نام
علمیCrocus sativus
كليات گياه شناسي:
زعفران گياهي است پايا با ارتفاع تقريبا 30
سانتيمتر كه داراي برگهاي دراز و سبز مانند تره است . ساقه زير زميني آن از دو
پياز تشكيل میشود . اين پيازها سخت و مدور و گوشتدار و پوشیده از غشاء هاي نازك
قهوه اي رنگ مي باشد . گلهاي زعفران ارغواني ، منظم و شامل لوله اي دراز است كه به
سه گلبرگ و كاسبرگ منتهي مي شود .
زعفران خيلي مرغوب قسمت كلاله گل يعني قسمت
انتهايي خامه است و ميله خامه ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشكيل مي دهد .
برداشت زعفران بدين ترتيب است كه قسمت كلاله هر
گل را بر ميدارند و بين كاغذ قرار مي دهند تا خشك شود و سپس بسته بندي مي كنند .
استاندارد زعفران كه در فرانسه صورت گرفته است اعلام کرد كه بايد 50 عدد از الياف
زعفران بيشتر از0/277 گرم وزن داشته باشد و درصد رطوبت آن 13 درصد باشد . همچنين
هر ميليگرم آن بايد بتواند 700 سانتيمتر مكعب آب را بطور محسوس رنگي كند .
تركيبات شيميايي:
زعفران داراي مواد چرب ، املاح معدني ، موسيلاژ
و اسانس هاي فراوان مي باشد .رنگ زعفران مربوط به ماده اي بنام كروسين است كه در
آن وجود دارد پياز زعفران سمي است و مصرف يبش از حد آن براي حيوانات كشنده است .
خواص داروئي: زعفران از نظر طبقديم ايران گرم و خشك است .
مهمترين خاصيت زعفران كه از قديم الايام از آن استفاده می شده است درمان افسردگی
مي باشد . اين خاصيت مهم حتي در شعر شاعران نیز انعكاس يافته است . شاهد آن شعر
خاقاني است كه مي گويد :
گر كسي را زعفران شايد فزايد گو فزاي *** چون تو
با غم خو گرفتي زعفران كس مخور
زعفران دارای بويی قوی و طعمی تلخ مي باشد :
1)خوردن چاي زعفران باعث هضم غذا مي شود .
2)اثر مسكن درد دارد .
3)قاعده آور است .
4)باعث تحريك اعصاب مي شود .
5)زعفرانخون ساز است و گردش خون را آسان مي سازد
.
6)مصرف زعفرانخونريزي هاي بعد از زايمان را از
بين مي برد .
7)قوايجنسي را تقويت مي كند .
8)كبد را تصفيه وقوي مي سازد .
9)سرفه را رفع و اثر مفيد روي درمان برونشيت
دارد .
10)كليه و مثانه را پاك مي كند .
11)آرام بخش و خواب آور است .
12)زعفران ضد تشنج است .
13)گاز معده را برطرف مي كند .
14)ادرار آور است .
15)و اگر بالاخره مي خواهيد هميشه شاد و خندان
باشيد زعفران بخوريد .
16)فرمول قديمي زعفران براي تنظيم عادت ماهيانه
خانم ها و بازكردن قاعدگي سال هاست كه بكار مي رود و اثر بسيار مفيدي دارد .
16-1 > (تارتارات آهن و پتاسيم 0/5 گرم - گرد
زعفران 0/5 گرم - پودر دارچين 2 گرم - از اين مخلوط چهار بار در روز استفاده كنيد
.)
طرز استفاده:از زعفران مي توان به شكل هاي مختلف
استفاده كرد دم كرده زعفران يا چاي زعفران:
2گرم زعفران را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت
نيم ساعت روي آتش بسيارملايم بگذاريد تا دم بكشد .
تنطور زعفران:يك گرم زعفران را سائيده و با 10
گرم الكل سفيد 80 درجه مخلوط كزده و در شيشه ريخته و در آنرا ببنديد . اين شيشه
رادر جاي تاريكي گذاشته و هر روزه آنرا تكان دهيد پس از دو هفته آنرا صاف كرده و
از آن استفاده كنيد .
گرد زعفران:
زعفران را در فر با حرارت 25 درجه سانتيگرد خشك
كرده و سپس آسياب كنيد و از الك خيلي ريز كنيد تا گرد نرمي بدست آيد .
مضرات : چون زعفران بر روي سيستم توليد مثل اثر
دارد بنابراين زنان حامله بايد از خوردن آن احتراز كنند زيرا ممكن است باعث سقط
جنين شود . خوردن زياد زعفران براي كليه ها مضر است . اشتها را كم مي كند و ايجاد
سردرد مي كند و باعث اختلال حواس مي شود .
زعفران را بايد در شيشه هاي دربسته و دور از نور
نگهدري كرد زيرا عطر و رنگ خود را در اثر نور از دست مي دهد .:!:
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )