تيره مخروطيان يا ناژويان (Coniferae):
مخروطيان از تيره هاي بزرگ گياهان بازدانه بوده و وجه تسميه اين تيره به مخروطيان اين است كه اكثر گياهان اين تيره داراي ميوه هاي مخروطي شكل هستند. اين گياهان عموما" بصورت درخت و يا درختچه بوده و قسمت عمده جنگلهاي مديترانه اي و نواحي سرد و شمالي را تشكيل ميدهند.اكثر اين درختان طالب اراضي آهكي بوده و در دامنه كوهستاني آهكي بخوبي رشد و نمو مي نمايند.اين گياهان اكثرا" داراي برگهاي سوزني و يا فلس بوده و تمام فصول سال سبز ميباشند.بطور استثنا چند گونه آنها برگهاي ريزان داشته و يا پهن برگ ميباشند.
طايفه كاجها(Abietinees)_در طايفه كاج درختان تنومندي مشاهده ميگردد كه بعضي از آنها بصد متر نيز ميرسد.اين درختان داراي برگهاي سوزني كم وبيش كشيده و گاهي فلس مانند بوده و برگها منفرد و گاهي مجتمع و در روي شاخه ها قرار دارند.ميوه آنها عموما" مخروطي است.
جنسهاي عمده اين طايفه بشرح زيرند:
1)جنس كاج (Pinus):در جنس كاج برگها كشيده بوده و اين برگها گاهي دو به دو بوده و در پاره اي گونه ها ديده ميشود كه پنج برگ در يك غلاف گرد هم جمع آمده اند.ميوه گونه هاي متعدد كاج همگي بصورت مخروط بوده بطور افراشته در روي شاخه ها چسبيده اند.گاهي يك و گاهي چند مخروط ماده و يا ميوه كاج از يك نقطه روي شاخه هاي فرعي ظاهر ميشوند.پس از اينكه ميوه كاج رسيد فلسهاي روي مخروط از هم باز شده و بمحض اينكه ميوه از درخت افتاد دانه ها از روي مخروط جدا ميگردند.
در جنس كاج بالغ بر 70 گونه تشخيص داده شده است كه عمده ترين آنها عبارتنداز:
كاج ايراني(P.eldarica) _اصل اين كاج از حلب است و بعدا" به ايران آورده و در باغات بعنوان درخت زينتي كشت نموده اند و بنام كاج ايراني مشهور شده است.ميوه اين كاج شوكولاتي رنگ و تخم مرغي شكل است برگ كاج ايراني عموما" 2به2 و يا 3به3 از غلاف خارج شده و ندرتا" در غلاف يك برگ ديده ميشود. دمبرگ كه در قاعده غلاف است بسيار كوتاه مي باشد.
كاج جنگلي(P.sylvestris)_اين كاج بطور وحشي در نواحي كوهستاني و مديترانه اي روييده و داراي برگهاي افراشته است.مخروط آن تخم مرغي و نوك دار و برنگ قهوه اي كدر است.
كاج چتري(P.pinae )_تاج اين درخت پهن و بصورت چتر وبراي زينت در نواحي مديترانه اي كشت ميشود.ارتفاعش زياد و ميوه اش قهوه اي و درخشان و بزرگ و تخم مرغي شكل است.
كاج سياه(p.laricio)_اين كاج داراي برگهاي درشت بطول 10 تا 15 سانتي متر و برنگ سبز تيره است.تنه درخت برنگ خاكستري درخشان مي باشد.برگك مخروط ماده آنها برآمدگي دارد.
رنگ ميوه كمي شوكولاتي خوشرنگ و شكلش تخم مرغي مخروطي بوده ولي پس از باز شدن برگك ها از يكديگر، كمي كروي شكل مي شود.
كاج حلب(P.halepensis)_اين كاج در نواحي مديترانه اي روييده و تراكم شاخه ها و برگهاي آن كم است.
2)جنس صنوبر(Abies):در جنس صنوبر برگها كوتاه و اكثرا" در سطح زيرين برگ دو شيار نقره اي ديده مي شود.برگها منفرد و درروي شاخه ها داراي آرايش مارپيچي ميباشند.ميوه ها بشكلمخروط تخم مرغي كشيده ميباشند.
گونه هاي مهم اين جنس عبارتند از:
(A.pectinata) يا صنوبر نقره اي كه برگهاي نقره اي دارد و صنوبر قرمز (A.rubra) و صنوبر اصيل(A.nobilis) و صنوبر سياه (A.nigra) و صنوبر سفيد (A.concolor) و..... كه همگي داراي برگهاي دايمي بوده و هميشه سبز ميباشد.گونه هاي متعدد درخت صنوبر در نواحي مديترانه اي بخوبي روييده و جزو درختان باارزش و صنعتي و زينتي آن نواحي است.
3)جنس(Picea): گونه مهم اين جنس درخت درخت نويل يا (P.exelsa )است برگ اين درخت سوزني ،كوتاه و گزنده است. يكي ديگر از گونه هاي اين جنس (P.orientalis) يا صنوبر شرقي است.
4)جنس سدر يا ارز(Cedrus)_گونه مهم اين جنس (C.libani) يا ارز است.گونه ديگر اين جنس (C.deodor) يا صنوبر هندي است.
5)جنس ملز(Larix)_ گونه مهم اين جنس (L.europea) است فرم برگهاي اين درخت مانند برگ درخت ارز بوده فقط در پاييز برگشان ميريزد.
6)جنس سكويا (Sequoia)_در اين جنس برگها معمولا" فلس مانند بوده و كم وبيش شبيه برگ طايفه سرو ها ميباشد. گونه مهم اين جنس (S. gigantea) است. اين درخت در جنگلهاي كاليفرنيا فراوان بوده و ارتفاعش به صد متر مي رسد.
7)جنس آروكاريا(Araucaria)_در اين جنس نيز برگها فلس مانند بوده داراي دو گونه مهم (A. imbricata) و (A.exelsa) ميباشد.
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com