::.تیره تاج خروس Amaranthaceae.::
1)جنس تاج خروس Amaranthus
جنس آرامانتوس به تيره ي تاج خروس تعلق دارد و گونه هاي مختلف آن در اغلب مزارع به عنوان علف هرز ظاهر و در فصول بهار و تابستان به رشد خود ادامه مي دهند. اين گياهان هر ساله موجب کاهش کمي و کيفي عملکرد گياهان زراعي به خصوص سويا مي شوند. اين جنس گونه هاي مهم زير را شامل مي شود، که برگهاي برخي از اين گونه ها به عنوان سبزي خوراکي مصرف مي شوندو تعدادي ديگر نيز تحت شرايط خشکسالي سطح نيترات را در اندامهاي خود به بيش از ppm 1000 افزايش مي دهند، که در حيوانات خفگي ايجاد مي کند.
2) تاج خروس، زلف عروسان A.retroflexus L
تاج خروس گياهي است با تيپ رشدي يک ساله و ساقه ايستاده و شياردار به ارتفاع 100-15 سانتي متر، که سطح ساقه بويژه در قسمتهاي فوقاني از کرکهاي کوتاه و متراکم پوشيده شده است. برگها با آرايش متناوب بر روي ساقه قرار گرفته اند که طول و عرض آنها به ترتيب 7-3 و 4-2 سانتي متر است. سطح برگها بدون کرک ديده مي شود. برگها تخم مرغي تا لوزي شکل است و در دوانتها نازک مي شوند. حاشيه برگها تاحدي موج دار بنظر مي رسد.گل آذين از نوع سنبله مرکب است و بصورت کوتاه، متراکم و کرک دار ديده مي شود.گلها بدون کاسبرگ بطور متراکم بر روي گل آذين قرار گرفته اند.گل آذين در قسمت انتهايي انشعابات ساقه تشکيل مي شود و سنبله انتهايي از بقيه کوتاهتر است.ميوه داراي سرپوشي چروکيده است. تکثير تاج خروس فقط به روش جنسي و توسط بذر انجام مي گيرد.اين گياه به صورت علف هرز در ارتفاعات 1900 متر بالاتر از سطح دريا، کنارجاده ها، اراضي باير باغات و مزارع تحت کشت نظير صيفي جات، جاليز کاري ها، سيب زميني، زرت،سويا و گياهان زينتي رشد مي کند.اندامهاي هوايي تاج خروس وحشي به دليل دارا بودن درصد زيادي نيترات موجب مسموميت گاو مي شود. پراکندگي تاج خروس در مناطقي از ايران نظير تبريز، رشت، ساري، لاهيجان، گرگان،اروميه و سنندج بيشتر است.
3)تاج خروس رنگين سنبل، تاج خروس دورنگ A.chorostachys Willd
گونه اي يک ساله با اندام هاي هوايي سبز يا متمايل به قرمز است، که ارتفاع ساقه ي آن بسته به شرايط خاک و محيط از حداقل 30 سانتي متر تا يک متر تغيير مي کند. قسمتهاي بالايي ساقه از کرکهاي نرم ( با تراکم کمتر A.retroflexus ) پوشيده شده است. برگها به شکل تخم مرغي لوزي شکل و با دمبرگ طويل ديده مي شوند و طول و عرض برگها به ترتيب 8-3 و 6-2 سانتي متر است.
گل آذين از نوع پانيکل و به رنگ سبز روشن است. گلها فاقد کاسبرگ هستند. گل آذين هاي انتهايي ساقه ظريف تر و بلندتر از بقيه و داراي تراکم کمتر هستند. سرپوش روي ميوه چروکيده است. اين گونه بيشتر در زمينهاي باير و غير زراعي رشد مي کندو اغلب در شمال کشور پراکنده است.
4) تاج خروس سبز رنگ (.A.viridis L ( A.gracilis Desf
گياهي است داراي تيپ رشدي يک ساله و ريشه ي اصلي عميق و ريشه هاي جانبي گسترده، که ساقه افراشته و شياردار آن تا ارتفاع حداکثر 70 سانتي متر رشد مي کند.سطح ساقه بدون کرک و يا داراي کرکهاي نرم است. ساقه داراي انشعابات جانبي بلند است.برگها با آرايش متقابل بر روي ساقه قرار گرفته اند و بشکل تخم مرغي لوزي شکل با دمبرگ طويل ديده مي شوند. طول و عرض برگها بترتيب 8-3 و 5-2 سانتي متر است. حاشيه برگها تا حدي مضرس و چين خورده بنظر مي رسد.گل آذين سنبله مانند، ظريف و بلند است و در قسمت انتهايي ساقه تشکيل مي شود. ميوه در حالت تازه گرد است، ولي بعدا" بصورت چروکيده و تا شده ديده مي شود.اين گونه حساس به سرماست و به صورت يک علف هرز در بين زمينهاي باير رشدمي کند، ولي به طور وسيع به عنوان يک سبزي خوراکي در مناطق گرمسيري مورد استفاده قرار مي گيرد.
5) تاج خروس گسترده، تاج خروس خزنده A.blitoides S.Watson
تاج خروس خزنده گياهي است با تيپ رشدي يک ساله و ساقه خزنده، که انشعابات ساقه تا حداکثر نيم متر طويل مي شوند.ساقه بدون کرک است، ولي در قسمتهاي بالايي تا حدي بصورت کرکدار ديده مي شود. برگها آرايش متناوب دارند و ابعاد آنها 1-0/5×3-1/5 سانتي متر است.برگها نيزه اي کشيده يا تخم مرغي معکوس و نسبتا" گوشتي و داراي حاشيه ي صاف و دمبرگ طويل هستند. گل آذين کوتاه و متراکم است که از جوانه هاي محور برگي ظاهر مي شود. گلدهي از اواسط ارديبهشت ماه شروع و تا اوايل پاييز ادامه پيدا مي کند. گلها معمولا" سبز رنگ يا سبز متمايل به قرمز هستند.ميوه تقريبا" گرد وبراق و به قطر حدودا" 2 ميلي متر است. اين گونه درمناطق گرم و اراضي باير به عنوان علف هرز زيرين رشد مي کند.
6) تاج خروس سفيد A.albus L
گياهي يک ساله با ساقه خزنده يا ايستاده به طول 50-10 سانتي متر است. طول برگها 5-2 و عرض آنها 2-1 سانتي متر است. برگها به شکل تخم مرغي طويل است که بتدريج به طرف دمبرگ باريکتر مي گردد. حاشيه برگها صاف و در قسمتهاي انتهايي تا حدي پيچ خورده و دندانه دار بنظر مي رسد.گلها در گل آذين سنبله مانند قرار گرفته اند. اندازه ميوه حدود 2-1 ميلي متر و نا حدي چروکيده است. اين گونه پراکندگي وسيعي دارد و به عنوان علف هرز در زمينهاي باير، حاشيه جاده ها، خاکهاي شني و اراضي زراعي به چشم مي خورد.
7) روشهاي کنترل:
علاوه بر روش مكانيكي(وجين)مي توان از روشهاي شيميايي استفاده كرد.
درمزارع لوبيا از سم تري فلورالين((EC48%به نسبت1تا2ليتر در هكتاربه صورت مخلوط با خاك قبل از كشت لوبيا،در مناطق پنبه كاري از اتال فلورالين((EC33.3%به نسبت 3تا 3.5ليتر در هكتارقبل از كاشت و مخلوط با خاك به عمق 10 سانتيمتر و در يك نوبت سم پاشي ميشود
در مزارع آفتابگردان از تريفلورالين((EC48%2تا 2.5ليتر در هكتار و همچنين از اتال فلورالين((EC33.3%3تا3.5ليتر در هكتار قبل از كاشت و به صورت مخلوط با خاك استفاده مي شود.
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com