نا جوربالان – شته‌ها :
( SpellESternorrhyncha)
زير راسته ( SpellESternorrhyncha) در برگيرنده تعدادي از مهم ترين آفات گياهان زينتي است. اين زير راسته شامل پسيل ها، شَته ها، شپشَک ها و مگس های سف ي د و سفيدبالک ها (white flies) مىباشد. تعداد زيادي از اين حشرات با زندگي انگلي خود بر روي گياهان ديگر، تغيير شکل پيدا کرده بطور ي که از نظر ويژگىهاي ساختماني شباهت چنداني به حشرات ندارند.
اين حشرات قسمت اعظم زندگي خود را به صورت ثابت و ساکن بر روي گياهان سپريمىکنند. تمام زير مجموعه هاي اين راسته گياهخوار بوده و شامل تعداد زيادي از مهم ترين آفات گياهان زينتيمىباشند.
* شته ها (Aphids)
اولين گروه اين راسته شته ها مىباشند که تحت عنوان بالا خانواده آفىدوييده ( SpellEAphidoidea) طبقه بنديمىشوند. شته ها موجوداتي کوچک با ابعاد تا ميلىمتر، داراي ظاهرى گلابى شکل، بدني بسيار نرم، قطعات دهاني از نوع زنَنده مَکنده بوده و از شيره گياهان تغذيه مىکنند. از ديگر ويژگىهاي ساختماني اين گروه از حشرات مىتوان به عضوى به نام ( SpellECurnicule) که در سطح پشتى پنجمين حلقه شکم قرار دارد نام برد. دامنه ميزبانى اين حشرات بسيار گسترده بوده و شته‌ها تقريباً روى تمام گياهان در جمعيت هاي بسيار بالا ديده مىشوند و از شيره گياهان تغذيه مىکنند. شته‌ها يکي از آفات بزرگ گياهان زينتي هستند. تغذيه شته‌ها از شيره گياهان علاوه بر اينکه باعث ضعف گياه مىشود، همچنين باعث پيچيده شدن برگ‌ها، بد شکل شدن برگ‌ها و ترشح عَسَلک (شيره گياهى) مىشود.
شته‌ها پس از مکيدن شيره گياهان مقدار زيادى عَسَلک دفع مىکنند اين ترشحات دفع شده روى سطوح پائيني برگ‌ها و سرشاخه ها ريخته و باعث مىشود که مقدار زيادى گرد و خاك روى سطح گياهان جذب شود که از عمل فتوسنتز نيز در گياهان جلوگيريمىکند. همچنين تغذيه آن‌ها باعث انتقال بيماري هاي ويروسي در گياهان مختلف مىشود.
اغلب در طبيعتشته‌ها با جمعيت هاى بالا بر روي گياهان مشاهده مىشوند. جمعيتشته‌ها در برگيرنده مراحل مختلف سني آن ها مىباشد. پوره هايمختلف سني و همچنين حشرات کامل شته‌ها بر روي گياهان، در حال تغذيه از شيره گياهى مشاهده مىشوند.
وظيفه کورنيکول چيست؟
کورنيکول ها وظيفه ترشح ماده اى را به نام فرومون را دارد. فرومون به عنوان يک ماده جلب جنسى عمل كرده و هنگامى که دشمنان طبيعيمثل بالتوري ها از خانواده ( SpellEChrysopidae) وارد جمعيتشته‌ها مىشوند نيز به عنوان يک ماده هشدار دهنده باعث پراکنده شدن شته‌ها از روي ساقه هاي برگ‌هاي آلوده مىشود .
کورنيکول ها وظيفه ترشح ماده اى را به نام فرومون را دارد. فرومون به عنوان يک ماده جلب جنسى عمل كرده و هنگامى که دشمنان طبيعيمثل بالتوري ها از خانواده ( SpellEChrysopidae) وارد جمعيتشته‌ها مىشوند نيز به عنوان يک ماده هشدار دهنده باعث پراکنده شدن شته‌ها از روي ساقه هاي برگ‌هاي آلوده مىشود .
- SpellE Aphididae
- SpellE Eriosmatidae
- SpellEPhylloxeridae
- SpellEAdelyidae
خانواده آفيديده ( SpellEAphididae)
خانواده ( SpellEAphididae) از مهم ترين و بزرگ ترين خانواده شته‌ها است که تعداد گونه هاي بسيار زيادي دارد. اين حشرات از انواع گياهان مختلف تغذيه مىكنند و يکي از عوامل مهم بيماري هاي ويروسي گياهان مىباشد.
راه تشخيص اين شته‌ها از کورنيکول نسبتاً بزرگ و رشد کرده آن‌ها مىباشد. ترشح مقدار کم موم و يا نبود ترشح در بعضي گونه ها و همچنين قطعات دهاني فعال در جنس نر و ماده راه ديگر تش خيص آن‌هاست.
البته گونه هاي بالدار اين حشره به راحتي از طريق رگ بندي بال از بقيه شته‌ها تشخيص داده مىشوند. به اين نحو که رگ مياني (Media) در شته‌هاي خانواده آفيديده منشعب است، در حالي که در بقيه شته‌ها رگ ميانيمعمولي است.
سيکل زندگي شته‌هاي خانواده ( SpellEAphididae) نسبتاً پيچيده است و شامل نسل هاي بکرزا و دوجنسي هستند. زمستان گذراني بصورت تخم دارند و در بهار تخم ها تفريغ مىشوند و پوره هايي که از آن خارج مىشوند بر روي گياهان ميزبان چندين نسل را بصورت بکرزا يا پارتنوژنتيک ( SpellEParthenogenetic) توليد مثل مىکنند.
نهايتاً افراد بالدار در جمعيتشته‌ها ظاهر و بر روي گياهان زينتي و سبزيجات مهاجرت مىکنند، اين حشرات بر روي گياهان زينتي بصورت بکرزا و پارتنوژنتيک توليد مثل مىکنند. اين حشرات در اواخر فصل مجدداً بر رويميزبان هاي اوليه خود بازگشته و بوسيله توليد مثل ادامه حيات مىدهند. و نهايتاً نسلي به نام نسل جنسي ظاهر شده که اين نسل شامل افراد نر و ماده است.
شته‌هاي نر و ماده پس از جفت گيريما د ه ها تخم هايشان را بر روي سر شاخه گياهان قرار مىدهند. به دليل اينکه اين حشرات از توانايي فوق العاده زيادي براي افزايش جمعيت برخوردارند شته‌ها را حشراتي بکرزا مىنامند. در مدت زمان بسيار کوتاهي جمعيت بسيار زيادي را بر روي برگ‌ها، گل ها و شاخه هاي گياهان ايجاد مىکنند. زمستان گذراني شته‌ها به صورت تخم است در حاليکه در شرايط گلخانه اى که شرايط در طول سال مناسب است مىتوانند نسل هايمتوالي ايجاد کنند.
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com