برونشيت عفوني طیور
برونشيت عفونيمقدمه براي اولين بار در سال 1931 بيماري برونشيت در ايالات متحده گزارش شده و در سال 1960 ميلادي همه گيري آن در تمام نقاط دنيا مخابره گرديده است از آن تاريخ تا به امروز اين بيماري به علت بر جاي گذاشتن اثرات سو تنفسي و تناسلي از يک سو و شيوع شديد و تکامل ضمني از سوي ديگر يکي از مشکلات صنعت پرورش طيور بوده است . ابتلا به ويروس اين بيماري (IBV ) باعث بروز علايم باليني ويژه اي در دستگاه تنفس مي شود در طيور ويروس IBV بر اساس نوع ترشحات توده هاي فيبرين در شاخه هاي ناي باعث بروز تلفات درگله مي شود بدين ترتيب ممکن است علايم تنفسي IBV چندان جدي نباشد اما بروز کاهش تخم و يا تخم هاي بدون پوسته آهکي لاجرم غير قابل اجتناب است و باعث ضررهاي اقتصادي مي گردد. برخي از سويه هاي IBV جراحاتي را در کليه ها به وجود مي آورند که منجر به مرگ پرنده مي شود اين سويه اولين بار در سال 1963 ميلادي توسط Cumming و در سال 1987 ميلادي به وسيله cowen و همکارانش گزارش شده است بين سال هاي دهه 1930 تا 1950 همه متفق القول بر اين عقيده بودند که سروتيپ ها ماساچوست ويروس برونشيت رايج و همه گير در ايالات متحده است درحقيقت بيشتر سروتيپ هاي شناسايي شده از نوع سروتيپ ماساچوست بودند ولي سروتيپهاي ديگري نيز وجود داشتند که داراي تفاوت هاي اساسي بانوع ياد شده بودند سروتيپهاي جديد IBV بعدها در کانکتيکات و آراکانزاس توسط wci و همکارانش گزارش شدند ازهمان ابتدا از سويه ماساچوست واکسن تهيه شد که امروزه در همه جاي دنيا مورد استفاده قرار ميگيرد بر اساس تحقيقات چيني ها شناسايي شده سروتيپ ويروس برونشيت را مي توان در سه گروه ژنتيکي امريکايي ، اروپايي و آسيايي طبقه بندي کرد بر اساس گفته هاي اين محققين تلفيق ژنتيکي مرتبا به خاطر تنوع ويروس برونشيت به وقوع مي پيونددويروس برونشيت توانايي زيادي درجهش ژنتيکي و تغييرات سروتيپي دارد و لذا به صورت خطري بالقوه براي صنعت پرورش طيور باقي خواهد ماند به همين لحاظ پيش بيني مي شود واکسن آن نيز پيوسته تکامل يابد و همواره بازار گرمي داشته باشد هر چند که ايمني کامل آن جاي سوال خواهد داشت رفتار ويژه اين ويروس را مي توان قابل مقايسه با ويروس نيوکاسل دانست که با گذشت شصت سال از تاريخ کشف آن هيچ تغيير سروتيپي نداشته است .عامل بيماري : از دسته ويروسهاي کرونا ويروس است عامل بيماري داراي سروتيپهاي مختلفي است سروتيپهاي ماسا چوست و کانکتيکات تمايل به دستگاه تنفسي و مابقي سروتيپها تمايل به دستگاه ادراري دارند مهمترين و شايعترين سروتيپ جدا شده سروتيپ ماساچوست است . انتقال بيماري برونشيت بسيار سريع است و بيشتر در فارمهاي بسته و در معرض مستقيم بادهاي شديد رخ مي دهد .علائم باليني بيماري : دوره کمون يا نهفته بيماري حدود دو روز و طول مدت درگيري با بيماري 10-14 روز است بيماري برونشيت داراي سه فرم کليوي ، تنفسي و تناسلي مي باشد .علائم فرم تنفسي : اين فرم بيماري بيشتر در جوجه ها ايجاد مي شود و داراي علائم زير مي باشد :عطسه ، سرفه ، آبريزش ، از بيني و چشم ، مرطوب بودن چشم ها ، تورم سينوسهاي سر ، تنفس با دهان باز ، کز کردن و افسردگي جوجه ها ، دو هم جمع شدن جوجه ها بخصوص تجمع دور گرم کننده ها ، سيخ شدن پرها ، کاهش مصرف دان علائم فرم کليوي : اسهال سفيد گچي واوراتي ، سيخ شدن پرهاي پشت گردن و جمع شدن دورگرم کننده ها. علام فرم تناسلي : کاهش توليد تخم مرغ ، تغيير کيفيت ظاهري تخم مرغ اعم از دفرميتي پوسته و بد شکلي تخم مرغ ، افت کيفيت داخلي تخم مرغ : شامل آبکي شدن سفيده تخم مرغ و پخش شدن زرده .همراه با فرم تناسلي ممکن است فرم تنفسي نيز مشاهده شود . در صورتيکه بيماري برونشيت با باکتري هموفيلوس پاراگاليناروم همراه شودبيماري سينوزيت رخ مي دهد .ضايعات و تلفات بيماري برونشيت بيشتر در جوجه هاي جوان مي باشد .علائم کالبد گشايي بيماري :علائم فرم تنفسي : ضايعات در اين فرم از قسمت فوقاني دستگاه تنفس شروع مي شود افزايش موکوس درابتداي بيماري مشاهده مي شود که به تدريج به اکسوداي چرکي و کاتارال تبديل و گاهي از بيني خارج مي شود که باعث رال مرطوب مي شود . به تدريج اکسوده اي کاتارال حالت کازئوز گرفته و به شکل پنيري و سفت درمحل دو شاخه شدن ناي قرار ميگيرد دراين فرم فقط گاهي يک پرخوني در ناي مشاهده مي شود التهاب کيسه هاي هوايي نيز در اين فرم ديده مي شود .علائم فرم کليوي : تورم کليه ها ، رنگ پريدگي ، و تجمع مقادير زياد کريستالهاي اسيداوريک درکليه ها باعث اسهال سفيد وگچي شکل و همچنين مرگ ومير بالا مي شود .علائم فرم تناسلي : عدم تشکيل کامل دستگاه تناسلي با وجود تعداد زيادي زرده در محوطه بطني .تشخيص : بر مبناي جداسازي ويروس ، يا افزايش سطح سرمي آنتي بادي عليه ويروستست الايزا مي باشد . همچنين علائم باليني وضايعات کالبد گشايي نيز در تشخيص قطعي بيماري کمک مي کند .درمان : درمان خاصي وجود ندارد تعديل دماي سالن وافزايش دما حدود 2 تا 3 درجه و همچنين تحت شرايط خاصي تجويز آنتي بيوتيک هاي وسيع الطيف جهت کاهش عفونتهاي ثانويه الزامي است مي توان از داروهاي خلط آور ، تب بر وضد استرس ، و اوماج دان جهت تحريک اشتها براي کمک به درمان بهره برد .پيشگيري و کنترل : به جهت آنکه جوجه ها را نمي توان درمقابل سروتيپ هاي گوناگون ويروس برونشيت واسينه کرد بهتر است از واکسن هايي استفاده شود که بهترين مقاومت را در برابر سويه هاي شايع درمنطقه ايجاد کنند .موثرترين روش ها ، ورود وخروج جوجه هاي هم سن دريک زمان و مصرف واکسن در دو نوبت مي باشد واکسن هاي برونشيت دو نوع اند واکسن H120 که براي واکسيناسيون جوجه هاي جوان مصرف ميشود واکسن H52 که براي واکسيناسيون پولت ها و مرغ مادر استفاده مي شود . در پايان بايد اضافه کرد که جلو گيري از بيماري هاي تضعيف کننده دستگاه ايمني و عفونت هاي باکتريايي به همراه شرايط مساعد محيطي مقاومت پرنده را درمقابل اين بيماري افزايش داده و از عکس العمل منفي در مقابل واکسن مي کاهد. بيماري برونشيت :عامل بيماري : کروناويروس سن ابتلا : تمامي سنين ميزان ابتلا : بسيار بالا ميزان تلفات : زياد راه ورود ويروس : دستگاه تنفس دوره نهفته بيماري : حدود 2 روز راه خروج بيماري : ترشحات تنفسي و مدفوع علائم باليني : عطسه ، سرفه ، ترشحات بيني ، صداهاي غير طبيعي تنفسي عضوهاي درگير : دستگاه هاي تنفسي ، ادراري وتوليد مثلي ميزان کاهش تخم مرغ در مرغهاي مادر و تخم گذار : زياد   منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )