اثربخشي عصاره "شقايق وحشي" بر مورفين
اثر عصاره گياه "شقايق وحشي" بر اثرات مختلف مورفين در مدل‌هاي حيواني در نشست پژوهشي در ايران بررسي شد.
به‌گزارش ايرنا، دراين نشست كه با حضور مسوولان وكارشناسان ستاد مبارزه با موادمخدر درمجتمع فرهنگي شقايق برگزار شد،، دكتر "هدايت صحرايي" پژوهش خود درباره‌نقش عصاره گل شقايق بر خواص سرخوشي‌آوري، حركتي، تحمل و وابستگي ناشي از مورفين در موش كوچك آزمايشگاهي نر را تشريح كرد.
گياه شقايق با نام علمي ،Papaver Rhoeasگياهي علفي با گل‌هاي قرمز به ارتفاع ۲۵تا ۹۰سانتي‌متر است كه در نواحي مختلف ايران رشد مي‌كند.
اين گل در ادبيات ايران با نام‌هاي لاله وحشي و شقايق وحشي معروف است.
وجود مقادير بسيار اندك تركيبات "اوپيوئيدي" در عصاره اين گياه ، سبب شده تا عصاره اين گياه را "ترياك بي‌زيان" بنامند.
دانشيار مركز تحقيقات علوم اعصاب كاربردي دانشگاه بقيه الله گفت كه‌با عصاره شقايق مي‌توان جلوي اثرات مختلفي كه داروي مخدر قوي و كاملا شناخته شده‌اي مانند مورفين القا مي‌كند را بدون اينكه خود اين عصاره اثري داشته باشد، گرفت.
اين متخصص اعتياد، به شناخت دقيق اين گل تاكيدكردو گفت: براي شناسايي دقيق اين گل نياز به تخصص و آموزش است و منحصر به فردبودن ويژگي‌هاي اين گل در ساقه، برگ، گلبرگ و ميوه آن سبب شده تا از ساير گياهان اين خانواده متمايز باشد.
وي تصريح كرد: ساير گونه‌هاي اين گياه مي‌تواند خطرات سمي زيادي داشته باشد .
صحرايي خاطر نشان كرد : از گذشته‌هاي دور از جوشانده اين گياه براي رفع بي‌خوابي و كاهش التهاب استفاده مي‌شده و داراي اثرات آرام بخش و خلط آور است.
دانشياردانشگاه علوم پزشكي بقيه الله (عج ) در ادامه نتايج تحقيق خود درباره اثرات شقايق وحشي بر ايجاد وابستگي ، تحمل حركتي ، تحمل به اثرات ضد دردي مورفين در موش‌هاي كوچك آزمايشگاهي در محدوده وزني ۲۰تا ۲۵گرم را تشريح كرد.
وي گفت: آزمايش‌ها نشان مي‌دهد تجويز مورفين باعث‌القا، ترجيح مكان شرطي شده، افزايش حركت، كاهش درد و القاي تحمل و وابستگي در حيوانات مي‌شود.
صحرايي بااشاره به‌اينكه تجويز عصاره‌نسبت به گروه كنترل هيچگونه تغييري در حيوانات ايجاد نكرد، گفت : تجويز عصاره اين گياه قبل از تجويز مورفين سبب كاهش معني دار كسب خواص سرخوشي ، حركت ، كاهش درد يا وابستگي ناشي از مورفين شد.
به‌گفته اين دكتر فيزيولوژي‌اعصاب ، تجويز عصاره شقايق وحشي به حيواناتي كه در روزهاي آزمايش مورفين دريافت كرده‌بودند، در تغيير بيان خواص سرخوشي مورفين بي‌اثر، اما در كاهش حركت وتحمل به‌حركت و نيز كاهش علايم ترك مورفين موثر بوده است.
استباط اين دانشيار دانشگاه از اين آزمايش‌ها اين است كه عصاره گياه شقايق سبب كاهش كسب خواص سرخوشي، كاهش درد ويا وابستگي به مورفين مي‌شود، ولي بر بيان سرخوشي تحمل به مورفين بي‌اثر است.
وي گفت : سيستم پاداش‌دهي در مغز انسان و حيوان بسيار يكسان است و تنها تفاوت آنها دراين است كه در انسان ناحيه‌اي در بالاي سر به نام قشر مخ قرار دارد كه در حيوان اين ناحيه تكامل نيافته است.
صحرايي توضيح داد "قشر مخ ناحيه‌اي است كه سيستم پاداش دهي را مهار مي - كند و متاسفانه در افراد معتاد اين ناحيه از بين رفته و ديگر فرد معتاد نمي تواند خود را در برابر مواد مخدر كنترل كند".
به گفته اين پزشك و محقق، با انجام اين كار تحقيقاتي مي‌توان كاري كرد تا اين سيستم پاداش نتواند بدون كنترل عمل كند.
وي ، خواب آلودگي را از عوارض شناخته شده مصرف اين عصاره در حيوانات دانست و گفت: مصرف اين عصاره عارضه خاصي در پي ندارد.
وي توضيح داد: ميزان كشندگي اين عصاره در حيوانات ۲/۵گرم در هر كيلو -گرم وزن بدن حيوان است كه اگر انسان ۳۰يا ۵۰گرم آن را در يك لحظه مصرف كند، مي‌تواند دچار اين عوارض شود.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )