شپشك ريشة گندم
شپشك ريشة گندم   Porphyrophora tritici   (Hom.: Margaradidae)   معرفي آفت   آفت مذكور در مزارع ديم گندم و جو استانهاي همدان، مركزي، اردبيل، زنجان، كرمانشاه، كردستان و فارس مشاهده شده است و علاوه بر اين از ريشه دو گونه علف هرز Boissiera Sp. و Agropyrom Sp. از خانواده گرامينه نيز جمع آوري گرديده است. اين حشره بعد از تفريخ از تخم در روز ريشة گندم (محل پنجه زني) مستقر شده و با تغذيه از شيرة گياهي ميزبان، موجب ضعف بوته ها و مانع پنجه زني و رشد طبيعي آنها مي گردد. كليه بوته هاي آلوده اكثر انشعابات خود را از دست مي دهند. بوته هاي مورد حمله نسبت به بوته هاي سالم از قدرت ريويش فوق العاده كمتري برخوردار بوده و به صورت علفي در آمده و رنگ آنها نيز به تدريج به زردي مي گرايد به نحوي كه بوته هاي آلوده در مزارع به سهولت قابل تشخيص مي باشند. اغلب بوته هاي آلوده به مرحله بارورري و خوشه دهي نمي رسند و بوته هائي كه به اين مرحله مي رسند اولاً طول آنها بسيار كمتر از بوته هاي سالم بوده و ثانياً پنجه زني آنها نيز به مراتب كمتر از بوته هاي سالم مي باشد.   زيست شناسي:   زمستان را به صورت پوره هاي سن اول در زير خاك سپري كرده و در اوايل بهار با مساعد شدن شرايط آب و هواي محيط در روي ريشه از شيره گياهي تغذيه مي كند. پوره پس از گذراندن مرحله سن يكم، در مرحلة دوم پورگي به شكل حبابي به نام سيست در مي آيند. از نيمة دوم ارديبهشت ماه فعاليت تغذيه اي Cyst كاسته شده و تغيير رنگ مي دهد و در اواخر ارديبهشت ماه حشرات ماده از Cyst خارج مي شوند. خروج حشرات ماده تا دهه اول خرداد ماه ادامه دارد. بعد از طي حدود 7-5 روز حشره بدنش فشرده تر شده و بي حركت، در حالي كه تارهاي ابريشمي بلند و سفيد رنگ شبيه تار پنبه دور بدنش ترشح مي نمايد. اگر به تدريج بر انبوهي و طول اين تارها افزوده شده و بعد از 10- روز، بدون هيچگونه تغييرات ظاهري در لابه لاي تارهاي مذكور شروع به تخم ريزي مي نمايند. حشره در طبيعت تخم هاي خود را در عمق هاي 8-5 سانتي متري خاك قرار مي دهد. تعداد تخمهاي شمرده شده حداكثر تا 284 عدد و حداقل آن 24 عدد بوده است. حشره بصورت بكرزائي تخمگذاري مي كند ولي با توجه به وجود افراد نر احتمال توليد مثل دو جنسي نيز وجود دارد. حشره زمستان را به صورت پوره هاي سن اول در زير خاك سپري مي كند و با مساعد شدن شرايط اقليمي فعاليتهاي خود را در اواخر اسفند يا اوايل بهار از سر مي گيرد.   کنترل:   1. برداشت بموقع   2. شخم عمیق پس از برداشت   3. تناوب زراعی   4. آیش   5. کنترل علفهای هرز           منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )