انواع نوشابه
ها :
♦ نوشابه
ورزشي :
نوشابه
اي است حاوي قند و الكتروليت هاي مختلف كه در هنگام مصرف
به جبران و جايگزيني آب ، انرژي
و مواد معدني از دست رفته كمك مي كند.
شكل ظاهري
:
نوشابه
ورزشي مي تواند بصورت پودر ، مايع و افشرده ، وجود داشته باشد.
مزه و بو :
مزه و بوي نوشابه
ورزشي بايد مطابق با نوع و طعم دهنده هاي مخصوص به خود بوده و بدور از
مزه و بوي نامطبوع و فاسد شدگي باشد.
-انواع نوشابه
هاي ورزشي
1- نوشابه
ورزشي ايزوتونيك(isotonic)
نوشابه
اي ورزشي است كه پس از بسته بندي داراي اسمولاليتي 15% ± 290 ميلي
اسمول در ليتر باشد .
2 - نوشابه
ورزشي هيپرتونيك (hypertonic)
نوشابه
اي ورزشي است كه پس از بسته بندي داراي اسمولاليتي بيش از 340 ميلي
اسمول در ليتر باشد .
3 - نوشابه
ورزشي هيپوتونيك (hypotonic)
نوشابه
اي ورزشي است كه پس از بسته بندي داراي اسمولاليتي كمتر از 250 ميلي
اسمول در ليتر باشد.
4-نوشابه
هاي انرژي زا (drink energy)
نوشابه
اي ورزشي است كه براي بدن انرژي فراهم مي كند و در
صورتي به آن ” پر انرژي ” گفته مي شود كه كمينه داراي 250 كيلوژول انرژي
بصورت كربوهيدرات در 100 ميلي ليتر باشد.
و در
صورتيكه 80-250 كيلو ژول انرژي در 100 ميلي ليتر باشد به آن نوشابه
”منبع انرژي" (source of energy) گفته مي شود.
5 - نوشابه
اسمارت [1]
نوشابه
اي است كه ويتامين ، مواد معدني ، اسيدهاي آمينه و يكي از
تركيبات كافئين ( بيشينه 350 ميلي گرم در ليتر براي نوشابه
هاي ” اسمارت ” و 150 ميلي گرم در ليتر در ديگر نوشابه
هاي ورزشي) و گوارانا ( از عصاره گوارانا بيشينه 500 ميلي گرم در ليتر
مي توان در نوشابه ورزشي استفاده نمود) به آن افزوده شده باشد
.این نوشابهها حالت مستیآور ندارند و مصرف آن در تمام جهان آزاد
است این گونه نوشابهها ا کثراً دارای مقادیر زیادی شکر هستند.
• نوشابههای
دارای الکل:
این گونه
نوشابهها دارای موادی هستند که حالت مستی آور دارد و مصرف
آن در اغلب کشورها برای زیر ۱۸ سالهها ممنوع است از معروفترین آنها
میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1.ويسكي
2.وودكا
3.بئوجولا
• نوشابه
هاي بدون الكل:
این نوشابهها
حالت مستیآور ندارند و مصرف آن در تمام جهان آزاد است این گونه نوشابهها
اکثراً دارای مقادیر زیادی شکر هستند
• نوشابه
هاي انرژي زا:
نوشابه
هاي انرژي زا در واقع نوشيدني هايي هستند که افزودني
هايي از قبيل محرک هاي مجاز، ويتامين ها (خصوصا ويتامينB ) و مواد معدني که توليد انرژي مي کنند، در آنها بکار
رفته است. ديگر مواد تشکيل دهنده اين نوشيدني ها اغلب; کافئين، گياه
گوارانا (guarana )، دانه قهوه،
ساخارين، کراتين و... هستند. در برخي از آنها ممکن است مقدار زيادي گلوکز يا شکر
نيز بکار رفته باشد. اين نوع از نوشيدني ها بيشتر در ميان جوانان، دانش آموزان،
افراد پرتحرک و ورزشکاران طرفدار دارد. براي اينکه اين نوشيدني ها هر چه بيشتر به نوشابه
هاي عادي شبيه شوند، به اغلب آنها اسانس و رنگ اضافه مي کنند.
نوشابه
از چه چیزهایی درست شده است؟
آب، شکر،
موادنگهدارنده، گاز کربنیک، عصاره
آب مصرفی
اینشرکت آب چاه است که عمق این چاه حدود 140 متر است که از
45 سال پیش که این کارخانهتاسیس گردیده است آب کارخانه را تامین میکند. آب از
چاه وارد آب انبار میشود و ازآنجا وارد تصفیه خانه میشود و به روش لایم سودا تصفیه
میشود.
شکر مصرفی
اینشرکت داخلی است وهمان شکر معمولی است که از داخل کشور تامین میشود. نوشابههای
رژیمیبه جای شکر از شیرین کننده های مصنوعی به نام آسپارتان استفاده میشود که
شیرینکنندگی این ماده مصنوعی حدود 200 برابر شکر است.عصاره: پرتقالی الف- که از
رنگهایمجاز خوراکی استفاده میشود مانند سانسویل نو- کالمهگزین
پرتقالی ب:
صمغعربی
کولا الف:
شاملآنتی فوم (ضر کف)- کارامل (قند سوخته) کافئین
کولا ب:
اسیدفسفریک خوراکی
ورزشی،
لمونلایم، انبه، عصاره آنها از آلمان خریداری شده و دیگر فرمولاسیون روی آنها
انجامنمیدهیم.
نوشابههای
کولا وپرتقال فرمولاسیون روی آنها انجام میگیرد کارخانه آن دریافت آباد است ولی
نوشابههایورزشی، لمون لایم، انبه عصاره آنها مستقیماً از آلمان وارد شده و با شربت
و آبگازدار مخلوط میکنیم.
با دو
شرکتآلمانی هم قرارداد داریم به نامهای H & R و DOHLER که کارهای خود
را از آنجاخریداری میکنیم.
افرادی که
مرضقند دارند داخل بدنشان انسولین به مقدار نیاز تولید نمیشود که بتوانند شکر را
سوختو ساز کنند برای همین از آسیارتام تهیه اسید آمینه است که به اصطلاح منشا
فنیلآلانین دارد.
مواد
نگهدارندهاز رشد کپکپها و مخمرها جلوگیری میکند. بنزوات سدیم
برای نگهداری در در نوشابهاستفاده میشود که مقدار خیلی جزئی آن که اداره استاندارد
به ما اجازه داده استاستفاده میکنیم.
گاز کربنیک
مادهای است که در ترکیب نوشابه استفاده میشود. گازوئیل را میسوزاند از
گرمای آن برایگرم کردن آب و از دود آن که حاوی گاز CO2 و مونواکسیدکربن است استفاده میکنیم.
طییکسری فرایندها آنرا به تبدیل به%9/99 Co2 تبدیل میکنند و
در صنعت نوشابه سازی مصرفمیشود. روی نوشابه
ها آزمایشاتی انجام میگیرد. عصارهای که آنها میسازند عصاره اولیهرا با
شربت مخلوط میکنند که میشود عصاره نهائین و یکسری آزمایشاتی را روی آن انجاممیدهیم
از قبیل: اندازه گیری pH ، اندازه گیری
غلظت و در آزمایشگاه، آزمایشات دیگریروی محصول انجام میدهیم از قبیل: اندازه گیری
فشار یا مقدار گاز کربنیک، اندازهگیری بریکس یا غلظت یا مواد جامد حل شود درآب،
اندازه گیری چگالی نوشابه، اندازهگیری اسیدیته نوشابه، این آزمایشات را روی نوشابه
انجام میدهند. هر نیم ساعت یکباریک نمونه برداشته و این آزمایشات را
روی آن انجام میدهیم. تا پی ببریم که آیا اینموادی که به آن افزوده کردهاند خوب و
موثر بوده یا غیر و یا محصول آیا استاندارداست یا نه؟
تاریخ
انقضا: آنها با استانداردهای بین المللی پیش میروند. آنها میبینند که نوشابهای که
دارای چهموادی است به چه مقدار وقت برای استفاده نیازمند است. البته باز هم ممکن
استنوشابهای بعد از یک ماه خراب شود و تخمیر شود ولی نوشابهای دیگر در شرایطی
دیگرچندین سال باقی بماند.
بنزوات
سدیم باعثمیشود که نوشابه مدت طولانی تری برای استفاده پیدا کند.
نوشابههای
گازدار، یا به تعبیر دیگر نوشابههای کولادار (Colas)، نوشیدنیهای کافئیندار و شیرینی
هستند که با استفاده از دیاکسیدکربن گازدار شدهاند. طعمهای مختلف آنها به اسانسهای
متفاوتی مربوط میشود که در ساختشان مورد استفاده قرار میگیرد: مرکبات (پرتقال،
لیمو، لیموترش)، دارچین، جوز و وانیل.
وجه
نامگذاری آنها به درخت کولا (Kola) و مغز قهوهسودانی
برمیگردد. در نوشابههای کولادار اولیه از این ماده به عنوان منبع
تامینکننده کافئین استفاده میشد. هرچند که امروزه انواع فاقد کافئین هم در بازار
موجود است.
شیرینکنندههایی
که در این نوشابهها استفاده میشود به نسبت نوع محصول و کاربرد آن متفاوت است.
شکر، شیره ذرت (حاوی فروکتوز زیاد)، یا شیرینکنندههای مصنوعی از پرمصرفترین این
مواد به حساب میآیند.
در فرایند
تولید نوشابههای گازدار، وقتی دیاکسیدکربن را در آب حل
میکنند، سروکله اسید کربنیک پیدا میشود. وقتی میگویند این نوشیدنیها به شدت
اسیدیاند، به همین دلیل است. وقتی مادهای تا این اندازه اسیدی باشد، طبیعتا اگر
در کنار مواد قلیایی قرار بگیرد، واکنشهای شیمیایی شدیدی ایجاد میکند. خیلی از
این نوشابهها مقادیر زیادی اسید فسفریک و اسید سیتریک هم دارند که شدت اسیدی بودن
نوشابه
را افزایش میدهد. صدای فشفشی (fizzing) که باز کردن این نوشابهها شنیده میشود،
به خاطر خروج دیاکسیدکربن از محلول است.
وقتی که به
نوشابه، یخ اضافه میکنیم این صدا تشدید میشود چون یخ هم حاوی مقادیری دیاکسید
کربن است.
همه جا،
کولا
احتمالا
کلمه کولا (Cola) را شرکت
کوکاکولا در میان مردم رایج کرده است. این شرکت اصلیترین سازنده نوشابههای
کولادار در جهان است. شرکتهای دیگر نیز تا مدتها از پسوند کولا بر روی نام
محصولاتشان استفاده میکردند. مدیران کوکاکولا که از این مسئله ناراضی بودند،
شکایت مفصلی تنظیم کردند و حق انحصاری استفاده از پسوند «کولا» و نیز شکل اختصاری
آن، «کوک» (Coke) را در اختیار
گرفتند. با پیشنهاد وکلای این شرکت، قرار شد عبارت «نوشابههای کولادار» (Cola Drinks) به عنوان نام
ژنریک برای این نوع نوشابهها مورد استفاده قرار بگیرد.
کولاهای
معروف در سطح جهان، به جز کوکاکولا، عبارتند از: پپسی، ویرجینکولا و رویالکراون.
در آلمان آفریکولا تولید میشود که در میان کولاهای جهان بالاترین میزان کافئین
را دارد. تامزاپ نوشابه کولاداری است که در کشور هند تولید میشود.
اینکاکولا نیز یکی از کولاهای معروف است که توسط گروه نوشابهسازی کوکاکولا در
خیلی از کشورهای جهان ساخته میشود و بهخصوص در میان ساکنان کشورهای امریکای
جنوبی طرفداران زیادی دارد. توکولا و تروپیکولا در کوبا تولید میشود و درکمال
تعجب، کوباکولا محصول کشور سوئد است. در کشور فلسطین، در نوار غزه، کارخانهای هست
که استارکولا تولیدمیکند. از چند سال پیش، کارخانهای فرانسوی شروع به تولید
مکاکولا (کولای مکه) کرده است. در میان کولاها، اوپنکولا هم داریم که فرمول ساخت
آن توسط کارخانه سازنده، آشکار (open) شده است.
نوشابههای گازدار ایرانی هم که البته نیازی به نامبردن ندارند و تعدادشان هم،
با توجه به مصرف فراوان آنها در کشور، روبه افزایش است. نوشابههای
ایرانی مدتی است که سر از بازارهای خارجی هم درآوردهاند. خلاصه هیچجای دنیا خالی
از کولا نیست و هرکجا که این نوشابههای گازدار هستند، منتقدانشان هم حاضر و
آمادهاند. دعوای میان کارشناسان بهداشت و کارخانههای کولاساز تاریخی به قدمت
ساخت و تولید اولین نوشابههای اینچنینی دارد.
منبع:
مرکز مقالات
کشاورزی AKE( بزرگترین
وبلاگ کشاورزی ایران )