تلفات ازت در خاک های کشاورزی
تلفات ازت در خاک های کشاورزی :   با وجود اثرات مفید کود های شیمیایی در افزایش تولید محصولات مختلف زراعی و باغی در صورتی که استفاده از کود ها به همراه اگاهی و علم و چگونگی کاربرد انها نباشد نتیجه حاصله چندان مطلوب نخواهد بود . در زمانهای گذشته متخصصان و پژوهشگران علم گیاه ی غالبا نمی توانستند که از مجموع کود های ازته و ازت معدنی شده خاک فقط 50 % مخورد استفاده گیاه قرار می گیرد و ممکن است ازت به صورت گاز از خاک خارج و یا این که با آب ابیاری و باران از خاک خارج شود . منبع اصلی ازت برأی گیاه ان مواد آلی خاک می باشد که از باقیمانده حیوان و گیاه ان قبلی حاصل شده و به طور طبیعی و یا در نتیجه عمل انسان به خاک   داده شده است .   معمولا کشت و کارهای صحیح و اصولی مقدار قابل توجهی از ازت را توسط گیاه از خاک خارج می شود با افزودن کود های آلی و باقیمانده گیاه ی به خاک برگردانده می شود . اگر کود دامی تازه به صورت جامد یا مایع بلافاصله به داخل خاک برده شود نگرانی از بابت از دست رفتن ازت وجود نخواهد داشت .   در حال حاضر توصیه جهت حفظ تعادل ازت خاک ان است که بقاای گیاه ی ، کود حیوان و کود سبز به زمین داده شود تا هم ازت خاک متعادل شود و هم مواد آلی خاک باعث بهبود خواص فیزیکی خاک شود . البته این توصیه ای عام نیست . به عنوان مثال زیر خاک کردن بقایای گیاه ی در نواحی که بیماری و افتی غالب وجود داشته باشد توصیه نمی شود . حفاظت و افزایش بازده ازت موجود در خاک در درجه اول بستگی به حفاظت خاک از عوامل فرسایشی ، کم کردن تلفات به علت شستشو و ممانعت از تشکیل تکیبات ازتی فرار در خاک خواهد داشت . در ارتباط با فرسایش و جلوگیری از ان متاسفانه در کشور ما اقدامات موثری انجام نشده و پر شدن سدها ، جاری شدن سیل و پیشروی کویر و شنزارها معضلات و دشواری های فراوانی  موجب شده است ، هر اینه در ایان جلوی صدمات فرسایش گرفته شود ، طبق براوردها زیان اقتصادی تلفات ازت نصف خواهد شد .   در ایران میزان تلفات به خصوص در نواحی مرطوب شمال ایران قابل توجه می باشد . در نواحی که مقدار بارندگی در حدود یک متر و بیشتر است ازت خاک می تواند تا اعماق بیشتر از عمق نفوذ ریشه مهاجرت کند . در این نواحی که خاک در اواخر پاییز یخ زده نیست بیشترین تلفات ازت انجام می گیرد . زیرا باران فراوانی باریده و درجه حرارت أتقدر نیست که تعرق و تبخیر تاثیر زیادی در مجموع آب خاک داشته باشد . در این وضعیت می توان با داشتن پوشش گیاه ی که کربن انها زیاد است ( به مانند خانواده غلات ) از ازت خاک قبل از شستشو استفاده کرد .   در نواحی خشک تلفات ازت ناچیز است مگر در محصولاتی که ابیاری فراوانی نیاز دارند . برنج از جمله محصولاتی است که تلفات ازت در ان قابل توجه بوده و روش های کشت و کار برنج راهایی برأی تقلیل و کاهش تلفات ابشویی باق نمی گذارد . در نواحی خشک نیز قسمت اعظم تلفات ازت در فصل بارندگی و در غیبت و فقدان پوشش گیاه ی صورت می گیرد .       منبع: مرکز مقالات کشاورزی