عناصر هواشناسی :
واژه تغییر هوا به معنی تغییرات کوتاه مدت جوی است ، اما اصولا تغییر به چه معنی است و چه چیزی تغییر می کند ؟ با دیدبانی از برخی خصوصیات مشخص اتمسفر که مرتب در حال تغییر می باشند و مشخص کردن انها در هر لحظه یا زمان معین ، می توان به چگونگی وضعیت هوا پی برد.
متغیر های مهمی که در تعیین وضع هوا موثر هستند عبارتند از :
1- دما
2- رطوبت
3- دید افقی (مه و غیره )
4- ابرها و وضعیت آسمان
5- نوع و مقدار بارندگی
6- فشار هوا
7- باد
گرچه عناصر دیگری نیز همیشه دیدبانی شده و در توصیف وضع هوا مورد استفاده قرار می گیرند ، اما انچه مورد برسی بیشتر قرار می گیرد همین موارد مذکور است که همراه با عوامل دیگری که بر انها تاثیر می گذارد برسی خواهند شد . به عبارت دیگر اکثر دیدبانی های جوی بر اساس همین هفت عنصر ذکر شده انجام میگیرد . از عناصر ذکر شد ابر و جهت باد بیش از همه در پیش بینی های جوی موثر هستند .
عناصر جوی را نباید جدا از هم مورد برسی قرار دهیم زیرا کاملا با هم در ارتباط هستند . از بین عوامل هواشناسی دمای هوا مهمترین عاملی است که تغییرات آن باعث ایجاد تغییر در عناصری می شود که ما آنها را تغییر وضع هوا می نامیم .
هوای گرم بیش از هوای سرد بخار آب را در خود جای می دهد . بنابراین با وزش باد گرم و عبور ان از روی سطح مذکور و یا توده های آب سرد سرعت تبخیر افزایش می یابد . حال چنانچه هوای گرم به اندازه کافی سرد شود ، هوای سرد قادر به نگهداری آب اضافی در خود نخواهد بود و بخار آب اضافی به صورت قطرات ریز آب از آن خارج می شود . لذا مشاهده می شود که تغییر دما باعث تغییر رطوبت ، و در نتیجه تشکیل ابر و مه و بارندگی می شود.
تغییر دما باعث اختلاف فشار نیز می گردد . اکر بخشی از هوا نسبت به هوای اطراف خود گرمتر گردد منبسط سده و چگالی آن کاهش می یابد ، به طوری که میل به صعود پیدا میکند . چون هوای سرد اطراف نسبت به هوای گرم شده سنگین تر است ، لذا فشار آن نسبت به هوای گرم شده بیشتر خواهد بود .به عبارت دیگر در شرایط فشار مساوی ، فشار سنج در قسمت گرم شده هوا مقدار کمتری را نسبت به هوای سرد نشان می دهد . در چنین شرایطی که فشار در یک نقطه از جو کم و در جای دیگر زیاد می باشد ، جریانی از هوا به نام باد از نقطه ای که فشار هوا در انحا بیشتر است به سمت فشار کمتر است برقرار می گردد . برای تجسم موضوع کاسه پر آبی را در نظر بگیرید که وارونه روی میزی قرار گرفته باشد . به محض اینکه کاسه برداشته شود ، جریان آب در اطراف برقرار می گردد . کاسه اب حالت ان نقطه ای را دارد که فشار هوا در ان زیاد است .
