گشنیز
  گشنیز   خصوصیات گیاهی:     گشنیز گیاهی یکساله و علفی به ارتفاع 30 تا 60 سانتیمتر بوده و دارای دو نوع برگ که نوع اول در قاعده ساقه دارای پهنک با لوبهای دندانه ای عمیق و نوع دوم برگ در قسمت فوقانی ساقه دارای پهنک باریک و رشته ای است. گلهای آن سفید رنگ و کوچک بوده و گل آذین آن به صورت چتر مرکب است. میوه آن فندقه گرد با عطر فراوان است. وزن هزار دانه آن 6 گرم است. این گیاه دگرگشن بوده و عمل گرده افشانی توسط حشرات انجام می شود.     قسمت دارویی میوه (بذر) است.     مواد موثره و ترکیبات شیمیایی:     این گیاه دارای اینالول ژرانیول لیمونن پی نن بورنئول سینئول کامفور و استات ژرانیول می باشد و میزان اسانس بذر آن 1 در صد می باشد.     خواص درمانی و موارد مصرف:     مصرف گشنیز معده را تقویت و هضم غذا را آسان می کند. ضد نفخ باکتری انگل و قارچ است . حافظه را تقویت می کند. در درمان رماتیسم نقرس و کوفتگی موثر است. از آن به منظور درمان سرخک تشنج صرع و افسردگی استفاده می شود. اسانس آن در صنایع آرایشی بهداشتی غذایی تولید نوشابه نقل سازی و دارویی کاربرد دارد و در ترکیب داروهای گیاهی از قبیل پودر کارمیناتیف قطره کارمنیت و قرص سی لاکس بکار می رود.     روشهای مصرف:     از این گیاه بصورت پودر قطره قرص عرقیات پماد و اسانس استفاده می شود.     سازگاری:     این گیاه در سراسر جهان کشت و کار شده و تا دمای 18 درجه زیر صفر را تحمل می کند چون گیاهی نور پسند است کشت آن در کشورهایی که از نور خورشید بیشتری بهره مند هستند موفقیت آمیزتر است. طول دوره رشد آن حدود 4 ماه بوده و در این مدت به 1400 تا 1500 ساعت روشنایی نیاز دارد.     درجه حرارت مطلوب آن حدود 18 تا 20 است. کشت آن در استان اصفهان امکانپذیر و قابل توسعه می باشد. گلهای آن در خرداد ماه تشکیل شده و جهت گرده افشانی نیاز به حشرات دارد و میوه ها نیز اواخر مرداد و اوایل شهریور می رسند.     آماده سازی زمین و کوددهی:     به منظور کشت گشنیز در فصل بهار باید در پاییز سال قبل کودهای دامی پوسیده و کودهای شیمیایی (فسفاته و پتاسه) به زمین اضافه کرد و زمین را شخم زده و آماده کشت نمود. میزان کودهای شیمیایی مورد نیاز به ترتیب کود فسفاته 120 کیلوگرم کود پتاسه 50 کیلوگرم و کود ازته 100 کیلوگرم در هکتار می باشد.     زمان کاشت:     زمان مناسب کاشت آن در اوایل فروردین بوده که دمای خاک تا عمق 6 سانتی به 7 درجه بالای صفر می رسد. میزان بذر لازم در هر هکتار 16 تا 20 کیلوگرم است که بهتر است قبل از کاشت بذور را 24 ساعت در آب خیساند. عمق کاشت بذر حدود 5 سانتینتر و تعداد بوته لازم در هر متر مربع 15 بوته است. تراکم زیاد باعث افزایش خسارت سفیدک پودری می شود.     در کشت گشنیز علاوه بر روش دستپاش می توان از دستگاه خطی کار غلات استفاده نمود. کشت آن بصورت کرتی یا جوی پشته انجام می شود.     عملیات داشت:     از جمله عملیات داشت دفع علفهای هرز مبارزه با آفات و بیماریها از قبیل سفیدک پوردی فوزاریوم لکه برگی و شته ها اشاره کرد. همچنین جهت کاهش خسارت سفیدک پودری می توان فاصله بین دفعات آبیاری را افزایش داد.     برداشت:     از آنجایی که میوه های گشنیز بطور همزمان نمی رسند بایستی عملیات برداشت را طی دو مرحله انجام داد. هنگامیکه 30 تا 40 درصد میوه ها رسیدند ساقه های حامل بذر را بطول 20 تا 25 سانتیمتر بریده و روی زمین پهن می کنند تا خشک شده و بوجاری نمایند.     این گیاه تقریبا 4 ماه پس از کاشت آماده برداشت می شود. پس از بوجاری اگر دانه ها دارای رطوبت بالای 12 درصد باشند باید بذور مورد نظر را در دمای 40 درجه خشک خشک نمود. میزان عملکرد بذر گشنیز حدود 1 تن در هکتار است. بذر آن صادراتی بوده و سالانه به میزان قابل توجهی به خارج از کشود صادر می شود