خانواده: Solanaceae
گياهان دارويی اين تيره در استان مرکزی عبارتند از:
نام فارسي: بنگدانه
نام علمي: Hyoscyamus niger
نام محلي:
نام فرانسوي:Patelet
نام انگليسي:Henbane
نام آلماني: Bilseukraut
خصوصيات گياهشناسي:
گياهي است علفي, دو ساله, داراي ساقه استوانه‌اي شكل, خميده در ناحيه راس و به ارتفاع cm 80-60 كه در كنار جاده‌ها, امكان مخروبه, قبرستانها و نواحي باير غالب نقاط اروپا و نقاط غربي و مركزي آسيا و ايران مي‌رويد. داراي ريشه راست, دراز و نسبتآً ضخيم است, برگ‌هاي آن متناوب و مثلث شكل و نوك تيز و در قسمت انتهايي ساقه معمولاً عاري از دمبرگ و منقسم به لوب‌هاي نامساوي و نوك تيز است. درازي برگ‌ها به 20 و پهناي آنها cm 7-5 مي‌رسد. رنگ آنهاسبز مايل به زرد و به مجرد دست زدن نيز به انگشتان مي‌چسبد. گل‌هاي آن زرد رنگ و شبكه‌اي از خطوط ظريف و به رنگ ارغواني است. ميوه آن پوشينه و داراي ظاهري شبيه ديگ دهانه‌دار و محتوي 500-400 دانه كوچك است. بعضي از پايه‌هاي آن متجاوز از 10000 دانه وجود مي‌آورد. از اين گياه دو واريته يكساله و دو ساله دارد كه افي سينال همان دو ساله است و دراي برگ‌هاي گستره و در قسمت تحتاني ساقه مي‌باشد. برگ‌هاي وربا سكوم را معمولاً در زماني كه گل ظاهر مي‌گردد چيده و به سرعت خشك مي‌نمايد كه پس از خشك شدن رنگ مايل به سبز گرفته و شكننده مي‌شود. دانه ژوسيكام را بايد پس از رسيدن كامل ميوه جمع‌آوري نمود. كه به ابعاد mm 1 و پوسته‌اي مشبكه به رنگ قهوه‌اي روشن يا خاكستري غبار آلود نيز آنرا از خارج مي‌پوشاند. ژوسيكام سمي بوده ولي كمتر ممكن است پيش آيد زيرا ميوه آن در داخل كاسه‌اي با دندان‌هاي نوك تيز جاي دارد و برگ و اعضاي گياه بوي بدي مي‌دهد.
خواص دارويی:
قسمت‌هاي مورد استفاده گياه برگ و دانه آن است. ژوسيكام ضد تشنج, آرام كننده درد, مخدر, بازكننده مردمك خواب آور, سرفه‌هاي تشنجي, سياه سرفه, سل, برو نشيت مزمن و دردهاي عصبي, داء الرقص, درد مفاصل رماتيسم, نقرس, احساس چنگ زدگي در معده, قولنج‌ها, دردهاي منشاء و ورم روده موثر بوده و در استعمال خارجي دررفع دردهاي عصبي سطحي به صورت ضماد, خوردن,’ روغن مي‌توان نتيجه سريع گرفت. برگ‌هاي ورباسکوم به مقدار gr 5/0-1/0 عصاره الكلي به مقدرا gr 05/0-1/0 به صروت حب و تنطور الكلي و به مقدار gr 3-5/0 و h 24 براي اشخاص بالغ و 3 قطره براي اطفال مصرف مي‌شود. حب مگلين با عصاره ژوسيكام, والدين و اكسيد دزنگ به مقدار مساوي gr 5/0 از هر يك ساخته شده و به تعداد 4/1 روز براي اشخاص بالغ مصرف مي‌گردد و از بهترين داروهاي ضد تشنج است. در استعمال خارجي روغن ژوسيكام, بم ترانكي و جوشانده 10000/50 برگ به صورت لوسين و مشمع, پماد و شياف به كار مي‌رود. در رفع غير اراري گرفتگي عضلات موثر است كه روغن آنرا با روغن كرچك و الكل ْ90 به نسبت مساوي مخلوط كرده و حرارت ميدهند و محل را مالش ميدهند.
رويشگاه:اين گياه عموماً در باغات استان به صورت علف هرز رويش دارد همچنين به صورت پراكنده در حاشيه اراضي زراعي همچنين در زمينهاي تخريب شده يافت مي‌شود.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )