خانواده سرخسيان پَر سياوشان
آديانتوم يا پَر سياوشان گياهي است که برگ‌هاي سبز بسيار ظريف و حساس دارد که در خاک‌هاي مرطوب با PH اسيدي و دور از تابش مستقيم نور آفتاب بخوبي رشد و نمو مي‌کند. تكثير پر سياوشان به روش تقسيم بوته انجام مي‌شود. در منازل بدليل نياز نوري کم و رطوبت بالا کمتر موفق به نگهداري آن هستيم. در شرايط نامساعد سر سوختگي و سياهي نوك برگ‌ها مشاهده مي‌شود.
آديانتوم عمدتاً بعنوان يک گياه دارويي مطرح است و در گروه گياهان دارويي آنرا کشت مي‌کنند. خاك مورد استفاده، خاك سبك ترجيحاً از پيت خالص مي‌باشد. براي پرورش آن از خاکي كه نفوذ پذيري خوبي داشته باشد و داراي PH در حدود 5 باشد، استفاده مي‌کنيم.سرخس ديگري که هم مصرف زينتي و هم مصرف دارويي دارد، گياه پلي پليوم است که برگ‌هاي کشيده، صاف و بلند دارد که اصطلاحاً به آن گياه زنگي دارو هم گفته مي‌شود. پلي پليوم گياهي است هاگ دار و همانند سرخسيان ديگر بوسيله تقسيم بوته براحتي قابل تکثير است. سرخس‌ها در مكاني با رطوبت کافي قابل نگهداري هستند و روزي چند بار بايد آب پاشي شوند.
سرخس مجعد يا سرخس فري يا نفروكلپيس sp.
در گياه‌شناسي هرگاه نام گونه گياه مشخص نباشد بعد از نام جنس آن sp. بكار برده مي‌شود، و بدين مفهوم است که گونه مشخصي از اين گياه مد نظر نيست.
نفروكلپيس اس پي يکي از سرخس‌هاي پر مصرف و قابل استفاده در منزل است. حاشيه برگ‌هاي آن بخش‌هاي فر خورده مجعدي را ايجاد کرده است که منظره زيبايي را براي گياه بوجود آورده است. غالب سرخس‌ها ساقه کوتاه زير زميني دارند که با توليد ريشه‌هاي نابجاي بسيار سطحي در خاک مستقر مي‌شود. از اين رو به گلداني كم عمق نياز دارند.
آبياري سرخس‌ها بايد طوري باشد که تجمع بيش از حد آب در محل ريشه‌هاي گياه اتفاق نيافتد و نيز زهکشي کافي همواره موجود باشد. عدم وجود زهكش كافي باعث زرد شدن و سياه شدن نوك برگ‌ها مي‌شود. اما اگر حالت قهوهاي و خشک شدن انتهاي برگ‌ها ديده شد، نشانه‌ي کم شدن رطوبت نسبي محيط پرورش گياه است که در اين حالت اسپري آب بر روي گياه ضروري است.
تکثير سرخس‌ها بوسيله جدا کردن بوته‌ها و تقسيم بوته انجام مي‌شود. اما در سطوح بزرگ توليدي تکثير آن‌ها بوسيله دانه‌هاي هاگ بوده که در پشت برگ‌هاي سرخس قرار دارند (دانه‌هاي سياه يا قهوهاي رنگ). بنابراين بستر کاشت بايد بسيار سبک و پوشيده از پيت ماس يا خزه اسفاگنوم Sphagnoum و PH آن حدود 5/4 باشد. اين بستر را در ظرف آب قرار مي‌دهيم و خاک را روي آن مي‌پاشيم و براي حفظ رطوبت هاگ‌ها بستر را در يک پوشش پارچه‌اي قرار داده تا هاگ‌ها بتدريج سبز شوند. براي تبديل هاگ‌ها به گياه کامل بايد يک مرحله کند رويشي طي شود تا وارد فاز بلوغ يا فاز زايشي شوند.
سرخس شاخ گوزني يا پلاتي سريوم جزء گياهان بسيار کند رشد و پر طرفدار است که برگ‌هاي آن منظره‌اي زيبا و بريدگي‌هاي عميق و مشابه شاخ گوزن دارد. بريدگي‌هاي برگي و نحوه خاص رشد و نمو برگ‌ها شباهت زياد اين گياه به اجدادش را مي‌رساند. تکثير شاخ گوزني بوسيله جوانه‌هاي برگي است. پلاتي سريوم‌ها بايد در مكاني با نور كافي و رطوبت كافي نگهداري شوند.
نکته بسيار مهم در مورد سرخس‌ها جا به جايي آن‌ها مي‌باشد زيرا سرخس‌ها در يک خاک نسبتاً سبک رشد مي‌کنند و تغذيه در روي آن‌ها در فصول محدودي از سال انجام مي‌گيرد. در ماه‌هاي بهار و تابستان که دوره رويشي گياه شديد است نياز به مواد غذايي بيشتري دارد. توجه داشته باشيد كه حداقل سالي يک بار خاک آن‌ها را عوض کنيد.
تعويض خاک گلدان‌ها و جا به جايي و تکثير گياه زماني است که گياه يك دوره رويشي خود را طي کرده و هنوز دچار توقف رشدي نشده باشد. توقف رشد در اوايل پاييز انجام مي‌گيرد پس در اواخر تابستان كار جا به جايي گياه را انجام دهيد. خاک مورد استفاده بايد خاكي سبك از تركيب يك سوم پيت ماس و يك سوم زغال با شن درشت باشد.
آسپلي نيوم Asplenium
آسپلي نيوم يک سرخس برگ پهن است که از نظر ظاهري شباهتي به سرخس‌هاي ذکر شده ندارد. اما در پشت برگ‌ها دانه‌هاي هاگ ديده مي‌شود.
دو گونه از سرخس برگ پهن وجود دارد که عبارتست از :
1) سرخس برگ درشت؛
2) سرخس برگ ريز.
تکثير اين سرخس‌ها عمدتاً بوسيله دانه‌هاي هاگ و تقسيم بوته انجام مي‌گيرد.
سرخس برگه ليدي بومي جنگل‌هاي ايران است که آن را در پاي درختان بزرگ مشاهده مي‌کنيم. مورد مصرف آن كمتر به عنوان گياه آپارتماني يا Indoor plant است و بيشتر به عنوان فوليج Foliages در بين دسته گل از آن استفاده مي‌شود. اين سرخس با شرايط محيطي نامطلوب سازگاري دارد. برگه ليدي بوسيله جدا كردن بوته‌ها و تقسيم بوته در اوايل پاييز تکثير مي‌شود.