زهر زنبور عسل
زهر زنبور عسل مايعي است تلخ مزه به
رنگ روشن داراي وزن مخصوص(1.1313 )بوي خاص و واكنش اسيدي ، در مجاورت هوا به
سرعت خشك ميشود
زهر زنبور تركيب بسيار پيچيده اي دارد و دست كم هشت نوع
پروتئين در آن شناسايي شده است
مشخص شده است
تركيبات زهر رنبور عسل مناطق مختلف و نسبت به فصل هاي مختلف با هم فرق
ميكند .
تر كيبا ت اصلي
زهر زنبور
آ نزيم ها:
-فسفو ليپازA2-هيا لورونيداز-اسيد فسفا تاز
پپتيد ها: آپا
مين -مليتين- پپتيد MCD -سكا پين -تر
تيا پين-آدو لاپين
آ مين هاي بيو
ژنيك: هيستا مين - دوپا مين -نوراپي نفرين – لكوترين
اثر زهر زنبور در درمان بیماری MS
Multiple
Sclerosis - بيماري با علت نامعلوم مي باشد در اين بيماري قسمتهايي از رشته هاي عصبي در سيستم عصبي مركزي به واسطه خطا در فعاليت سيستم ايمني بدن بيمار دچار التهآب و تخريب پوشش ميلين و جراحت اكسون شده و در
نهايت آسيب ميبيند . بيمار و پزشك هيچ گونه پيش بيني از آينده بيماري ندارند و داروهاي عرضه شده :
در بسياري از
موارد نمي تواند بيماري را درمان كند .
استفاده از زهر زنبور عسل يكي از روش هاي جايگزين
و مناسب براتي در مان اين بيماري است .
با توجه به جد
ول تر كيبا ت زهر زنبور Melittin كه
50 % وزن خشك زهر را تشكيل ميدهد يكي از مهم ترين مواد ضد التهآب ( 100 برابر قويتر از Hydrocortisol ) است .
Adolapin ماده
ديگر موجود در زهر مي باشد كه از طريق مهار فعاليت آنزيم Cyclooxygenase باعث اثر ضد التهابي و ضد
درد مي شود . Apamin از
تشكيل Complement C3 جاوگيري ميكند و كانال
هاي پتاسيمي وابسته به كلسيم را بلوكه مي كند و به همين دليل انتقال عصبي را تشديد
ميكند . آنزيم Hyaluronidase نيز
Scar تشكيل شده در بيماران ام
اس را از بين مي برد در دنيا تعداد قابل توجهي از بيماران MS فلج شده با زنبور درماني صحت کامل خود را باز يافتند .
در سال 1997
ميلادي انجمن MS امريکا مبلغ 250000 دلار
در اختيار دکتر Beltani رئيس
بخش ايمونولوژي دانشگاه Georgetown آمريکا
قرار داد تا در مورد تاثير زهر زنبور روي بيماران مبتلا به MS تحقيق نمايد تحقيقات نشان
داد که در 60 % بيماران سبب بهبودي بيماران شده است .
اثر درمانی زهر زنبورعسل در بیماریهای رماتیسمی
باتوجه به
تحقيقات جديد در خارج کشور و نوشته هاي طب سنتي مبني براثردرماني زهر زنبورعسل در درمان بيماريهاي
رماتيسمي و بدليل کمبود اطلاعات منتشر شده دراين زمينه ونگراني پزشکان متخصص
روماتولوژي بعلت اثرات نامطلوب و يا بي اثر بودن نسبي داروهاي فعلي دربرخي از
بيماران و عدم انجام اين تحقيق درايران برآن شديم تا پژوهشي درمورد اثردرماني زهرزنبور عسل در درمان بيماري هاي رماتيسمي بعمل آوريم . موادموثري ازجمله
مليتين در زهر زنبور عسل وجود دارد که ميتواند در
درمان بيماريهاي رماتيسمي موثر باشد. نظر به اينکه استفاده مستقيم ازنيش زنبور عسل ممکنست واکنش‌هاي آلرژيک
و حتي شوک آنافيلاکتيک و حتي مرگ ايجاد نمايدلذا از زهر زنبور عسل فرآورده داروئي درابتدا
بصورت پماد جلدي و سپس قرص‌هاي خوراکي ساخته و دردرمان بيماريهاي روماتيسمي
مورداستفاده واقع خواهدشد
زهر زنبور عسل از ديرباز براي درمان
بيماريهاي رماتيسمي بکار مي رفته است اما تا کنون اين روش درماني در طب غربي
پذيرفته نشده است. بمنظور بررسي علمي اين اثرات پيش گفته ابتدا بعنوان مطالعه
اوليه در سه بيمار رماتيسمي داوطلب و پس از اخذ رضايت نامه کتبي نيش مستقيم زنبور عسل بکار رفت. نتايج حاصله
رضايت بخش بود و لذا توليد فراورده تزريقي جديدي از زهر زنبور عسل بمنظور بررسي علمي اثرات
آن مد نظر قرار گرفت. يک دستگاه شوک الکتريکي جديد براي استحصال زهر زنبور عسل طراحي و ساخته شد. زهر زنبور عسل استحصال شده از نظر طيف
اشپکتروفتومتري و نيز از نظر pH با
زهر زنبور عسل استاندارد درجه يک سيگما
مقايسيه گشت. روش جديدي براي استاندارد کردن زهر زنبور عسل ابداع گشت. اين روش بر
مبناي سنجش ميکروبي توسط انتشار از ديسک و با استفاده از ميکروارگانيسم باسيلوس
سابتيليس (ATCC 6633) و زهر زنبور عسل درجه يک سيگما انجام
پذيرفت. زهر زنبور عسل توليدي توسط *****هاي
غشايي Millipore استريل گشت و سپس در 4
دوزاژ مختلف بصورت ويالهاي ليوفيليزه فرموله شد. اين فرآورده مورد آزمونهاي
استريليتي LD50 و Safety (تزريق وريدي به موشهاي سوري) واقع گشت.
pH و نيز اسپکتروفتوگرام
آنها نيز بررسي شد. دستگاه شوک الکتريکي جديد بعنوان اولين دستگاه سم گير زنبور ساخت ايران به ثبت اختراع رسيد. pH و حداکثر جذب هر دو نوع
زهر زنبور عسل يکي بودند (به ترتيب
0/1+- 5/5 ,280nm ) منحني
استاندارد بدست آمده از روش سنجش ميکروبي خطي بود (r=0.99609+-0.00260 , CV%=3.788+-0.440) . بعنوان يک طرح اوليه، حدود سه هزار
ويال در چهار دوزاژ مختلف 0/14،0/36،0/70،1.4mg/vial در انستيتو رازي حصارک تهيه گشت. نتايج آزمونهاي استريليتي
و Safety رضايتبخش بودند. مقايسه
اسپکتروفتوگرامها و pH زهر
زنبور عسل قبل از فرمولاسيون و پس
از آن حاکي از عدم تغيير در ماهيت زهر زنبور عسل بود. LD50 فرآورده تزريق زير جلدي
از زهر زنبور عسل برابربا 0/061 +- 3/88 mg/kg بود. براي نخستين بار در
ايران فرآورده تزريق زير جلدي از زهر زنبور عسل ساخته شد. پس از اخذ مجوز لازم از وزارت
بهداشت، بررسيهاي باليني در مورد اثرات درماني زهر زنبور عسل ايران روي برخي از امراض
خود ايمني از قبيل مالتيپل اسکلروزيس و آرتريتهاي سرم منفي انجام خواهد شد
درباره فواید
محصولات زنبور عسل تحقیقات بسیاری انجام
شده اسـت کـه از آن جمله میتوان به استفاده از زهر زنبور عسل اشاره کرد.
استفاده درمانی
از زهر یا نیش زنبور عسل حدود دو هزار
سال قبل در اروپا و آسیا آغاز شد.
زهر زنبور عسل ضدالتهاب، ضد باکتری و
ضد قارچ است و به علاوه پس از مـصـرف در بدن مـوجـب آزادسـازی تـرکـیبـات طبیـعـی
ضدالتهابی به ویژه کورتیـزول و آزادسـازی هورمون پیش ساز کورتیزول می شود.
آسیب های
لیگامان ها، تاندونـیـت، بورسیت، فیبروزیت و دیگر تروماهای بافـت نرم از
جمله بیماریهایی است که بـا نـیـش زنبور عسل به خوبی درمان می شوند.
همچنین استفاده
از نیش زنبور عسل در تخفیف سردردهای
میگرنی و پلـی نـوریـت در حال بررسی است.
استفاده از زهـر
زنبور عسل مـوجـب تاخیر در انعقاد
خون به ویـژه در رگـهـای کوچک می شود و می تـوان از آن در بهـبـود جریان خون بهره
برد.
مدارکی نیز وجود
دارد که زهر زنبور عسل در کاهش کلستـرول و
تحـریـک دسـتگـاه ایمنی بدن موثر است.
اسـتفـاده از
زهـر زنبور عسل در بـیمـارانـی کـه بـه
هیـچیـک از روشـهـای درمانی غیراستـروئیـدی و ضـدالـتهـابـی و کورتیکو استروئیدها
و داروهـای کـاهـنـده ایمنی پاسخ
نداده
اند ممکن است مفید باشد.
محققان توصیه می
کنند که بهتـر اسـت همزمان با استفاده از زهر زنبور عسل از دیگر محصولات زنبور عسل نیز استفـاده شـود تا
دستگاه ایمنی بدن پاسخ بهتری به درمان نشان دهد
اين عضو هيات
علمي دانشگاه تربيت معلم تصريح كرد:همچنين تاثير زهر زنبور عسل بر روي حيواناتي كه با استفاده از ماده شيميايي به ام .اس
مبتلا شده بودند انجام شد و مشاهده كرديم كه بيماري ام .اس رو به بهبودي است
منبع:
مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )