آقطی سیاه
کلیات گیاهشناسی
آقطی سیاه که در همدان انگور کولی نامیده می‌شود از زمانهای قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می‌کرده‌اند. آقطی سیاه که خمان کبیر نیز نامیده می‌شود درختچه‌ای است که ارتفاع آن در نواحی مساعد به 10 متر می‌رسد. این درختچه معمولا در کنار جاده‌ها و حاشیه جنگلها و در نواحی مرطوب و سایه می‌روید. برگهای آن سبز رنگ ، بیضوی ، دندانه‌دار و مرکب از 7 - 5 برگچه می‌باشد. اگر برگها شکسته و مالش داده شود بوی بدی از آن متصاعد می‌شود. گلهای آن سفید و خوشه‌ای است که در اواخر بهار ظاهر می‌شود. میوه آقطی سیاه گوشتی ، ریز مانند انگور و به رنگ آبی سیر می‌باشد. قسمت مورد استفاده این درختچه گل ، برگ و پوست داخلی ساقه آن است. آقطی سیاه در ایران در نواحی آذربایجان و همدان می‌روید
...........
آقطی سیاه Elderberry
نام علمی Sambucus nigra
ترکیبات شیمیایی
پوست این درختچه و برگ آن دارای موادی مانند ساوبوسین Sambucine ، سامبو نیگرین Sambunigerine ، کولین ، سیکوتین Cicutine و مقدر کمی نیترات پتاسیم می‌باشد. در گلهای آن الدرین Elderine و مقدر کمی اسانس وجود دارد. میوه آقطی سیاه دارای کریزان تمین Chrysanthemin ، مواد قندی ، اسانس ، صمغ ، اسید والریانیک و اسید استیک می‌باشد.
خواص داروئی
آقطی سیاه از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است. پوست ثانوی ساقه و ریشه آن از نظر طبی موثرترین قسمتهای این گیاه است.
*
در درمان رماتیسم و درد مفاصل موثر است.
*
ادرارآور است.
*
ملین و ضد یبوست می‌باشد و بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و کسانی است که انقباضات روده بزرگ در آنها ضعیف شده است.
*
دم کرده برگهای خشک شده آن در رفع اسهال موثر است.
*
برای برطرف کردن درد و التیام بواسیر ، برگهای تازه این گیاه را له کرده و یا اینکه از آن پماد تهیه کنید و روی بواسیر دردناک بگذارید.
*
برای از بین بردن خارش بدن ، پوست ساقه آن را در روغن بجوشانید و سپس آن را صاف کرده و بگذارید سرد شود. این روغن را روی قسمتهایی که خارش درد بزنید.
*
برای جوش‌خوردن استخوان و مداوای شکستگی استخوان ، از دم کرده ریشه این درختچه استفاده کنید.
*
دم کرده گلهای خشک شده آقطی سیاه درمان کننده گریپ ، سرماخوردگی ، بیماریهای دستگاه تنفسی و نقرس می‌باشد.
*
جوشانده گلهای خشک شده این گیاه برای معالجه برونشیت و ذات‌الجنب مفید است.
*
بخور گلهای آقطی سیاه برای درمان بیماری سل مفید است.
*
بیماریهای کلیه و مجاری ادرار را درمان می‌کند.
*
سنگ کلیه را خارج می‌سازد.
*
شیر مادران شیرده را زیاد می‌کند.
*
در درمان بیماری صرع مفید است.
*
جوشانده گلهای خشک شده آقطی سیاه را به صورت کمپرس روی زخمهای اگزما بگذارید اثر مطلوب خواهد داشت.
*
جوشانده گلهای آقطی سیاه را روی سوختگیها بگذارید و کمپرس کنید.
*
جوشانده برک این درخت آفت درختان و سبزیجات را از بین می‌برد.
*
اگر پوست حساس دارید برای شستن صورت یا پاک کردن آرایش از دم کرده آقطی سیاه استفاده کنید.
*
برای شادابی پوست صورت از بین بردن لکه‌ها و کک و مک می‌توان از ماسک زیر استفاده کرد. گلهای خشک شده آقطی سیاه را دم کنید و مقداری پودر باقلای خشک را در ظرفی بریزید سپس دم کرده آقطی سیاه را روی آن ریخته و خمیری تهیه کنید. این خمیر را به صورت ماسک روی صورت بگذارید و پس از یک ربع ساعت بجوشانید این ماسک را هر روزه روی پوست خود بگذارید تا صورت را جوان و شاداب کند.
طرز استفاده
*
جوشانده: مقدار 60 گرم پوست ساقه ، برگ و یا میوه این درختچه را در یک لیتر آب ریخته و بگذارید آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد. سپس آن را صاف کنید.
*
سرکه آقطی سیاه: 20 - 10 گرم برگهای خشک شده این درختچه را در یک لیتر سرکه ریخته و بگذارید تا مدت دو هفته بماند و هر روز آنرا بهم بزنید. پس از این مدت آنرا صاف کرده و در شیشه دربسته نگهداری کنید. مقدار مصرف این شراب سوپخوری و سه بار در روز است.
*
دم کرده آقطی سیاه: مقدر 100 گرم گل خشک شده این درختچه را در یک لیتر آبجوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. از این دم کرده می‌توانید برای شستشوی زخمها استفاده کنید.
*
شیره یا آب میوه: میوه‌های رسیده آقطی سیاه را فشار داده تا شیره آن خارج شود. مقدر مصرف این شیره یک قاشق چایخوری مخلوط در یک لیوان آب می‌باشد.
مضرات
استفاده زیاد از آقطی سیاه ممکن است باعث تهوع و همچنین ورم روده‌ها شود. آقطی سیاه سرد است و بنابراین افراد سرد مزاج حتما باید آن را با عسل بخورند.
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com