کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

روشهای بهداشتی = مدیریت انبارداری مراقبت های ساختمانی کف انبار باید محکم و بتونی باشد و با استفاده از حفاظ های ضد رطوبت، نسبت به رطوبت غیر قابل نفوذ باشد سطح داخلی دیوار انبار بدون درزو شکاف و سفید رنگ باشد. سقف انبار سالم و بدون نقص باشد تا از نفوذ رطوبت، آفات و پرندگان به انبار جلوگیری شود. ساختمان انبار باید نسبت به نفوذ گرما مقاوم باشد ( جهت انبار، رنگ سفید بیرونی) تهویه مناسب قابلیت نگهداری گاز سمی را به مدت حداقل 24 ساعت را دارا باشد روشهای بهداشتی = مدیریت انبارداری بهداشت انبار قبل از انبار کردن محصول جدید، ابتدا باقیمانده محصول سال قبل را خارج و سپس انبار را به دقت تمیز و جارو (برقی) نمود و در صورت لزوم شسته و ضدعفونی کرد. از انبار کردن غلات با رطوبت بیش از حد مجاز( حداکثر 13-12 %) جلوگیری شود ( بهینه 10 -9 %) محصول جدید در موقع انبار شدن باید عاری از هر گونه آلودگی به آفت باشد و در صورت آلودگی مبارزه شود. از انبار کردن محصولات با ناخالصی زیاد یا دانه های شکسته فراوان جلوگیری شود و در صورت لزوم بوجاری گردد. درجه حرارت توده غلات باید (با استفاده از سوند)به طور هفتگی در چند نقطه اندازه گیری شود ( به ویژه در سیلوها) تعیین میزان رطوبت خشک کردن در آون: وزن اولیه تر – وزن خشک = میزان رطوبت روش تقطیر: مقداری محصول با وزن مشخص را در یک روغن غیر فرار می جوشانند تا آب آن تبخیر شود و با سرد کردن بخار میزان رطوبت اندازه گیری می شود. استفاده از رطوبت سنج استیلنی: مقدار معینی محصول را به صورت آرد درآورده با کربورکلسیم مخلوط نموده و در ظرف غیر قابل نفوذی می ریزیم. آب موجود باعث ایجاد گاز استیلن (C2H2) می شود که با توجه به میزان فشار و مقدار گاز تولیدی به مقدار آب نمونه پی می برند. •رطوبت سنج الکتریکی: دارای یک مخزن است که نمونه را در آن قرار داده و میزان رطوبت را نشان می دهد. مبارزه فیزیکی سرد کردن (Refrigeration) : مانند سرد خانه میوه و سبزی خنک کردن ( غلات): تهویه و هوادهی با هوای خنک ؛ باز کردن پنجره ها در شبهای زمستان (بید غلات)؛ استفاده از کولر گازی (کلکسیونها) حرارت برای ضدعفونی گونی ها و جعبه ها 125درجه فارنهایت (52 درجه سانتیگراد) به مدت 10 ساعت؛ 140 درجه فارنهایت (60 درجه سانتیگراد) به مدت یک ساعت اشعه دهی با اشعه گاما افزودن نمک (ماده ساینده) به محصولاتی مانند برنج و حبوبات استفاده از سانتریفیوژ (آرد):(Entoleter) Air-tight storage (انبار ایزوله): با بسته شدن در انبار، هیچ تبادل گازی با بیرون انجام نمی شود. در اثر تنفس دانه ها و آفات میزان CO2 افزایش می یابد. (CO2 خالص خواب آور؛ مخلوط با O2 کشنده) [می توان به طور مصنوعی N2 رابه جای CO2 استفاده کرد] مبارزه شیمیایی سموم گازی (Fumigants) بیشترین کاربرد را دارند متیل بروماید (CH3Br) : مایعی است بیرنگ که در مجاورت هوا، گاز می شود. سرما زا؛ سمی Biocide؛ قدرت نفوذ زیاد. برای مبارزه با انواع آفات انباری، ضدعفونی بذور، میوه های خشک و تر و سبزیجات استفاده می شود. میزان مصرف: 24 گرم به ازای هر متر مکعب از فضای انبار برای 24 ساعت در انبارها یا زیر چادر های غیر قابل نفوذ مبارزه شیمیایی اسید سیانیدریک (HCN) : برای میوه جات و سبزیجات مناسب نیست زیرا به میزان زیادی در آب حل می شود. بیشتر برای آفات مواد غذایی، بذر ها، غلات مختلف ونیز علیه موشها کاربرد دارد. علاوه بر تنفس از طریق گوارشی نیز مسمومیت ایجاد می کند. بوی بادام تلخ می دهد (LD50 = 0.8 ml/kg) میزان مصرف: 10 -8 گرم برای هرمترمکعب فضای انبار به مدت 60 -45 دقیقه فرمولاسیون: بیشتر به صورت سیانور کلسیم با نامهای Chalcid (5/88 %)(قرص یا گرد) و Calcyon (44%) (پودر خاکستری رنگ) اسید سیانیدریک خالص با نام تجاری Zyklon (صفحات مقوایی) مبارزه شیمیایی فسفین یا فسفور هیدروژن (PH3) غیر قابل حل در آب، بوی سیر می دهد. در سیلوها و انبارها برای آفات غلات فرمولاسیون : با فرمول فسفید آلومینیوم و نام تجاری Phostoxin یا Celphus (قرص 3 یا 0.6 گرمی) در لوله ای آلومینیومی به تعداد 30 عدد. این قرص ها در مجاورت هوا با رطوبت ترکیب شده، تولید گاز سمی PH3 می کند PAl + 3H2O --------- PH3 + Al(OH)3 میزان مصرف : برای هر تن محصول 5 قرص بزرگ (= 25 قرص کوچک) به وسیله سوند مبارزه شیمیایی فسفین یا فسفور هیدروژن (PH3) مبارزه شیمیایی اکسید اتیلن (CH2)2O : مایع بیرنگ ، بوی شبیه اتر، قابلیت اشتعال دارد. برای مبارزه با آفات غلات، بذور ، مواد غذایی، توتون و سیگار استفاده می شود. فرمولاسیون: Cartox: مخلوط 9 : 1 دی اکسید کربن و اکسید اتیلن Etox : مخلوط 1 : 9 دی اکسید کربن واکسید اتیلن مبارزه شیمیایی دی کلروفوس (DDVP) سمیت کم برای پستانداران، قدرت نفوذ کم؛ علیه حشرات خانگی مثل سوسری ها، بید ها ، مگس ها و پشه ها و نیز در انبارهای باز کاربرد دارد. به صورت نوار یا قرص یا مایع دی برومو اتان CH2Br-CH2Br قدرت نفوذ کم ؛ علیه اغلب آفات انباری غلات و حبوبات، لارو مگس های میوه ؛ به صورت مایع بیرنگ و شفاف تتراکلرید کربن CCl4 مایع بیرنگ و غیر قابل اشتعال، بوی مطبوعی دارد مبارزه شیمیایی کلروپیکرین (گاز اشک آور) یا نیتروکلروفرم مایع زرد رنگ، بوی بسیار تند و زننده؛ سمیت زیاد برای انسان، غیر قابل حل در آب، غیر قابل اشتعال نفتالین C10H8 گرد سفید متبلور، از تقطیر زغال سنگ به دست می آید. دور کننده بوده ولی کشنده نیست. برای محافظت لباس ها، منسوجات پشمی و نخی، پوست و خز و ... مبارزه شیمیایی Acrylonitrile مایعی است که در مجاورت هوا تبدیل به گاز می شود. بوی شبیه خردل، قابلیت اشتعال و انفجار دارد. اغلب همرا با تتراکلرید کربن به کار می رود. برای انسان بسیار کشنده است. علیه بید سیب زمینی، موریانه ها، آفات توتون و خشکبار سولفور دو کربن CS2 مایع زرد رنگ، بوی مطبوع، اشتعال شدید علیه شپشه ها و لمبه گندم سموم غیر گازی: برای انبارهای خالی، گونی ها و جعبه ها کنترل بیولوژیک Bacillus thurengiensis Xylocoris glactinus (Hem.: Anthocoridae) Xylocoris flavipes (Hem.:Anthocoridae) Lyctocoris compestris (Hem.: ) Scenopinus fenestralis (Dip.: Scenopinidae) : Window flies کنترل بیولوژیک گونه هایی از خانواده های Ichneumonidae, Braconidae, Bethylidae & Encyrtidae Anizopteromalus calandre: علیه لارو شپشه های غلات Bracon hebetor:(Braconidae) علیه لارو پروانه های انباری Venturia canescens:(Ichneumonidae) پارازیت داخلی لارو پروانه های انباری Curculionidae • Sitophilus granarius • 4-3 میلیمتر؛به رنگ قهوه ای براق؛ پرونوتوم دارای نقاط فرورفته بیضی شکل؛ Strie خیلی ریز و Interstrie صاف ،قادر به پرواز نیست وسوراخ خروجی حشره کامل از دانه نامنظم و بزرگ • Sitophilus oryzae • 5-3 میلیمتر؛به رنگ قهوه ای تیره؛ پرونوتوم دارای نقاط فرورفته گرد؛ Strie درشت و درشت و Interstrie دارای نقاط بسیار ریز؛ روی هر بالپوش دو لکه قهوهای روشن ؛ قادر به پرواز است وسوراخ خروجی حشره کامل از دانه منظم و گرد. سرخرطومی ها • سرخرطومی ها یکی از خطرناکترین آفات غلات محسوب می شوند.