سوراخ لايه اوزون
لايه اوزون در قسمت شمالي زمين در سال 1980 بين 15تا20 درصد كاهش پيدا كرده است. براي رفع اين مشكل جمعي ازبهترين متخصصان زمين شناسي هر سال براي تحقيق وجستجو دور يكديگر جمع مي شوند .در سال 1992 پروكتيل مونترئال درباره’ لايه اوزون مطالعه و تحقيقي داشت كه فهميد بزرگ شدن سوراخ لايه اوزون بستگي به آلودگي هوا و توليد مواد سمّي دارد.در همان سال سازمان ملل متحد و حفاظت از محيط زيست برنامه اي را طرّاحي كرد كه اين برنامه جهت محافظت و حمايت از محيط زيست و مخصوصا لايه اوزون به نام برنامهUNEPطراحي كرد كه اين برنامه جهت جلوگيري از توليد مواد سمّي و مواد شيميايي آلوده كننده،است.مولكولهاي اكسيژن(O2) به اكسيژن اتميك (O) تبديل مي -شوند .اكسيژن اتميك به سرعت با مو لكولهاي بيشتري تركيب شده و به شكل اوزون مي شود .ان پوشش حرارتي كه در سطح بالا رشد كرده و سلامتي لايه اوزون را به خطر انداخته است و اين مورد باعث شده است كه اگر استراتوسفر نباشد ما نتوانيم بدون آن زنده بمانيم . بالاي استراتوسفر مقداري از آلودگي مضّر اشعه مادون بنفش را و همچنين تشعشعاتي از خورشيد (امواج بين 320 تا 240) را كه باعث مي شود لايه اوزون آسيب ببيند و همچنين جان گياهان به خطر بيفتد را جذب ميكند.اشعه مادون بنفش با تابيدن نور مولكولهاي اوزون را ميشكافد ولي اوزون مي تواند تغيير شكل بدهد و عكس العمل زير ازآن حاصل ميشود:
O+ O2 :مادون قرمز +O3
O2+O:O3
همچنين اوزون در اثر عكس العمل زير نابود ميشود :
O3+O:O2+O2
عكس العمل دوم با افزايش پيدا كردن ارتفاع آهسته انجام مي شود امّا عكس العمل سوم سريعتر انجام مي شود. دربين همكاري عكس العمل ها تمركز اوزون درحال تعا دل است. دربالاي اتمسفر اكسيژن اتميك هنگا مي كه اشعه مادون بنفش در سطح بالايي است، پيدا مي شود. در اثر حركت استراتوسفر هواي متراكم تري بدست مي آيد وجذب اشعه ي مادون بنفش افزايش مي يابد و سطح اوزون به حد اكثر و تخمينا" km20مي رسد.همراه با تئوري كمپمن يك مشكل نيز وجود داشت كه اين مشكل در سال 1960 تشخيص داده شد وحقيقت اين بود كه اوزون به وسيله عكس العمل 4 آهسته حركت مي كرد و ديده نمي شود.
گرم شدن زمين ترميم حفره اوزون را به تعويق مي اندازد
دانشمندان هشدار داده اند :پديده گرم شدن زمين مي تواند تلاشها براي ترميم حفره اوزون را كه قرار بود تا سال 2050 انجام گيرد،حدود30سال به تعويق اندازد .اين مو ضوع به رقم پيشرفتهايي است كه باي از رده خارج كردن مواد شيميايي مخرّب اوزون انجام شده است.
طبق گزارشي كاهش فراواني در مصرف گازهاي ساخته دست انسان بنام ((كلروفلورو كربن)) پديد آمده است .اينها گازهايي هستندكه لايه محافظ زمين را مي خورند .دانشمندان گفتند:اگر كشورها مصمم به دنبال نمودن اين روند باشند ،((حفره داخل لايه اوزون به آغاز به جمع شدن و كوچك شدن خواهد نمودتا اينكه ظرف 50 سال ترميم خواهد شد . )) اين جمع بندي و نتيجه گيري توسط ((مجمع بررسي فرايند هاي استراتوسفر و نقش آن در آب و هوا )) SPARC)) به عمل آمد .اين مجمع از صد ها كارشناس اقليمي كه دسامبر سال 1999در آرژانتين گرد هم آمدندو در سايه توجهات سازمان هواشناسي جهاني تشكيل جلسه دادند،شكل گرفته است.
