نامنظم و باريك و پوست قهوه‌ای مايل به خاكستری كه دارای برگ‌های ساده، متقابل، چندقسمتی با بريدگی‌های عميق و دندانه‌های مضاعف كه طول و پهنای برگها 10-5 سانتیمتر می‌باشد.برگها بسيار ظريف و نازك هستند. اول بهار، زمانی كه باز می‌شوند دارای رنگ صورتی و بعد به رنگ سبز روشن و براق درآمده و در پاييز سرخ براق می‌شوند. فندقههای بالدار آن به شكلv به طول 2 سانتیمتر كه در تابستان آشكار می‌شود و در طول زمستان به روی درخت باقی می‌ماند.
افرای برگ‌پنجه‌ای گرما و سرما را حتی در ارتفاعات بالا به خوبی تحمل كرده و خاك لومی مرطوب با زهكش خوب كه به آن مقدار زيادی هموس افزوده شده باشد را همراه با مكان‌های نيمه سايه و محفوظ از باد را ترجيح میدهد.
3- كركف(Karkaf) يا افرای چناری :
اين درخت به خاطر شكل برگ،رنگ زرد درخشان در پاييز و سايه‌دار بودن آن و همچنين مناسب كاشت بصورت تك‌درخت در سطوح چمن با تاج گسترده متراكم با برگ‌های سبز درخشان بزرگ با سايه‌انداز وسيع مناسب كاشت در فضاهای سبز می‌باشد.
در پاييز،برگ‌های زيبای آن منظره باشكوهی ايجاد میكند و قبل از ريزش به رنگ زرد درخشان درمی‌آيد. به دليل سهولت رشد در شرايط مساعد و نامساعد در هر خاكی،كاربرد وسيعی در طراحی باغ‌ها دارد. ارتفاع كركف يا افرای چناری بين 18-7.5 متر و قطر تاج پوششی آن بين 15-6 متر است.
اين درخت دارای تاج كروی متراكم وهمچنين شاخه‌های بزرگ و گسترده، پوسته تنه قهوه‌ای بسيار تيره تقريباً سياه‌رنگ و همچنين برگ‌های ساده و متقابل و چندقسمتی با بريدگی‌های عميق و دارای دندانه‌های تيز می‌باشد. درازا و پهنای برگها 15-7 سانتيی متر است. برگها سبز روشن و درخشان بوده و قبل از ريزش در زمستان زرد درخشان می شود.
گل، زرد مايل به سبز و بصورت خوشه‌ای است كه قبل از بازشدن برگها در بهار ظاهر می‌شوند. فندقههای V شكل بالدار آن به طول 5-4 سانتی متر در تابستان ظاهر و در طول زمستان بر روی درخت باقی می‌مانند.
اين درخت گرما و سرما را حتی در ارتفاعات بالا به خوبی تحمل كرده و در انواع گوناگون خاك‌ها به خوبی رشد میكند ولی خاكهای لومی سبك با زهكش خوب، بهترين محيط برای رشد آن می‌باشد. اين گياه به خاكهای قليايی مقاوم بوده و شرايط خشكی وكم‌آبی را به خوبی تحمل میكند.
4- افرای قرمز : Acer rubrum
برگ، گل، ميوه و مجموعاً رنگ‌آميزی سرخ و نارنجی پاييزی همچنين به خاطر سايه آن، مناسب بودن كاشت در حواشی خيابان،همچنين سطوح چمن، كنار آب و تك‌درخت آن را به عنوان درختی زيبا در طراحی فضای سبز مطرح كرده است.
اين درخت در اوايل بهار بخاطر گلهای قرمز و فراوان به تاج نمايی زيبا از قرمز را به نمايش می‌گذارد. پس از آن برگ‌های قرمزرنگ شروع به رشد كرده و به تدريج به رنگ سبز درخشان تبديل می‌شوند. دمبرگ و رگبرگ‌ها و شاخه‌های جوان همچنان قرمز باقی می‌مانند.
در تابستان ميوه‌های قرمزرنگ در لابه‌لای برگها رشد می‌كنند. افرای قرمز جزو خواص درختانی است كه خزان می كند. برگها قبل از ريزش تبديل به رنگ نارنجی و مجدداً قرمز می‌شوند. بهترين مكان برای رشد آن در كنار آب می‌باشد.
ارتفاع اين درخت بين 30-15 متر و قطر تاج پوششی آن بين 24-12 متر است. از ديگر خصوصيات اين درخت تاج متراكم و بيضوی شكل و شاخه‌های راست و قامت افراشته، پوسته تنه خاكستری تيره و پوسته‌پوسته است. دارای برگها ساده و متقابل و چند قسمتی و دندانه‌های نامنظم بوده و درازا و پهنای برگها بين 10-5 سانتیمتر می‌باشد. برگها، در ابتدای رشد قرمزرنگ و به تدريج در قسمت بالايی به رنگ سبز كم‌رنگ درخشان و در قسمت زيرين به رنگ سبز مايل به خاكستری درمی‌آيند.
گلها كوچك و قرمز و قبل از باز شدن برگها شكوفا می‌شوند. ميوه‌ها فندقههای بالدار قرمز به شكل V در تابستان منظره بديعی را در كنار برگ‌های سبز روشن ايجاد میكند. دانه‌‌ها تدريجاً تغيير رنگ داده و در طول زمستان بر روی درخت باقی می‌ماند.
افرای قرمز سرما و گرمای مرطوب را به خوبی تحمل، اما در برابر گرمای خشك حساس می‌باشد. خاك لومی، مرطوب و غنی را ترجيح میدهد ولی خاك قليايی را نيز تحمل میكند. تابش مستقيم نور خورشيد و شرايط ساحلی را تحمل كرده و در مقابل غرقابی شدن مقاوم است،اما بادهای شديد را تحمل نمی‌كند.
5- افرای خاكستری(نقرهای) : Acer saccharinum
رنگ‌آميزی برگ‌های اين درخت از زرد كم‌رنگ تا زرد پررنگ زيبايی خاصی به آن داده است. اين درخت به خاطر خاصيت پوشانندگی، سايه، مورد استفاده در سطوح چمن و حواشی آب و آبنماها و بركه و رودخانه‌‌ها، و همچنين كاشت بصورت تك‌درخت مناسب در طراحی‌های فضای سبز می‌باشد.
درختی است افراشته با تاج گسترده و فرم باز و دارای برگ‌های درشت و نازك و چند قسمتی با بريدگی‌های عميق است. بهترين اقليم رويش آن مناطق سرد است. ارتفاع اين درخت بين 30-18 متر و قطر تاج پوششی آن بين 30-15 متر است. درختی است قوی با تاج گسترده و قامت برافراشته كه دارای شاخه‌های باريك و متعدد است. پوست تنه در جوانی خاكستری رنگ و صاف است و با افزايش سن قهوه‌ای مايل به قرمز و پوسته‌پوسته می‌شود.
اين درخت دارای برگ‌های ساده و متقابل با دندانه‌های مضاعف و برش‌های عميق و درازا و پهنای برگها بين 17-15 سانتیمتر می‌باشد. رنگ روی برگها سبز روشن و زير آنها نقرهای رنگ است كه قبل از ريزش پاييزی به رنگ زرد تبديل می‌شوند.
اين درخت دارای گلهای زرد مايل به سبز و خوشه‌ای است كه در فصل بهار شكوفا ولی اهميت زينتی چندانی ندارد. ميوه فندقههای بالدار V شكل‌آن به طول 6-5 سانتیمتر است كه ارزش زينتی نداشته و در فصل تابستان ظاهر می‌شوند و در طول زمستان نيز بر روی درخت باقی می‌مانند.
افرای خاكستری يا همان افرای نقرهای گرما و سرما را در ارتفاعات زياد نيز تحمل و در انواع مختلف خاك رشد میكند، ولی خاك لومی غنی با زهكش خوب را ترجيح میدهد. تابش مستقيم نور خورشيد را تحمل كرده و در نيم سايه نيز رشد میكند،اما می‌بايست آن را از بادهای شديد محافظت كرد.
6- شاه بلوط سرخ هندی : Aesculus carnea
جنبه زيبايی اين درخت، حالت رشد،و گلهای سرخ خوشه‌ای آن است. می‌توان اين درخت را به عنوان سايبان حواشی خيابان‌‌ها و همچنين بصورت تك‌درخت بر سطح چمن كاشت نمود.
درختی است افراشته با تاج مدور حالت رشد اين درخت منظره بديعی در نظر بيننده ايجاد می‌نمايد. دارای گلهای قرمز روشن و قرمز تيره كه در اواخر بهار شكوفا می‌شوند.
ارتفاع اين درخت بين 12-9 متر و قطر تاج پوششی آن بين 9-7 متر است و دارای تنه مستقيم و افراشته همچنين دارای برگ‌های سبز روشن، متقابل و پنجه‌ای مركب، متشكل از 5 برگچه به طول 20-15 سانتیمتر و پهنای 7-4 سانتیمتر با دندانه‌های ظريف می‌باشد كه در اوايل پاييز ريزش می‌كنند.
در اوايل بهار گلهاری بسيار زيبای اين درخت كه از قرمز روشن تا قرمز تيره می‌باشند به پهنای 3-2 سانتیمتر بصورت پانيكول مثلثی شكل به ازای 20-12 سانتیمتر در تمام سطح تاج درخت شكوفا می شوند.
ميوه‌های خاردار، كروی، قهوه‌ای رنگ به درازای 4-3 سانتیمتر تا اواخر پاييز زينت‌بخش شاخه‌های برهنه اين درخت است.
اين درخت گرما را تحمل كرده ولی در محيط‌های خشك رشد خوبی نداشته و حتی شادابی خود را نيز از دست میدهد. در مقابل بهترين رشد را درون خاكهای مرطوب با زهكش خوب دارد تا حدی خشكی خاك را تحمل میكند. و در تابش مستقيم نور خورشيد رشد خوبی داشته اما بادهای شديد را تحمل نمی‌كند.
7- درخت عرعر : Ailanthus Altissima
درختی دوپايه، سريع‌الرشد با تاج متراكم است كه بخاطر زيبايی برگ و ميوه مناسب فضا ی سبز و به دليل خصوصيات سايبان، پوشش، مناسب كاشت در كنار آب، كنترل فرسايش خاك، پوشش سريع و تك‌درخت مورد استفاده در طراحي‌های فضای سبز مي‌باشد.
برگ‌های انبوه شبيه به گياهان حاره‌ای دارد. برای ايجاد سايه و پوشش سريع در باغ‌های تازه احداث شده تا زمانی كه درختان اصلی رشد می‌كنند بسيار مناسب است. دليل اينكه،اين گياه در شرايطی كه گياهان ديگر زنده نمی‌مانند، می‌تواند به حيات خود ادامه دهد، مقاومت زياد آن به گرما، سرما، باد، مه غليظ، خاكهای مرطوب، خاكهای خشك يا شور و حشرات و بيماری‌ها است.
ميوه قرمز و بالدار اين گياه دوپايه فقط بر درخت ماده می‌رويد و با ريزش بذر خود تكثير می‌يابد و در نگهداری فضای سبز مشكل‌ساز است. جنس نر اين گياه دارای بوی ناخوشايند است و به همين خاطر در فضای سبز توصيه نمی‌شود. واريته‌هايی از اين درخت وجود دارد كه برگ‌های جوان قرمز و ساقه بنفش و ميوه قرمز روشن دارند.
ارتفاع درخت عرعر بين 20-9 متر و قطر تاج پوششی آن بين 20-12 متر است كه ارتفاع زياد آن را درختی بلند با تاج متراكم و مسطح نمايان میكند. پوست تنه صاف و قهوه‌ای روشن كه برش‌های طولی، نمايی راه‌راه به تنه میدهد.
اين درخت دارای برگ‌های كامل و متناوب و مركب به طول 90-30 سانتي‌متر و متشكل از 30-11 برگچه به طول 12-7 سانتیمتر و پهنای 5-3 سانتیمتر كه برگها در جوانی قرمز و بعد از رشد كامل به رنگ سبز روشن تغيير می‌يابند.
گلهای نر و ماده بر دو پايه رشد می‌كنند و گلهای نر بوی بدی دارند و پانيكول‌های انتهايی گلهای هر دو جنس بزرگ به رنگ زرد كم‌رنگ كه در بهار شكوفا می‌شوند.
ميوه‌ها، فندقههای بالدار زرد روشن تا قرمز مسی به طول 4 سانتیمتر كه بالهای آنها تقريباً به شكل پروانه (ملخ) هواپيما به هم چسبيده‌اند برای گل‌‌آرايی و تزئينات داخل ساختمان می‌توان از آن استفاده كرد.
منبع: وبگاه مقالات کشاورزی و کلیه گرایشهای آن