مرتع داري
مرتع داري     نام کتاب : مرتعداري نويسنده : دکتر هاي کريمي انتشارات : دانشگاه تهران چاپ پنجم     مرتع داري الف ) لزوم توجه بيشتر به مرتع داري و تأمين علوفه و دام %5 خاک ايران را مراتع تشکيل مي دهند و اين نقاط زيستگاه هاي مهمي هم براي جانوران اصلي و هم وحشي است. متأسفانه به علت عدم کنترل اين مراتع مورد چراي مفرط و خارج از فصل دامها قرار گرفته و خسارت زيادي بدانها وارد گرديده است و بسياري از آنها در آستانه نابودي قرار دارند. بهبود و ترميم مراتع کشور مستلزم تأمين علوفه ساليانه دام به ويژه علوفه زمستانه و هم چنين تفهيم اصول صحيح استفاده از مراتع به زارعين و دامداران مي باشد. با توجه به احتياجات روز افزون کشور به فرآورده هاي دامي به ويژه گوشت و ترقي سطح زندگي و افزايش جميع کشور به ميزان ساليانه 5/2% چنانچه در انتخاب و احياي مراتع کشور بذل توجه بيشتري نشود در آينده دامپروري و دامداري دچار بحران شديدي خواهد شد. توجه به مسائل فوق علاوه بر تأمين علوفه کمک بزرگي به جلوگيري از فرسايش خاک خواهد نمود. به علاوه همزمان با احداث مراتع خسارت ناشي از باد و آب و سيلاب کاهش پيدا کرده و يا به کلي از بين مي رود.     مرتعداري علمي است که با استفاه از نباتات طبيعي جهت تعليف و چرانيدن دام همراه با جلوگيري از اثرات سوء نسبت به ساير منابع از جمله زمين و جامعه نباتي بوده و موجب حفظ و نگهداري اين جامعه مي گردد. بنابراين حفظ و حراست کلي مراتع را چه از نظر زراعي و چه از لحاظ نگهداري مرتع داري مي نامند. رشته هاي مربوط به اين علم عبارتند از : 1) اقليم شناسي ،   2) زمين شناسي   3) آگرونومي و زراعت   4) فيزلوژي حيواني   5) اکولوژي و طبقه بندي گياهي   6) دامداري   7) اقتصاد عمومي       مرتع به اراضي داير يا باير اطلاق مي شود که رستني ها در آن به حالت طبيعي رشد نموده، ميزان بارندگي آن منطقه نسبتاً کم باشد و به وسيله حيوانات اهلي و شکاري و وحشي مورد چرا واقع گردد و هيچ عاملي آنرا محدود ننمايد.     چراگاه به آن دسته از اراضي اطلاق مي شود که به صورت کلي داير و يا محصور بوده ، عمليات آبياري و کوددادن در آن صورت بپذيرد . ضمناً بايد ميزان نزولات نواحي مزبور رضايتبخش بوده، گياهان علوفه اي در اين نواحي کشت و زرع گردد.     نباتات علوفه اي به کليه رستني هايي اطلاق مي شود که خوراک احشام به حساب مي آيد و موجب زيست و دوام زندگي آنها گردد (انواع گياهان علوفه اي)     تلوزار و بوته زار عبارت است از درختان – درختچه ها و بوته هايي که دام از قسمت هاي خوش خوراک آن مي خورد . برگ درختان و پوست ميوه جات را نيز مي توان تحت اين دسته منظور نمود.     علف هرز : به نباتاتي اطلاق مي شود که در زراعت نباتات معين مي رويد در حالي که هدف اصلي کشت خالص آن نبات يا گياه معين مي باشد.     علفزار : به کليه اراضي که در آن رستنيهاي خوش خوراک يا بد خوراک مي رويد اطلاق مي شود.     مرتع کاري : احداث و احياء مراتع مصنوعي را که از طريق بذر گياهان مختلف به صورت مخلوط کاشته شود     کشتزار – چرا گاه : اراضي ايکه به طور منظم پس از هر چين مورد چرا قرار مي گيرد     چرا گاه کشت زار : اراضي ايکه با اندکي تغيير و تبديل پس از چرا برداشت مي شود     1) مراتع مصنوعي :   عبارت است از اراضي ايکه هر سال يا هر چند سال يک بار تجديد کشت شده از آن بهره برداري به عمل مي آيد. مراتع مصنوعي خود چهار حالت دارد.     1: چرا گاه : به اراضي اطلاق مي شود که تحت عوامل زراعتي کشت و کار شده محصول آن مستقيماً مورد چراي اقسام واقع گردد. 2: کشت زار : به اراضي اطلاق مي شود که تحت عوامل زراعتي کشت و کار شده، محصول آن پس از برداشت به مصرف خوراک حيوانات مي رسد 3: چراگاه – کشت زار   4: کشت زار- چراگاه     2) مراتع طبيعي :   عبارت است از اراضي که به صورت طبيعي و خودرو پوشيده از انواع گياهان علوفه اي و غير علوفه اي مي باشد.     الف) مراتع طبيعي مرغوب : اراضي سرسبزي که به صورت طبيعي پوشيده از نباتات علوفه اي و غير حبشي است و اکثراً در کناره هاي درياي خزر (بخصوص مازندران) قرار دارد. ب) مراتع طبيعي نامرغوب : اراضي که به صورت طبيعي پوشيده از نباتات علوفه اي خشبي است و اکثراً در دامنه ها و جلگه هاي خشک واقع شده است. عموماً گياهان موجود در مراتع طبيعي در نقاطي که دسترسي بدان ناحيه کمتر امکان پذير است از خانواده گندميان و يا خانواده لگومينوز(تيره نخود) هستند.     منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )