شانکر نکتریایی یا شانکر اروپایی سیب Nectria Canker of Apple
این بیماری در اروپا از بیماریهای مهم سیب و گلابی محسوب می شود ولی از میزان اهمیت آن در کشور گزارش وجود ندارد هر چند از بعضی از مناطق کشت سیب و گلابی گزارش شده است .
علائم :
پوست شاخه در ناحیة آلوده به رنگ قهوه ای تیره در می آید. بتدریج در ناحیة آلوده زخم کوچکی بوجود می آید که بعداً گسترش یافته و با تغییر شکل بافت آلوده بصورت شانکرهای مشخص نمایان می گردد این شانکرها کمی فرو رفته بوده و توسط لایه های متعدد کالوزی احاطه می شوند در سطح زخمهای تازه تشکیل شده اسپورودوخیوم قارچ بصورت نقاط کرم رنگ تشکیل می شود از طرفی ممکنست روی شانکرهای قدیمی تر فرم جنسی قارچ نیز تشکیل گردد در اینصورت پریتسیومهای قارچ بصورت اجسام کروی قرمز رنگ روی شانکر ها دیده می شود .
عامل بیماری :
Te) Necteria galligena ( Necteriaceae-Hypocerales-Hymenoascomycetidae-Ascomycetes) An) Cylindrocarpon mali ( Tuberculariaceae-Moniliales-Hyphomycetidae-Deutromycetes) پرتیسیومها N.galligena کروی تا کوزه ای شکلند و معمولاً بصورت گروهی روی بافت استروما (در سطح یا لبة شانکرها) بوجود می آیند. پریتسیومها بعد از بلوغ برنگ قرمز می شوند . آسکوسپورها دو سلولی بوده که اندازة دو سلول متفاوتند . اسپورو دوخیوم های C.mali دو نوع کنیدی تولید می کنند بعضی دارای یک تا چند دیوارة عرضی هشتند که به آنها ماکروکنیدی و بعضی تک سلولی و فاقد دیواره عرضی اند که به آنها میکروکنیدی می گویند . کنیدیها بر روی فیالیدهای استوانه ای شکل و کوتاه که روی کنیدیوفورهای منشعب قرار دارند بوجود می آیند.
چرخة بیماری :
زمستانگذرانی بصورت میسلیوم در حاشیة شانکرهای شاخه ها یا بصورت پریتسیوم بوده و آلودگی از طریق زخمها و صدمات وارده به شاخه صورت می گیرد، در شرایط مرطوب پائیزی آلودگی بیشتر از محل افتادن برگها (دمبرگها) یا زخمهای ناشی از هرس یا شکستگی ها، آلودگی صورت می گیرد . طی فصول پائیز و زمستان قارچ به تدریج به بخشهای مختلف گسترش یافته و موجب ایجاد شانکر می گردد. با فعال شدن گیاه در بهار و رشد بافتهای اطراف شانکر ، یک لایة کالوزی مشخص در حاشیة شانکر ایجاد می شود ولی بعلت فعالیتهای قارچ در زمستان ، قارچ از لایة کالوزی عبور کرده و موجب پیشرفت بیماری و ایجاد لایة کالوز دیگر در فصل بعد می گردد به همین دلیل چند لایة کالوزی بصورت دوایر متحد المرکز شانکرها را احاطه می کند . هوای مرطوب و خنک برای تولید اسپورودوخیوم و کنیدیها مطلوب است. کنیدیها در مادة ژلاتینی تولید می شوند و با ترشح قطرات باران انتشار می یابند. پرتیس ها در پائیز تشکیل و در زمستان و بهار بالغ می شوند ، اوج آزاد شدن آسکوسپورها در بهار و اوایل تابستان است که همزمان با پیدایش زخمها بر اثر افتادن فلسهای جوانه ها و پیدایش شکافهای ریز در محل افتادن برگها و غیره است. عفونتها در شرایط دمایی 0C 16 - 5 صورت می گیرد.
مبارزه :
1- بریدن شاخه های آلوده و خارج نمودن و از بین بردن آنها در بیرون از باغ 2- جلوگیری از ایجاد زخمهای بی رویه 3- شیمیایی: سمپاشی محل افتادن برگهای درختان با استفاده از قارچکشهای محافظتی و نیز استفاده از مخلوط بردو درست قبل از خزان برگها یا هنگام شروع ریزش برگها و نیز سمپاشی بهاره قبل از باز شدن غنچه ها تأثیر خوبی دارد.
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com