اين دانشمندان هشدار دادند: حتّي اگر كاهش مصرف گازهايCFC برآورده شود،پديده گرم شدن زمين_كه نتيجه تولييد گازهاي گلخانه اي با وجود كربن به عنوان عنصر اصلي آن است و از سوختهاي سنگواره اي بدست مي آيد _ميتواند محلت ترميم حفره اوزون را چند دهه به تعويق اندازد.به عنوان يك تناقض ، گرم شدن زمين ،جو را در نزديكي سطح زمين حرارت ميدهد اما لايه پاييني ((استراتوسفر )) يعني جايي را كه اوزون قرار دارد همچنان سرد نگه ميدارد . اين دماهاي پايين به ويژه درزمستان مسبب جمع شدن ابرهاي استراتوسفر در نواحي قطبي ميشود . اين پديده آغازگر واكنشهاي نابود كننده اوزون توسط مولكولهاي كلري استكه توسط كلروفلورو كربن ها آزاد ميشوند. پيش بيني هاي داير بر اين كه حفره اوزون كه بالاي قطب جنوب قرار دارد، به زودي كوچك خواهد شد با آخرين اطلا عات مغايرت دارد كه نشان ميدهد كه اين حفره درحال گسترش است وبه طور بي سابقه اي در چند سال اخير بزرگ شده است.
تاريخچه سوراخ شدن لايه اوزون :
جريان تاسف بار سوراخ شدن لايه اوزون در لايه زير استرا توسفر در بالاي منطقه انتاركتيكا اولين بار در دهه هفتاد (1970 تا 1979)توسط يك گروه تحقيقاتي به نام BAS كشف شد .اين گروه در مورد اتمسفر بالاي منطقه انتاركتيكا از يك ايستگاه تحقيقاتي كه بسيار شبيه اين عكس ميباشد مشاهده مي گردند.
*اطلاعات ايستگاه تحقيقاتي هالي
*ايستگاه تحقيقاتي BAS فالكر اولين بار در حالي تحقيقات را انجام داد كه اندازه گيري اوليه در سال1985براي اولين بار سوراخ شدن لايه اوزون آنچنان نگران كننده بود كه دانشمندان تصور ميكردند كه دستگاهاي اندازه گيري خراب است .آنها دستگاه هاي ديگري جانشين آن دستگاه ها كردند تا آنكه نتايج بدست آمده اندازه گيري هاي اوليه را تاييد كرد .چندماه بعد كه سوراخ شدن لايه اوزون قابل مشاهده بود،(پس از مشاهده سوراخ شدن لايه اوزون تحقيقات قبلي تاييد شد)از طرف ديگر اطلاعات ماهواره TOMS سوراخ شدن لايه اوزون را نشان نمي داد ،بدين دليل كه نرم افزارهايي كه اطلاعاتي در مورد لايه اوزون ميداد به صورتي برنامه ريزي شده بود كه لا يه اوزون در منطقه كوچكي موردبررسي قرار مي گرفت .بررسي هاي بعدي ، اطلاعات بدست آمد هنگامي كه نتايج گروه BASمنتشر نشد،مورد تاييد قرار گرفت و بيانگر اين مطلب بود كه سوراخ شدن لايه اوزون به طور سريع ودر مقياس بزرگي بر بالاي منطقه انتاركتيكا انجام مي شود.
اوزون لايه اي را در استراتوسفر تشكيل ميدهد كه منطقه استوا باريكتر و در دو قطب پهن تر است .ميزان اوزون در بالاي سطح كره زمين به وسيله مقياسي به نام DU ((Dobson units))اندازه گيري ميشود كه اين ميزان در منطقه استوايي در حدود 260DUاست و به ميزان بيشتري در جاهاي ديگر است . اين در حالي است تغييرات فصلي بسيار وسيعي اتفاق ميافتد واين در حالي شكل مي گيرد و اشعه ماوراي بنفش در لايه استراتوسفر نفوذ ميكند يا آن را مي شكافد.
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com