آفات و بیماری های پسته
آفات و بیماری های پسته 1- پسیل پستهpistaciae (Hom.: Aphalaridae)Aganoscena(شیره خشک) :)مرفولوژی: اندازه بدن شکل زمستانه 1/2 میلیمتر برای ماده‏ها و 9/1 میلیمتر برای نر و به رنگ خاکستری یا قهوه‏ای، دارای شمار زیادی لکه و نقاط رنگی روی سر، سینه و شکم می‏باشد. شکل تابستانه به طول 7/1 میلیمتر در ماده و 5/1 میلیمتر در نر و به رنگ کرم تا نارنجی کم رنگ است. پوره‏ها زرد مایل به نارنجی و دارای لکه‏های تیره می‏باشند. بیولوژی: حشرات كامل زمستان گذران پسيل از اوايل فروردين ماه روي درختان مستقر مي‌شوند. اينحشرات نسبت به حشرات كامل تابستانه قدرت پرواز بيشتري داشته، آلودگي گسترده‌تري درباغها ايجاد مي‌كنند. پس از جفت‌گيري به محض باز شدن جوانه‌هاي خوشه و برگ روي آنهاتخمريزي مي‌نمايند. تخم‌ها به تعداد 50 تا 60 عدد، به صورت انفرادي يا دسته‌اي و بهاشكل مختلف مانند نيم دايره، مارپيچ و غيره در سطح برگ و بيشتر نزديك به رگبرگهاگذاشته مي‌شوند.تخم‌ها معمولاً 5 تا 10 روز بعد تفريخ مي‌شوند. پوره‌ها از اوايل ارديبهشت شروع به فعاليت و تغذيه مي‌كنند. طول دوره پورگي معمولاً 20 روز بوده و حشرات كامل نسل اولاز اواخر دهه دوم ارديبهشت ماه به تعداد زياد در باغ ظاهر مي‌شوند. ارقام مختلفپسته نسبت به آلودگي پسيل پسته حساسيت متفاوت دارند. به طور كلي هر چه برگ درختاننازك‌تر، لطيف‌تر، پهن‌تر و بزرگتر باشد گرايش بيشتري براي جذب حشرات كامل پسيل وتخمريزي ايجاد مي‌كند. پوره‌هاي نسل دوم از اوايل خرداد تا اواخر دهه دوم خرداد فعاليت و تغذيهمي‌كنند. تحمل درختان در اين زمان نسبت به ساير نسلها در برابر خسارت پوره كمتراست. زيرا رشد رويشي درختان پايان يافته و ميوه شروع به مغز رفتن كرده و جوانه‌هاظاهراً شكل كامل يافته‌اند. در نتيجه خسارت آفت باعث پوكي و ريزش برگ و جوانهمي‌شود. پوره‌هاي پسيل با فرو بردن خرطوم در سطح برگها از شيره گياهي تغذيه مي‌كنند. موادپروتئيني شيره گياهي را جذب نموده و مواد قندي را به صورت شيره دفع مي‌نمايند. اينمواد قندي در مجاورت هوا خشك شده و به آن شكرك گويند. اين مواد چسبنده باعث جذب گردو خاك شده و شاخه و برگهاي درختان را بدمنظره مي‌نمايد. از دست رفتن شيره گياهيباعث ضعف عمومي درختان پسته و ريزش برگها، جوانه‌ها، دانه كوچك و افزايش درصد پوکی و دهان بستگي ميوه مي‌شود. خسارت پوره‌هاي پسيل پسته روي درختان در دو زمانبيشتر از ساير مواقع سال است. يكي در خرداد ماه كه باعث ريزش برگها، خوشه‌ها،جوانه‌ها و افزايش ميزان پوکی و ديگري در مردادماه كه باعث افزايش مقدار دهان بستگي مي‌گردد. در صورتيكه جمعيت آفت پسيل حالت طغياني پديدا كند شديداًتداخل نسل يافته و نمي‌توان تاريخ مشخص براي مراحل زندگي و نسلها اعلام نمود. درشرايط معمولي در نيمه اول هر ماه مرحله پورگي و نيمه دوم هر ماه حشرات كامل درباغها وجود دارند. از نيمه دوم شهريور ماه به تدريج حشرات كامل زمستان گذران درميان جمعيت آفت ظاهر مي‌شود. اين حشرات در شكاف درختان، زير پوستكها، لابه‌لايكلوخه‌ها، شكاف ديوارها و ساختمانهاي قديمي اطراف باغها زمستان گذراني مي‌كنند. اينآفت در سال 5 تا 6 نسل ايجاد مي‌كند. مبارزه: - مبارزه بیولوژیک با استفاده از دشمنان طبیعی 1- پارازیتوئیدها: زنبور Psyllaephagus pistaciae Ferriere (Hym.: Encyrtidae) 2- شکارگرها: *کفشدوزک ها: ، *بالتوری‏ها: بالتوری سبز Chrysoperla carnea (200 تا 250 تخم در قالب 10 کریزو کارت برای هر درخت در 5 نوبت) *کنه‏های شکارگر: Abrolophus sp.،Anysitis baccarum،Paraseiulus porosus،Phytoseius corniger - استفاده از كارتهاي چسبنده زرد رنگ 2- پسيل پيچنده برگ پسته( Aganoscena viridis (Hom.: Psyllidae مرفولوژی: حشره کامل درشت تر از پسیل پسته بوده و به رنگ سبز روشن است سطح پشتی بدن پوره‏ها از ورقه مومی نسبتاً ضخیمی پوشیده شده است. بیولوژی: زمستان را به صورت تخم روي سرشاخه‌ها مي‌گذارند و فقط يك نسل در سال دارد. پوره‌هاي اين پسيل در سطح زيرين برگها جمع مي‌شوند و با تغذيه از شيره گياهي لبه برگها را به سمت پايين مي‌پيچانند. مبارزه: سمپاشی با سموم نفوذی یا سیستمیک در صورت خسارت اقتصادی سن سبز یکدست پسته (Acrosternum spp. (Hem.: Pentatomidae مرفولوژی: حشرات كامل به رنگ سبز يكدست و فاقد لكه سفيد در انتهاي سپرچه مي‌باشند. دارای دو گونه است که از لحاظ بیولوژی و خسارت مانند هم هستند. گونه Acrosternum hegeeri گونه غالب بوده که خرطوم آن بلند و از پیش ران پای سوم می‏گذرد. در گونه Acrosternum millieirخرطوم کوتاهتر و به پیش ران پای سوم نمی‏رسد. بیولوژی: این گونه‏ها دارای 5- 3 نسل در سال هستند. زمستان گذراني به صورت حشرات كامل به رنگ قرمز آجري يا مسي رنگ و در زير پوستك تنهدرختان مي‌باشد. داراي 3 تا 5 سن پورگي مي‌باشد. اين حشرهاز مرحله تشكيل ميوه تا رسيدن و برداشت محصول در باغ‌هاي پسته مشاهده مي‌شود. این آفت باعث انتقال بیماری ماسو می‏شود و همچنین در محل شکاف پوسته چوبی لکه‏هایی ایجاد شده و طعم آن تلخ می‏گردد. سن هاي سبز با لكه سفيد در انتهاي سپرچه(Brachynema spp. (Hem.: Pentatomidae مرفولوژی: حشره كامل به رنگ سبز و داراي لكه سفيد در انتهاي سپرچه است. شیار سوراخ های تولید بو دارای برآمدگی کوچکی می‏باشد. داراي دو گونه به نامهاي.B. signatumوB. germari در مناطق پسته كاري ايران مي باشد. بیولوژی: زمستان گذراني بصورت حشرات كامل در حال دياپوز به رنگ قهوه اي تا قهوه اي كمرنگ در مناطق كوهستاني و زير انواع بوته‏هاي وحشي نظير درمنه، اسپند سپري مي‏گردد. اين حشرات در اواسط فروردين از مكانهاي زمستان‏گذران خارج شده و بر روي ميز بان‏هاي تازه روئيده به ويژه بوته‏هاي اسپند تغذيه و سپس به صورت دسته‏اي تخمريزي مي‏نمايند. در صورت نامساعد شدن شرايط طبيعي (حدوداً از اواخر خرداد)، و خشك شدن و خشبي شدن ميزبان‏هاي وحشي و بالا رفتن جمعيت، سن ها به سمت باغ‏هاي پسته هجوم مي‏آورند. اين حشرات از اواخر شهريور همزمان با رسيدن كامل ميوه پسته و برداشت محصول بتدريج به سمت مناطق زمستان گذران در مناطق كوهستاني مهاجرت مي‏نمايد. سن قرمز پسته(Lygaeus pandurus (Hem: Lygaeidae مرفولوژی: طول بدن حشره کامل 15- 13 میلیمتر و عرض آن 5 میلیمتر است. حشرات كامل به رنگ قرمز و داراي نوارهاي سياه در بين نواحي قرمز می‏باشد. رنگ بدن در سطح شکمی سیاه و دارای سه لکه قرمز در کنار پا می‏باشد. بیولوژی: داراي 3 تا 5 نسل در سال مي‏باشد. زمستان‏گذراني بصورت حشرات كامل در حال دياپوز در پناهگاههاي مختلف نظير زير پوستك تنه درختان گز، سنجد، انگور و غيره در اطراف باغهاي پسته سپري مي‏گردد. حشرات كامل در اوايل ارديبهشت به سمت باغهاي پسته هجوم آورده و تا سخت شدن پوست استخواني قادر به تغذيه از ميوه پسته مي‏باشند. گونه L. equestrisi از اين خانواده با اندازه كوچكتر نسبت به سن قرمز L. panderus نيز باجمعيت نسبتاً كم در باغهاي پسته مشاهده مي‏شود. مبارزه با سن های پسته: - حمايت از دشمنان طبيعي به ويژه زنبورهاي انگل تخم سن‌ها از خانواده(Scelionidae) با كاهش تعداد دفعات سم‌پاشي و عدم سم‌پاشي‌هاي بي‌رويه - اجتناب از كندن و از بين بردن ميزبان‌هاي وحشي در مناطق كوهستاني و دشت‌هاي اطرافباغ‌هاي پسته - اجتناب از كندن و از بين بردن علف‌هاي هرز ميزبان اطراف و داخل باغ‌هاي پسته درزمانيكه سن‌ها به سمت باغ‌هاي پسته هجوم آورده‌اند زيرا در اين مرحله كندن علف‌هايهرز سبب انتقال سن‌ها بر روي خوشه‌ها شده و خسارت شديدتر مي‌گردد. - از بين بردن علف‌هاي هرز در اوايل فصل قبل از هجوم سن‌ها به سمت باغهاي پسته و دراواخر فصل پس از برداشت محصول جهت از بين بردن كانونهاي زمستان گذران آفت باشخم‌هاي بهاره و پاييزه. - سمپاشی با سموم حشره‌كشهاي اندوسولفان (تيودان) به نسبت 5/2 تا 3 در هزار يا فنتيون (لبايسيد) بهنسبت 1 تا 5/1 در هزار و يا فنيتروتيون (سوميتيون) به نسبت 5/1 تا 2 در هزار - شته چین دار برگ پسته Forda hirsuta Hom.: Pemphigidae مرفولوژی: شاخک در افراد بالدار 6- 5 بندی و ریناریای ثانویه بیضی شکل است. شته‏ها به رنگ کرم مایل به قرمز با ماده مومی که خود حشره ترشح می‏کند پوشیده شده‏اند. گونه‏های F.marginata و F.kaussari، شته گال اسفنجی Slavum mordvilovi، گونه هایی از جنسGeoicaو جنسAsiphonellaهم بر روی پسته تغذیه می‏کنند. بیولوژی: اهمیت شته ها در باغ‏های پسته از نظر تغذیه از شیره گیاهی و انتقال بیماری‏ها می باشد. این شته اوائل فصل در هوای خنک حمله نموده و در لبه برگ گالی قرمز و بیضی شکل ایجاد می‏کند.در اثر تغذیه گال‏ها به صورت چین خوردگی ضخیم شده در حاشیه برگ پسته ایجاد می‏شود. مبارزه: شته های پسته نیاز به مبارزه نداشته و مبارزه با سایر آفات آن ها را نیز کنترل می‏کند. همچنین این آفات دارای دشمنان طبیعی متعددی می‏باشند. - سپردار واوی پسته (Lepidosaphes pistaciae (Hom.: Diaspididae مرفولوژی: حشره ماده بیضی شکل با انتهای پهن و تقریباً گلابی شکل به رنگ زرد شکری و سر و شکم متمایل به نارنجی است. پوره سن یک زرد رنگ و دارای یک جفت شاخک 5 بندی و 3 جفت پای سینه‏ای می‏باشد. در پوره سن دوم این ضمائم وجود ندارد. سپر حشره ماده طویل و به رنگ قهوه‏ای روشن است. بیولوژی: این آفت دو نسل در سال داردو زمستان‏گذرانی به صورت تخم زیر سپر حشرات ماده و یا ماده بالغ و به ندرت پوره سن دو در زیر سپر می‏باشد. تخمৱها در بهار تفریخ شده و پوره‏ها بر روی شاخه و برگ و میوه پراکنده می‏شوند. این آفت با مکیدن شیره گیاهی سبب کاهش بیش از 50 درصد تولید، رنگ پریدگی برگ‏ها، پوک شدن دانه‏ها و خشکیدن سرشاخه می‏شود. مبارزه: - دارای دشمنان طبیعی از خانواده Coccinellidae و Cybocephalidae و پارازیتوئید هایی مانند خانواده Aphelinidae و Encyrtidae - سمپاشی با سمومی نظیر دیازینون به نسبت 5/1 در هزار یا اتیون به نسبت 2 در هزار همراه با روغن ولک اندازه بدن شکل زمستانه 1/2 میلیمتر برای ماده‏ها و 9/1 میلیمتر برای نر و به رنگ خاکستری یا قهوه‏ای، دارای شمار زیادی لکه و نقاط رنگی روی سر، سینه و شکم می‏باشد. شکل تابستانه به طول 7/1 میلیمتر در ماده و 5/1 میلیمتر در نر و به رنگ کرم تا نارنجی کم رنگ است. پوره‏ها زرد مایل به نارنجی و دارای لکه‏های تیره می‏باشند. بیولوژی: حشرات كامل زمستان گذران پسيل از اوايل فروردين ماه روي درختان مستقر مي‌شوند. اينحشرات نسبت به حشرات كامل تابستانه قدرت پرواز بيشتري داشته، آلودگي گسترده‌تري درباغها ايجاد مي‌كنند. پس از جفت‌گيري به محض باز شدن جوانه‌هاي خوشه و برگ روي آنهاتخمريزي مي‌نمايند. تخم‌ها به تعداد 50 تا 60 عدد، به صورت انفرادي يا دسته‌اي و بهاشكل مختلف مانند نيم دايره، مارپيچ و غيره در سطح برگ و بيشتر نزديك به رگبرگهاگذاشته مي‌شوند.تخم‌ها معمولاً 5 تا 10 روز بعد تفريخ مي‌شوند. پوره‌ها از اوايل ارديبهشت شروع به فعاليت و تغذيه مي‌كنند. طول دوره پورگي معمولاً 20 روز بوده و حشرات كامل نسل اولاز اواخر دهه دوم ارديبهشت ماه به تعداد زياد در باغ ظاهر مي‌شوند. ارقام مختلفپسته نسبت به آلودگي پسيل پسته حساسيت متفاوت دارند. به طور كلي هر چه برگ درختاننازك‌تر، لطيف‌تر، پهن‌تر و بزرگتر باشد گرايش بيشتري براي جذب حشرات كامل پسيل وتخمريزي ايجاد مي‌كند. پوره‌هاي نسل دوم از اوايل خرداد تا اواخر دهه دوم خرداد فعاليت و تغذيهمي‌كنند. تحمل درختان در اين زمان نسبت به ساير نسلها در برابر خسارت پوره كمتراست. زيرا رشد رويشي درختان پايان يافته و ميوه شروع به مغز رفتن كرده و جوانه‌هاظاهراً شكل كامل يافته‌اند. در نتيجه خسارت آفت باعث پوكي و ريزش برگ و جوانهمي‌شود. پوره‌هاي پسيل با فرو بردن خرطوم در سطح برگها از شيره گياهي تغذيه مي‌كنند. موادپروتئيني شيره گياهي را جذب نموده و مواد قندي را به صورت شيره دفع مي‌نمايند. اينمواد قندي در مجاورت هوا خشك شده و به آن شكرك گويند. اين مواد چسبنده باعث جذب گردو خاك شده و شاخه و برگهاي درختان را بدمنظره مي‌نمايد. از دست رفتن شيره گياهيباعث ضعف عمومي درختان پسته و ريزش برگها، جوانه‌ها، دانه كوچك و افزايش درصد پوکی و دهان بستگي ميوه مي‌شود. خسارت پوره‌هاي پسيل پسته روي درختان در دو زمانبيشتر از ساير مواقع سال است. يكي در خرداد ماه كه باعث ريزش برگها، خوشه‌ها،جوانه‌ها و افزايش ميزان پوکی و ديگري در مردادماه كه باعث افزايش مقدار دهان بستگي مي‌گردد. در صورتيكه جمعيت آفت پسيل حالت طغياني پديدا كند شديداًتداخل نسل يافته و نمي‌توان تاريخ مشخص براي مراحل زندگي و نسلها اعلام نمود. درشرايط معمولي در نيمه اول هر ماه مرحله پورگي و نيمه دوم هر ماه حشرات كامل درباغها وجود دارند. از نيمه دوم شهريور ماه به تدريج حشرات كامل زمستان گذران درميان جمعيت آفت ظاهر مي‌شود. اين حشرات در شكاف درختان، زير پوستكها، لابه‌لايكلوخه‌ها، شكاف ديوارها و ساختمانهاي قديمي اطراف باغها زمستان گذراني مي‌كنند. اينآفت در سال 5 تا 6 نسل ايجاد مي‌كند. :)                   منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )