شته مومي يا شته خوني سيب
Wooly aphid
Eriosoma lanigerum
(Hom.: Eriosomatidae)
ريشه واژه خانواده Eroisomatidae در لاتين به معناي بدن پشمالو مي‌باشد. اين آفت در اكثر نقاط جهان كه سيب كاشت مي‌شود شيوع دارد غير از سيب به انواع گلابي اهلي و وحشي، به، زالزالك و نيز نارون آمريكايي با نام Ulmus americana (ميزبان اول) حمله مي‌كند.
اين آفت به صورت توده هاي سفيد رنگ در ماههاي مهر و تابستان روي سرشاخه‌ها و تنه درختان دانه‌دار به خصوص در اطراف زخم‌هاي حاصله از هرس شاخه‌ها ديده مي‌شود. اين آفت به ريشه و طوقه دررختان نيز حمله مي‌كند. در روي ريشه وطوقه خسارت اين آفت با ايجاد برآمدگي و گالهاي مخصوص همراه است. اين برآمدگي و گالها روي سرشاخه‌ها هم ديده مي‌شود. ارقام بومي كشور حساسيت فراواني به اين شته دارند. در حاليكه برخي ارقام خارجي مانند زرد و قرمز لبنان كمتر مورد حمله واقع مي‌شوند.
زيست‌شناسي
اين شته اگرچه دو ميزبانه است ولي در مناطقي كه ميزبان اول يافت نشود (مانند كشور ایران) در تمام مدت سال روي ميزبان دوم (درختان دانه‌دار) زندگي مي‌كند و مراحل جنسي و تخم در اين شرايط ديده نمي‌شود. در شرايط عادي كه هر دو ميزبانه وجود داشته باشد مانند همه شته‌هاي دوميزبانه، مرحله‌اي از سيكل زندگي خود را روي درختان ميوه دانه‌دار و مراحلي را نيز ري درختان نارون (افراد جنسي نر و ماده تخم، ماده موسس،ماده فونداتريژن) سپري مي‌كند.
اين شته ناقل بيماري قارچي شاتكر چند ساله روي درختان سيب مي‌باشد. زمستان گذراني در مرحله پورگي سپري مي‌شود. محل زمستان گذراني در شكاف‌هاي موجود روي تنه و شاخه‌هاي سنين مختلف و حتي شاخه‌هاي همان سال و طوقه و ريشه‌هاي ضخيم و اصلي مجاور تنه و نزديك سطح خاك مي‌باشد.
کنتـــــــرل:
1ـ مبارزه بيولوژيك
الف‌ـ زنبور Aphelimus mali (Aphelinidae) از پارازيتوئيدهاي اختصاصي شته مومي سيب مي‌باشد.
ب‌ـ لارو و حشره‌كش كفشدوزك‌هاي
Coccinella septampunotata
Exochomus spp
Chilocorus spp
ج‌ـ لاروهاي مگس‌هاي سيرفيد و لاروهاي كريزوپا
د‌ـ لاروهاي پشه‌هاي Cecidomyiidae
د‌ـ سن‌هاي شكاري از خانواده Anthoeoridae ,Nabidae
2ـ مبارزه زراعي
شته مومي سيب چون مكان‌هاي سايه‌دار را ترجيح مي‌دهد لذا در باغات سيب از كاشت پرپشت درختان بايستي اجتناب كرده و به هرس آنها دقت لازم مبذول داشت همواره جريان هوا و نفوذ اشعه‌هاي خورشيدي را به داخل درختان امكان‌پذير ساخت. چون شته‌ها اكثراً در داخل زخم‌هاي درختان و يا در محل‌هاي بريده و هرس شده آنها مستقر مي‌شوند لذا اين قسمت‌ها نبايد به حال خو رها شوند. همچني شاخه‌هاي گال‌دار و يا سرشاخه‌هاي مورد هجوم بايستي به طور مرتب قطع شده و نابود گردند.
3ـ كاشت واريته‌هاي مقاوم
تحقيقات ايستگاه East-Malling نشان مي‌دهد كه واريته‌هاي Northern spy و Winter majetin تقريباً مورد هجوم شته مومي واقع نمي‌شوند.
کنترل شیمیایی:
1. تیومتون(اکاتین) EC60% و 1در هزار
2. اکسی دیمتون متیل EC25% و 1 درهزار
3. پیریمیکارب(پریمور) Df50% و 5/. درهزار
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )