قیاق(ذرت خوشه ای)
قیاق(ذرت خوشه ای) Sorghum halapense Johnson grass گیاهی است علفی چندساله از خانواده Poaceae که توسط بذر و ساقه های خزنده قابل تکثیر است.این گیاه ساقه زیرزمینی یا ریزوم قوی و قطوری دارد،ساقه های هوایی ان ماشوره ای و مانند بسیاری از گندمیان میانخالی است.ارتفاع این گیاه به 50تا150سانتی متر میرسد. برگ قیاق باریک و بلند است و طول ان گاهی به 100سانتی متر میرسد در حالی که عرض ان از دو سانتی متر تجاوز نمی کند.گل اذین این گیاه خوشه ای باز و مخروطی شکل است،سنبله های ان اویزان وبه رنگ سبز یا قرمز متمایل به ارغوانی است. بلندی گل اذین از15سانتی متر تا50سانتی متر متغیر است. قیاق سنبلچه های مضاعف دارد،یکی از انها بی پایه و تخم مرغی شکل است و نیم سانتی متر طول دارد،گلهایش هرمافرودیت و گلومهایش مقعر و بدون نوک و ریشک بوده که با موهای نرمی پوشیده شده است.گلوم تحتانی به ریشک مفصلی و تابیده ای که طول ان از10تا15میلی متر تجاوز نمی کند منتهی میشود.انتهای دو طرف گلوم تحتانی دندانه دار است. گلهای این نوع سنبلچه سه پرچم و یک تخمدان با خامه ای دراز و پر مانند دارد.سنبلچه دیگر باریک، پایه دار، و با مفصلی به ساقه گل دهنده متصل است، طول ان از5تا7میلی متر تجاوز نمی کند و گلومهایش مقعر و فاقد ریشک و گلهای آن نر و گاهی خنثی است که فقط از یک گلومل تشکیل یافته است. دانه قیاق نسبتا درشت، شفاف، نوک تیز و تخم مرغی شکل است. رنگ دانه عنابی تند و مایل به سیاه است که قطر ان نزدیک 2تا3میلیمتر و طولش به 4تا 5میلیمتر میرسد. قیاق با آنکه به عنوان گیاه علوفه ای شناخته می شود مزاحمت زیادی نیز در مزارع ایجاد می کند و باعث آلوده ساختن محصول می گردد.این گیاه بیشتر علف هرز مزارع آبی به شمار می آید.ریشه های دائمی ان سطحی و نمو انها بدین ترتیب است که در نزدیکی سطح خاک به جلو می خزد و سپس یک قسمت از ان به سطح خاک نزدیک شده تولید ساقه می کند،در این موقع از زیر محل نمو ساقه ریشه هایی خارج می شود که به عمق زمین فرو می رود.عمل وجین چندان تاثیری در دفع این گیاه ندارد،عملیاتکشاورزی باعث پخش ریزوم و انتشار ان در سطح مزرعه می شود. قیاق علف هرزی است قوی که علاوه بر مزارع در کنار جاده ها و آبروها می روید و مورد چرای دام قرار می گیرد.این گیاه مانند سایر انواع سورگوم در بعضی شرایط به علت تراکم هیدروسیانیک اسید در برگهایش سمی است.در عین حال به دلیل قدرت تولیدی زیاد،دارا بودن ارزش غذایی مناسب،و دوام کافی ،ارزش علوفه ای خاصی دارد.در آسیا و منطقه مدیترانه، قیاق تنها جنس گونه سورگوم است که به وفور یآفت می شود. روشهای کنترل: برای دفع قیاق باید سموم نفوذی مثل روغن مصرف شود تا ریشه های زیرزمینی از فعالیت باز بمانند. از سموم پولی بورکلریت، TCA،بروماسیل،وDMSA نیز می توان استفاده کرد.می توان با علفکش دالاپون به نسبت 5تا8کیلوگرم در هکتار یا رانداپ به نسبت10لیتر در هکتار،به هنگام گل دادن یا قبل از گلدهی در دفعات متوالی با این گیاه مبارزه کرد.                   منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )