کاربرد هورمون سایتوکیتین در باغبانی
کاربرد سایتوکینین‌ها در باغبانی
· افزایش شاخه زایی: استفاده از این هورمون در اوایل تابستان می‌تواند باعث شاخه زایی شود.
· افزایش طول میوه‌های سیب: اگر سیبها با این هورمون از 10 روز بعد از اینکه گلها باز شدند هورمون پاشی شوند طول میوه‌های سیب درازتر خواهد شد.
· افزایش جوانه زنی بذرها :اگر بذرها یک روز در محلول سایتوکینین خیس بخورند جوانه زنی افزایش می‌یابد.
· افزایش گیاهانی مانند گل داوودی و گل میخک از طریق کشت بافت به کمک این هورمون انجام می‌گیرد.
· استفاده از هورمون سایتوکینین موجب افزایش طول عمر گلهای بریده و سبزیهای برگی در مرحله بعد از برداشت می‌شود.
· کاهش ریشه دهی : محلول پاشی با سایتوکینین بر روی برگها نسبت رشد ریشه به شاخه را کاهش می‌دهد در حالی که کاربرد آن روی ریشه این نسبت رشد را افزایش می‌دهد.
· با محلول پاشی سایتوکینین می‌توان شاخه دهی با زاویه باز را بوجود آورد.
· سرمادهی ریشه‌های درختانی که در معرض سرما قرار نگرفته‌اند : مصرف سایتوکینین می‌تواند جایگزین سرمای مورد نیاز درختانی باشد که ریشه‌هایشان در معرض سرما قرار نگرفته‌اند.
· سایتوکینین رشد اولیه تخمدان را در میوه‌ها باعث می‌شود.
· سایتوکینین‌ها در افزایش پر پشت کردن گیاهان در برابر گرما موثر هستند.
· ریزش میوه‌ها در نهالهای جابجا شده به علت کمبود سایتوکینین است.
· از سایتوکینین‌ها برای بوجود آوردن جوانه‌های اتفاقی روی شاخه‌های درختان میوه و همچنین تبدیل پیچک به خوشه در درخت انگور استفاده می‌شود.
· سایتوکینین دوره نونهالی(صغیری) را در نهالهای درختان میوه کوتاه می‌کند.
o سایتوکینین‌ها فعالیت جوانه‌های جانبی را در شاخه‌ها افزایش داده و موجب ایجاد شاخه‌های فرعی در درختان میوه شده و غالبیت جوانه انتهایی را می‌شکند و موجب کاهش رشد طولی شاخه می‌شود.
· هورمون سایتوکینین رقابت بین رشد مریستم انتهایی شاخه و رشد میوه را می‌شکند و باعث رشد بهتر میوه‌های می‌شود
· شکستن دوره خواب بذور: انواع مختلف سایتوکینین‌ها در شکستن دوره خواب تعدادی از بذرهایی که به نور هم حساس نیستند، موثر هستند.
· هورمون سایتوکینین در حرکت بخشیدن مواد غذایی موثر است بطوری که این ماده به عضوهای مانند میوه‌ها و برگها و غده‌های جوان که خود تولید کننده هورمون هستند، انتقال می‌یابد.
نقش سایتوکینین‌ها در گیاه
· هورمون سایتوکینین تقسیم سلولی را در گیاه تحریک می‌کند.
· سایتوکینین‌ها در طویل شدن سلول و بزرگ شدن آن و رشد تاثیر می‌گذارد.
· تشکیل ریشه: سایتوکینین با غلظت زیاد از تشکیل ریشه جلوگیری می‌کند و با غلظت خیلی کم به تشکیل ریشه کمک می‌کند.
· پیری و دیررسی: این هورمون پیری را در برگها به تاخیر می‌اندازد و از ریزش گلها و برگها و میوه‌ها جلوگیری می‌کند.
· پارتنوکارپی (میوه بدون دانه): این هورمون در ایجاد پارتنوکارپی میوه موثر است مانند انجیر.
· تاثیر در گلدهی: سایتوکینین موجب افزایش گلدهی در گیاهان روز کوتاه در شرایط روز بلند و بر عکس می‌شود.
منبع: اصول باغبانی- دکترمرتضی خوشخوی، دکتربیژن شیبانی، دکترایرج روحانی، دکترعنایت ا... تفضلی. انتشارات دانشگاه شیراز