انواع يادگيری:
مقدمه با توجه به تعريفي که از يادگيري مي‌شود و آن را تغييرات کم و بيش دائمي رفتار در نتيجه تجربه مي‌دانند، مي‌توان تصور کرد که با انواع يادگيري در زندگي مواجه خواهيم بود، به اين دليل که فرد از زمان تولد تا سالمندي تجارب مختلفي در حوزه‌هاي مختلف کسب مي‌کند. تلاشهاي مکرر براي راه رفتن ، سخن گفتن ، غذا خوردن ، ارتباط با همسالان ، دفاع از خود ، مطالب آموزشگاهي ، مهارتهايي مثل رانندگي ، يادگيري مشاغل و ... نمونه‌هايي از يادگيريهايي هستند که فرد در طول زندگي خود به شيوه‌هاي مختلفي آنها را ياد مي‌گيرد. نظريه پردازان مختلف انواع مختلف يادگيري را معرفي کرده‌اند.
يادگيري کلامي يادگيري کلامي نوعي از يادگيري است که زماني حاصل مي‌شود که محتواي آموخته شده بوسيله فرد شامل واژه‌ها ، هجاهاي بي‌معني ، يا مفاهيم مي‌شود. زمانيکه دانش آموزي سعي مي‌کند زبان جديدي را ياد بگيرد و شروع مي‌کند به يادگيري کلمات و لغات ، در واقع از يادگيري کلامي بهره مي‌برد. همچنين دانش آموزي که سعي مي‌کند بخشي از کتاب زيست شناسي را ياد بگيرد، مثل اصطلاحات و مفاهيم مربوط که در آن بخش ارائه شده است در واقع از يادگيري کلامي استفاده کرده است.
يادگيري کلامي در مقابل يادگيري حرکتي قرار دارد و هر چند فرض مي‌شود که يادگيري کلامي از لحاظ و شناختي در سطح بالاتري قرار دارد. اين مساله يادگيري کلامي را در مقامي ممتازتر از يادگيري حرکتي قرار نمي‌دهد. ابزاري که براي بررسي يادگيري کلامي مورد استفاده فراوان و سودمند قرار گرفته است، ليست مربوط به هجاهاي بي‌معني بوده است. در اين نوع از آزمايشات فهرستي از هجاهاي بي‌معني را به آزمودنيها مي‌دادند يا برايشان مي‌خواندند و در فواصل زماني معين از آنها مي‌خواستند هجاهاي خوانده شده را يادآوري کنند. ميزان مواد يادآوري شده ، معرف ميزان يادگيري کلامي فرد بوده است.
يادگيري حرکتي يادگيري حرکتي نوعي از يادگيري است و زماني حاصل مي‌شود که محتواي آموخته شده بوسيله فرد شامل مهارتهاي حرکتي است. به عبارتي زمانيکه فرد تلاش مي‌کند سلسله‌اي از حرکات را ياد بگيرد تا بتواند مهارتي را به صورت مناسبي انجام دهد از يادگيري حرکتي استفاده کرده است. يادگيري شنا کردن ، پرتاب توپ ، دوچرخه سواري و ... نمونه‌اي از يادگيريهاي حرکتي هستند. يادگيري حرکتي مي‌تواند طيفي از يادگيريهاي حرکتي را شامل مي‌شود.
برخي از اين يادگيري ساده و سطحي‌تر هستند، مثل پرتاب يک توپ ، برخي پيچيدگي بيشتري دارند، مثل شنا کردن و برخي از پيچيدگي و ظرافت خيلي بالايي برخوردار هستند، مثل نواختن يک ساز مانند ويولون که مستلزم يادگيري حرکتي به مقدار زياد است. تمرين در اين نوع يادگيري اهميت فوق‌العاده‌اي دارد. هر چه ميزان تمرين فرد در اين نوع حرکات بيشتر باشد مهارت او عميق خواهد بود.
يادگيري مشاهده‌اي يادگيري مشاهده‌اي عبارت است از يادگيري که از طريق آن موجود زنده‌اي از رفتار موجود زنده ديگر تقلي مي‌کند، سرمشق مي‌گيرد يا اداي آن را درآورد. به اين نوع يادگيري سرمشق گيري و يادگيري اجتماعي نيز مي‌گويند. کودکي را تصور کنيد که رفتارهاي مادر را در هنگام آشپزي يا کار خانه داري مشاهده مي‌کند. مدتي بعد در بازيهاي خود همان کارهايي را که از مادر در خود مشاهده کرده انجام مي‌دهد. بيشتر يادگيريهاي کودکان مشاهده‌اي است. در واقع آنها بطور مرتب در تقليد از رفتارها و حرکاتي هستند که مشاهده مي‌کنند. آلبرت بندورا روان شناس و همکارانش نقش بسيار عمده اي در تثبيت مفهوم يادگيري مشاهده داشته‌اند. آنان در يک مجموعه از آزمايشهاي خود به نحو متقاعد کننده‌اي اثبات کردند که کودکان گاهي از رفتار پرخاشگرانه يک سرمشق بزرگسال تقليد مي‌کنند. اين مسير تحقيق موجب شده است که نگراني در مورد تاخير تماشاي رفتار پرخاشگرانه بزرگسالان سرمشق در تلويزيون بر اعمال کودکان مورد توجه قرار گيرد.
يادگيري اجتنابي يادگيري اجتنابي زماني اتفاق مي‌افتد که يک موجود زنده اين توانايي را پيدا مي‌کند که با استفاده از نشانه يا علامتي خاص از تماس با محرکي زيان‌آور اجتناب کند. به عبارتي فرد سعي مي‌کند ار موقعيتهايي که برايش آزار دهنده هستند اجتناب و دوري کند. تصور کنيد که کودکي يکبار با دست زدن به يک بخاري دست خود را مي‌سوزاند و از آن پس از نزديک شدن به بخاري خودداري مي‌کند. اين کار کودک نشانه‌اي از يادگيري اجتنابي است. اين نوع يادگيري در بررسي علل مربوط به برخي روان رنجوريها مثل انواع اضطراب مورد توجه است.
به عنوان مثال خوبي اجتماعي که نوعي ترس و اضطراب مربوط به قرار گرفتن در محيطهاي شلوغ و گروههاست، با يادگيري اجتنابي ارتباط دارد. بطوري که فرد سعي مي‌کند از محيطهاي پرجمعيت که براي او آزار دهنده هستند، دوري کند و اين افراد به هيچ وجه حاضر نيستند در چنين جلساتي شرکت داشته باشند. هر چند اين ترس و اضطراب و اجتناب نيز درجاتي متفاوت در افراد مختلف دارد.
يادگيري تصادفي يادگيري تصادفي نوعي از يادگيري است که بدون مقصود ، تلاش يا نيت خاصي صورت مي گيرد. بطوري که بدون اينکه هدف يادگيري مورد خاصي وجود داشته باشد، يادگيري اتفاق مي افتد. حتما برايشان پيش آمده است که بدون تلاشي براي يادگيري شعر و محتواي يک ترانه کرده باشيد و بدون اينکه حتي چنين منظوري داشته باشيد يک روز متوجه مي‌شويد که متن آزاد بطور کامل و يا قطعاتي از آنرا زمزمه مي‌کنيد.
يادگيري نهفته يادگيري نهفته يادگيري است که در هنگام اکتساب در عملکرد شخص به حالت پنهاني و ابراز نشده باقي مي‌ماند. به عبارتي يادگيري در يک موقعيت زماني اتفاق مي‌افتد و مدتها نهفته باقي مي‌ماند تا در موقعيت مورد نياز خود را نشان مي‌دهد. رفتارهاي معلمي نمونه‌اي از رفتارهايي هستند که به صورت يادگيري نهفته ممکن است آموخته شوند. فرد تا زمانيکه به عنوان يک معلم در کلاس قرار نگيرد اين رفتارها را از خود نشان نمي‌دهد، در حاليکه آنها را در طول تحصيل خود از معلمان خود آموخته است. يادگيري نهفته اهميت زيادي براي والدين ، معلمان و دست اندرکاران آموزش دارد. چرا که آنها غالبا از عملکرد کودکان و دانش آموزان دچار ياس مي‌شوند و گاهي فکر مي‌کنند که فرد يا شاگردشان هيچ ياد نمي‌گيرند يا بسيار کم مي‌آموزند. در حاليکه در آينده ممکن است آنچه ياد گرفته است به شيوه اميدوار کننده‌اي بروز کند. نبايد يادگيري نهفته را با يادگيري تصادفي اشتباه کرد و يادگيري تصادفي لزوما پنهان نيست و ممکن است در هر مقطعي در عملکرد شخص ظاهر شود.
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com