تریپس پنبه Thrips palmi Karny
نام علمي: Thrips flavus
رده بندي: خانواده: Thripidae ، راسته:Thysanoptera
حشره ي بسيار ريزي است که رنگ آن زرد و ماده بالغ داراي 3 جفت پا و بدن کشيده و بال هاي پرمانند است. پوره ها بدون بال هستند.
اين حشره به جوانه ها، برگها، قوزه هاي زودرس بوته حمله کرده و در اطراف رگبرگ هاي زيريي برگ لکه هاي فرو رفته براقي ايجاد مي کند که به تدريج رنگ نقره اي به خود مي گيرند. در سطح برگ هاي آلوده شکاف هاي ديده مي شود. در نتيجه حمله آفت رشد بوته کم شده و علاوه بر به تعويق افتادن برداشت مقدار محصول پنبه نيز تقليل مي يابد. حشرات ماده بوسيله تخمريز نوک تيز خود در داخل نسوج برگ ها زير اپيدرم تخمريزي مي کنند. اين حشره زمستان را به صورت حشره ي کامل در مزارع يونجه مي گذراند.
دامنه میزبانی:
بادمجان، فلفل، كدوئیان، پنبه، تنباكو، برنج، سیب زمینی، لوبیا، كاهو، پیاز ، آووكادو، مركبات، انبه، نخود فرنگی، داودی، لگومها، خربزه، خیار، كنجد، آفتابگردان، سویا، كدو، گوجه فرنگی، اركید و …
خسارت:
این آفت به حمله به برگها، ساقه، نقاط رشد، میوه ها و غلافهای گیاه میزبان به مراحل رشد سبزینه ای، میوه دهی و بعد از برداشت آن خسارت وارد می كند.
مناطق انتشار:
اروپا: جمهوری چك، فنلاند، ایرلند، هلند و بریتانی
آسیا: بنگلادش، برونئی، چین، هند، اندونزی، ژاپن، كره شمالی و جنوبی، مالزی، میانمار، پاكستان، فیلیپین، سنگاپور، سری لانكا وتایلند
آفریقا: موریتیوس، نیجریه، رونیون و سودان
امریكا: آنتیگوآ و باربودا، ،باهاما، باربادوس، برمودا، برزیل، كلمبیا، كوبا، دومینكن، گرنادا، گوادلوپ، گواتمالا، گویان، هائیتی، جامائیكا، پورتوریكو، سنت لوسیا ، سنت وینسنت، سورینام، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا و ایالات متحده امریك
اقیانوسیه: استرالیا، گوام و گینه جدید پاپوا،
زیست شناسی:
به علت اینكه این تریپس به سرعت به صورت یك آفت مهم كدوئیان و گیاهان خانواده Solanaceae درآمده و در بسیاری از مناطق گرمسیری منتشر شده است اطلاعات زیادی كمی در مورد زیست شناسی آن موجود است.
در دمای 25 درجه سانتیگراد سیكل زندگی از تخم تا تخمگذاری 5/17 روز طول می كشد. سیكل زندگی آفت از سایر تریپس های هم خانواده اش كمی تفاوت دارد. حشرات بالغ از مرحله شفیرگی در خاك یا باقی مانده های گیاهی خارج شده و به سمت برگها و گلها حركت می كند و در آنجا تخم خود را در بافت در محل شكاف ایجادی توسط تخمریز می گذارد. دو سن لاروی فعال و دو سن نسبتا غیر فعال وجود دارد كه به نام سنین Pupal نامیده می شوند. قطعات دهانی ویژه آفت خاص مكیدن است.
مرحله قبل از تخمگذاری 3-1 روز برای ماده های بكرو 5-1 روز برای ماده های جفتگیری نموده است ماده های بكر در هر روز 9/7-1 تخم و كلا در طی زمان زندگی 204-3 تخم می گذارند
بارندگی روی جمعیت این آفت تاثیر گذاشته و تراكم جمعیت را پایین می آورد.
این آفت ناقل tomato spotted wilt disease و peanut bud necrosis tospovirus رو ی بادام زمینی در هند محسوب می شود و همچنین tomato spotted wilt tospovirus را در ژاپن و تایوان روی هندوانه منتقل می نماید.
روش انتقال آفت:
اندامهای گیاهی كه قادر به انتشار آفت هستند شامل:
- میوه ها
- برگها
- گیاهچه ها
در مسافتهای طولانی انتشار آفت توسط وسایل نقلیه، چمدانها و مسافرین صورت می گیرد.
اهمیت اقتصادی:
تراكم ایجاد كننده خسارت در ژاپن 105/0 حشره بالغ در هر گل و یا 4.4 حشره بالغ در هر تله در روز روی Capsicum annuum است و كاهش محصولی برابر 5 درصد قابل قبول است. این آفت در اوایل سال 1977 وارد فیلیپین شده و حدود 80 درصد محصول هندوانه را در دو منطقه این كشور نابود نمود. در تایوان این آفت به عنوان مهمترین تریپس آفت محسوب می گردد. طبق بررسی های Cooper در سال 1991آلودگی 700-300 عدد تریپس روی هر برگ بادمجان و خیار مشاهده شده كه 90-50 درصد خسارت وارد نموده است.
علائم خسارت:
خسارت وارده توسط این آفت مانند سایر تریپس ها می باشد. وقتی جمعیت آفت بالا باشد تغذیه آنها باعث ایجاد ظاهر برنزی و نقره ای روی سطح گیاه به خصوص رگبرگ میانی و سایر رگبرگها و سطح میوه ها می شود. برگها و شاخه های انتهایی كوتاه مانده و میوه ها دفرمه شده و لكه دار شده اند. كلا وجود عسلك و قارچهای فوماژین، رنگهای غیر عادی برگها و علائم تغذیه آفت روی نقاط رشد كه dead Heart ایجاد نموده و بد شكلی میوه ها از علائم وجود این آفت می باشد.
شكل شناسی:
حشرات بالغ: تریپس های بالغ معمولا از سایر حشرات بواسطه بالهای باریك وبلند كه دارای حاشیه ای با موهای بلند است تشخیص داده می شوند با این وجود بسیاری از گونه های بدون بال ممكن است مراحل نابلغ آفت را تشكیل دهند. اینها همچنین دارای حبابی روی پنجه پا هستند و یك ماندیبل در سر وجود دارد.
حشرات ماده: به رنگ زرد كمرنگ، به جز بند سوم شاخك كه در نوك سیاه است، بندهای چهارم و پنجم شاخك تیره با قاعده كمرنگ می باشند. بند ششم و هفتم آن نیز تیره است. بال جلو كمرنگ، شاخك دارای هفت بند و بند انتهایی آن كوتاه است. بند سوم و چهارم دارای اندام حسی چنگالی است. سر بدون مو در قسمت جلوی اولین چشم ساده بوده ولی یك جفت موی در كنار آن قرار دارد. و یك جفت موی كوتاهتر نیز نزدیك چشمهای مركب است. موهای postocellar و postocular كوچك هستند. Pronotum دارای دو جفت موی posteroangular بلند و بقیه موها كوتاه هستند. Metanotum دارای یك جفت موی میانی البته نه در حاشیه جلویی است.
حشرات نر: شبیه ماده ها اما كوچكتر. ترژیت دوم گاهی تنها دارای سه موی جانبی است و posteromarginal comb ترژیت هشتم اغلب وجود نداشته و در ترژیت نهم نیز موی B1 كوتاهتر از B2 ولی در یك خط هستند. استرنیت سوم تا هفتم هر كدام دارای ناحیه ای عرضی بزرگ و غده ای است.
لارو: مانند سایر تریپس ها این گونه دارای دو سن لاروی و دو سن شفیرگی است. لارو سن دوم از سایر گونه ها با استفاده از طرحهای سطح پشتی قابل تشخیص است
تفاوت با سایر گونه ها:
این گونه با سایر گونه های جنس Thrips مانند T.tabaci و همچنین جنس Frankliniella مانند F. occidentalis در مزرعه ها وجود دارند. تفاوت این گونه با Thrips tabaci در عدم وجود رنگدانه قرمز زیر چشم ساده است. و سایر گونه ها نیز دارای رنگ قهوه ای براقی روی شكم هستند.
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com