بیشترین خسارت مربوط به لاروهاست ضمن اینکه حشرات کامل نیز در طول زندگی خود، به طور منظم از دانه ها تغذیه می کنند. هم لارو و هم حشره کامل جزء آفات اولیه و درون خوار (Internal feeders) هستند. • به تمام غلات مانند گندم ، جو، چاودار، برنج، ذرت و ارزن و بقولات خسارت می زنند. • ماده برای تخمریزی با ایجاد حفره روی دانه های سالم، در هر حفره یک (جمعا حدود 200) تخم می گذارد و روی آنرا می پوشاند(Egg plug) • سیکل زندگی تماما در داخل دانه به مدت 5-4 ماه. – شپشه گندم 5-3 نسل در سال – شپشه برنج تا 8 نسل در سال 2 گونه: Sitophilus granarius Sitophilus oryzae   Family Trogossitidae Tenebroides mauritanicus : Cadelle سوسک • 9-8 میلیمتر به رنگ سیاه براق و یا قهوهای مایل به سیاه • دارای Collar ؛پرونوتوم در قاعده باریک و در جلو پهن؛ دو گوشه جلویی دارای دندانه • بالپوشها دارای Strie، ساق پا ها در انتها دارای دو خار بزرگ • لارو کشیده و کرم رنگ، هر کدام از حلقه های قفسه سینه دارای دو خال سیاهرنگ ؛ دارای Urogomphe • حشره کامل و لارو از دانه های شکسته غلات، خشکبار( بادام، گردو و...)، آرد، سبوس، نان و بیسکویت تغذیه می کنند. • زمستانگذرانی: حشره کامل؛ تخمریزی دسته ای (60-10) به تعداد 1000 تخم؛ دوره لاروی 3 ماه؛ شفیرگی 2 هفته؛ طول عمر حشره کامل : یک سال؛ دو نسل در سال دارد.   Family Anobiidae Stegobium paniceum - (Drugstore or Biscuit Beetle) سوسک نان 3-2 میلیمتر؛ برنگ قهوه ای روشن؛ سر از بالا قابل مشاهده نیست. دارای Stire ؛ شاخک 11 بندی و ماسو 3 بند Family Anobiidae Stegobium paniceum - (Drugstore or Biscuit Beetle) لارو خمیده به طول 5 میلیمتر، به رنگ سفید مایل به زرد و پوشیده از موهای طلایی حشره کامل معمولا تغذیه نمی کند ولی لارو پلی فاژ(ترین در دنیا) بوده واز چوب، کاغذ، غلات، بقولات، نان، آرد، میوه های خشک، کلکسیو.نهای گیاهی و در مواردی حتی از ورقه های قلع وسرب نیز تغذیه می کنند!! • در مناطق سردسیر 1 نسل در سال و در گرمسیر 4-3 نسل در سال راستی دوستان به این سوسک سوسک داروخانه هم میگن.   Family Anobiidae Lasioderma serricorne - Cigarette beetle بدن کوچک وکروی 3-2 میلیمتر، بالپوش ها صاف و فاقد Strie ، شاخک 11 بندی و اره ای • لارو سفید مایل به زرد، با پاهای سینه ای ، سر تیره سوسک توتون عکس این آفت رو تو مطالب قبلی میتونین پیدا کنید. • لارو و حشره کامل از مواد گیاهی و حیوانی (بسیار پلی فاژ) تغذیه می کنند • مهمترین خسارت آن مربوط به برگهای خشک توتون و سیگار به ویژه سیگارهای مرغوب و درجه یک می باشد!! • به نور جذب شده و می توان با تله نوری تعداد زیادی از آنها را گرفت!! • سردسیر: 3 نسل ، گرمسیر تا 6 نسل در سال!!   سوسک ساعت مرگXestobium rufovillosum:smoke: • 7-5 میلیمتر، کناره ها و وسط پرونوتوم دارای شیارهای طولی ناودان مانند • حشرات کامل در اوایل بهار ظاهر می شوند . در هنگام جفتگیری صدا تولید می کنند. تخمریزی روی چوبهای آلوده ( هر ماده 60 تخم) • دوره جنینی 2-1 هفته؛ دروه لاروی بسیار طولانی 2 ساله ( گاهی 4-3 وحتی تا 10 سال)،لاروها چوبخوار بوده از الوارها؛ چوبهای خشک، مصالح ساختمانی چوبی، مبل و... به ویژه مواد ساخته شده از چوب بلوط و شاه بلوط را ترجیح می دهند. • شفیرگی در زیر پوست و نزدیک لایه های بیرونی به مدت چند هفته ؛ طول عمر حشره بالغ 3-2 هفته. سوسک مبلAnobium punctatum • شبیه سوسک ساعت مرگ • 5- 5/2 میلیمتر، بدون شیار طولی روی پرونوتوم، صدا تولید نمی کنند. • لاروها چوب بید وتبریزی را ترجیح می دهند!! در بهار دیر تر ظاهر می شوند • در مناطق گرمسیری دوره لاروی کوتاه بوده و 2 نسل در سال دارند. سوسک ساعت مرگ و سوسک مبل خیلی شبیه همن.باید تو تشخیص دقت بشه!     منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )